Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας Αρκούδος που συνάντησε μια Κόκκινη Αλεπού, την προσκάλεσε στο σπίτι του και της αφηγήθηκε την ιστορία του. Από την αρχή ως το τέλος. Ποιος τον βρήκε, πώς βρέθηκε στο μεγάλο αυτό σπίτι μετα χιλιάδες παιχνίδια και πώς έγινε τελικά πρωταγωνιστής ενός παιδικού βιβλίου; Σε αυτή την ομολογουμένως ασυνήθιστη συνέντευξη, αφήνουμε τον ήρωα της ιστορίας να μας μιλήσει και να μας πει όλα όσα κρύβονται στις σελίδες αυτού του υπέροχου εικονογραφημένου βιβλίου με τίτλο Ενας αρκούδος μια φορά.
Γειά σου, Αρκούδε. Θες να μας εξηγήσεις τι κάνεις μέσα σε αυτό το βιβλίο;
Γειά σου, Κόκκινη Αλεπού. Στο βιβλίο της Ελένης είμαι ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας, ο πρωταγωνιστής! Η ιστορία μου είναι αληθινή και η Ελένη φρόντισε να την καταγράψει με κάθε λεπτομέρεια. Έχω κάνει μεγάλη διαδρομή για να φτάσω εδώ που είμαι σήμερα. Και στην πορεία μου γνώρισα πολλούς φίλους και γέμισα την καρδιά μου συναισθήματα. Για αυτό και είμαι πολύ χαρούμενος που όλα αυτά μπορώ πια να τα πω στα παιδιά. Νιώθω πολύ περήφανος για τη διαδρομή μου.
Ποια είναι η ιστορία σου, Αρκούδε; Από πού ήρθες; Ποιος σε είχε άραγε και πώς έφτασες ως εδώ;
Θα πιάσω την ιστορία από λίγο πιο πριν. Ήταν κάποτε ένα κοριτσάκι που το έλεγαν Μαρία. Αγαπούσε και φρόντιζε τα παιχνίδια της. Είχε μάθει από τη μητέρα της να τα στολίζει κάθε Χριστούγεννα και να τα βάζει κάτω από το δέντρο. Το αγαπημένο της παιχνίδι ήταν ένα αρκουδάκι που το είχε δανείσει σε μία φίλη της και εκείνη της το έχασε. Όταν μεγάλωσε, περπατώντας μία μέρα στο Μοναστηράκι βρήκε ένα όμοιο αρκουδάκι στα σκουπίδια. Ήμουν εγώ! Μαδημένος, ταλαιπωρημένος, με το μάτι μου να κρέμεται… Για εκείνη, όμως, ήμουν μοναδικός! Με πήρε, μου έραψε τις πληγές και με κράτησε κοντά της γιατί της θύμιζα το αρκουδάκι που είχε χάσει. Από εκείνη την ημέρα η Μαρία ήταν η οικογένεια μου. Όμως, δεν έμεινα μόνος μου για πολύ καιρό. Η Μαρία άρχισε να συλλέγει παιχνίδια. Μάζευε, μάζευε, μάζευε. Πήγαινε σε πανηγύρια, στο Μοναστηράκι, γύρναγε όλη την Ελλάδα. Ο άνδρας της ήταν παλαιοπώλης και τη βοηθούσε πάντα. Σιγά-σιγά, η οικογένεια μας μεγάλωσε και εγώ απέκτησα μία τεράστια παρέα από 20.000 φίλους! Με κάποιους από αυτούς είμαστε και κολλητοί. Αγαπημένη μου φιλενάδα είναι η Αντιγόνη, η αλεπού. Σου μοιάζει λίγο!
Τι ήταν αυτό που είπες στην Ελένη που τη μάγεψε τόσο πολύ, ώστε να αποφασίσει να κάνει την ιστορία σου βιβλίο;
Όταν πρωτοσυναντήθηκα με την Ελένη, της έκλεισα πονηρά το μάτι. Κατάλαβα αμέσως πως είχε ακούσει για μένα από τη Μαρία, γιατί ο τρόπος που με κοίταξε ζέστανε την καρδιά μου. Μού ψιθύρισε πως ήθελε να γράψει την ιστορία μου. Δεν χρειάστηκε να πούμε τίποτα. Οι λέξεις άρχισαν να τρέχουν επάνω στο χαρτί της και γρήγορα η ιστορία μου έγινε παραμύθι.
Και η Ίρις; Τι σχέση έχεις με την Ίριδα (Σαμαρτζή);
Α, η Ίρις… Η ζωγράφος μου! Με γοήτευσε από την αρχή. Η ματιά της είχε κάτι τόσο αληθινό και για αυτό κατάφερε να με ζωγραφίσει τόσο πετυχημένα. Δεν συμφωνείς; Μου πρότεινε να εμφανίζομαι σε όλο το βιβλίο ζωγραφιστός και να γίνεται η εικόνα μου ζωντανή όταν τελικά θα έβρισκα την αγκαλιά που αναζητούσα. Υπέροχη ιδέα!
Θέλω τώρα αν μπορείς να μας μιλήσεις για τη Μαρία σου, τον άνθρωπο σου, εκείνη που σε βρήκε και σε έφερε στο σπίτι σου…
Η Μαρία ήταν ένας υπέροχος άνθρωπος. Είμαι βαθιά θλιμμένος από τον θάνατό της, αλλά έχω τόσα πολλά να θυμάμαι. Νιώθω μεγάλη ευγνωμοσύνη γιατί με μάζεψε από το δρόμο και με αγάπησε πολύ. Κάθε πρωί που έμπαινε στο μουσείο μάς έλεγε καλημέρα και στο κλείσιμο πάλι μας χαιρετούσε γλυκά. Μάς αγαπούσε όλους και μάς φρόντιζε πάντα. Να σου πω και ένα μυστικό, Κόκκινη Αλεπού; Είχε κάποια παιχνίδια που αγαπούσε λιγουλάκι περισσότερο. Ίσως γιατί η ιστορία αυτού που της το έδωσε τη συγκινούσε ιδιαίτερα.
Αρκούδε, μια τελευταία ερώτηση: τι θες να λέει η ιστορία σου στα παιδιά που διαβάζουν το βιβλίο της Ελένης και της Ιριδας;
Η ιστορία από μόνη της είναι τόσο τρυφερή. Η Ελένη κατάλαβε πώς ένιωθα μέχρι να βρω το σπίτι μου. Ξέρει πολύ καλά τη δύναμη που έχει μία αγκαλιά. Ένιωσε την αγωνία μου, την ανυπομονησία μου, την κούρασή μου, τη λαχτάρα μου, τη χαρά μου όταν βρέθηκα ανάμεσα σε άλλα παιχνίδια. Εύχομαι τα παιδιά που θα τη διαβάσουν να γεμίσουν μέσα τους δύναμη και ελπίδα και να μην πάψουν ποτέ να αναζητούν το όνειρο.
Και κάτι τελευταίο, η Ελένη αφιερώνει την ιστορία μου στη Μαρία μας με αγάπη γιασεμί. Περίεργες συμπτώσεις: το άρωμα της Μαρίας όταν με αγκάλιαζε ήταν το γιασεμί. Σας προσκαλώ να έρθετε στο μουσείο και να μας γνωρίσετε από κοντά. Εάν δεν μπορείτε, ξεκινήστε το ταξίδι, ξεφυλλίζοντας τις σελίδες του βιβλίου. Και να θυμάστε αυτό που έλεγε πάντα η μητέρα της Μαρίας: “Πρόσεχε τα παιχνίδια σου, αγάπα τα και μην τα χαλάς“. Ευτυχώς εκείνη την άκουσε!
Το βιβλίο “Ενας αρκούδος μια φορά” έγραψε η Ελένη Γερουλάνου και εικονογράφησε η Ιρις Σαμαρτζή. Το βιβλίο εκδόθηκε από το Μουσείο Μπενάκη και τις εκδόσεις Πατάκη. Ο αρκούδος της ιστορίας φιλοξενείται στο Moυσείο Μπενάκη Παιχνιδιών, το οποίο δημιουργήθηκε με πυρήνα την συλλογή της Μαρίας Αργυριάδη, συλλογή η οποία συγκαταλέγεται στις δέκα καλύτερες της Ευρώπης. Στις συλλογές του μουσείου περιλαμβάνονται 20.000 παιχνίδια και αντικείμενα της παιδικής ηλικίας, προερχόμενα από τον ελλαδικό χώρο και την ευρύτερη περιφέρεια του Ελληνισμού – από την αρχαιότητα μέχρι το 1970 – καθώς και από την Ευρώπη, την Αμερική, την Αφρική και από χώρες της Ανατολής. Στην ιστορία της Ελένης Γερουλάνου και της Ιριδας Σαμαρτζή παρουσιάζονται περισσότερα από 240 παιχνίδια της συλλογής.
