Συγγραφέας: Κατερίνα Σχινά
Εικονογράφηση: 16 διαφορετικοί εικαστικοί/εικονογράφοι
Εκδόσεις: Παπαδόπουλος
Χρονιά έκδοσης: 2017
Ηλικίες: 7+
Μπορεί στον υπόλοιπο κόσμο τα βιβλία που μιλούν για ατρόμητα κορίτσια και επαναστάτριες να είναι πλέον δεκάδες, στην Ελλάδα όμως ως τώρα δεν υπήρχε αντίστοιχο υλικό. Ελάχιστα βιβλία μπορούσε να βρει κανείς στα βιβλιοπωλεία, τα περισσότερα να απευθύνονται σε μεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά, με αδιάφορη (ως απαράδεκτη πολλές φορές) εικονογράφηση. Το Goodnight Stories for Rebel Girls των Favilli – Cavallo έμελλε να αλλάξει τα δεδομένα παγκοσμίως και να δημιουργήσει χώρο και κοινό που διψάει για βιβλία που εξυμνούν τις γυναίκες εκείνες που με πείσμα, πολλή δουλειά και προσωπικό κόστος ταρακούνησαν τις θεμελιωμένες ως τότε αντιλήψεις περί “αδύναμου φύλου”.
Το “Ιστορίες για ατρόμητα κορίτσια” είναι ένα βιβλίο – ορόσημο για τα ελληνικά εκδοτικά δεδομένα, μιας και είναι το πρώτο που τόλμησε να βγει στην εδώ αγορά εν μέσω κρίσης (οικονομικής και πολιτιστικής), γραμμένο από Ελληνίδα συγγραφέα και εικονογραφημένο από Ελληνες εικαστικούς καλλιτέχνες, άντρες και γυναίκες. Κι αυτό από μόνο του είναι κάτι σπουδαίο. Βάζει στο επίκεντρο γυναίκες που έσπασαν τα στερεότυπα στην Ελλάδα της Αρχαιότητας (Πηνελόπη, Σαπφώ, Καλλιπάτειρα, Αγνοδίκη, Κλεοπάτρα Z’ η Φιλοπατωρ και Υπατία), της Επανάστασης του 1821 (Μπουμπουλίνα, Μαυρογένους) του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (Αθηνά Μεσολορά, Δέσποινα Αχλαδιώτου, Λέλα Καραγιάννη), της μεταπολεμικής (Μέλπω Αξιώτη, Nelly’s) και της σύγχρονης Ελλάδας (Κάλλας, Μερκούρη) και δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, μικρά και μεγάλα να γνωρίσουν όλες εκείνες τις γυναίκες που έβαλαν το λιθαράκι τους για την αλλαγή και την πρόοδο, κάτι που ως τώρα δεν είχε ξαναγίνει, με αυτή τη μορφή τουλάχιστον.
Κρατώντας τον κλασικό περιοδικίστικο κανόνα που θέλει το κείμενο στα αριστερά και την εικόνα στα δεξιά, ώστε το μάτι να πέφτει πάντα πρώτα στην εικόνα, με γλώσσα περίτεχνη και λεξιλόγιο πολλές φορές δύσκολο για παιδιά ηλικίας δημοτικού, το βιβλίο επιχειρεί να δώσει μια μικρή, αλλά περιεκτική γεύση για τη ζωή των σαράντα αυτών γυναικών. Η επιλογή αυτών που συμπεριλήθφηκαν στο πρώτο βιβλίο (μιας και όλα δείχνουν ότι μάλλον θα ακολουθήσει και δεύτερο) έγινε από την ίδια τη συγγραφέα. Ανάμεσα στις σαράντα αυτές μορφές θα βρει κανείς γυναίκες που λίγο ως πολύ όλοι μαντεύαμε ότι θα μπουν: η Μπουμπουλίνα, η Σαπφώ, η Κάλλας, η Μερκούρη, η Μαυρογένους. Υπάρχουν όμως και κάποιες που δεν πήγαινε το μυαλό μας ή δεν της γνωρίζαμε καν, και αυτή νομίζω είναι και η ουσία και η επιτυχία του βιβλίου: να μάθεις για τη ζωή, το έργο και τις θυσίες γυναικών που υπό άλλες συνθήκες δύσκολα θα ανακάλυπτες στην ηλικία των 7 ετών: για τη Μαρία Πολυδούρη και το έργο της, για τη ζωή της Αγνοδίκης, της πρώτης γιατρού, για την ιστορία της Ελλης Σουγιουλτζόγλου – Σεραϊδάρη (της Nelly’s), να γνωρίσεις την Κούλα Πράτσικα, την πρώτη Ελληνίδα καθηγήτρια ορχηστρικής τέχνης και χορογράφο, την Λέλα Καραγιάννη, την Κυρά της Ρω (Δέσποινα Αχλαδιώτου). Σίγουρα, υπάρχουν και προσωπικές ενστάσεις στην επιλογή (πχ. θεωρώ άκυρη την παρουσία των Σοφίας Σλήμαν, Αγγελικής Χατζημιχάλη, Χρύσας Παραδείση, Νίκης Γουλανδρή και Ελένης Αρβελέρ – ειδικά των δύο τελευταίων που είναι ακόμα εν ζωή), όμως θεωρώ, πως αφού σύμφωνα και με τον εκδοτικό το πιθανότερο είναι να υπάρξει και δεύτερο βιβλίο, θα δούμε (ή ελπίζουμε να δούμε) σε μελλοντική έκδοση ονόματα όπως η Ηλέκτρα Αποστόλου, η Διδώ Σωτηρίου, η Σωτηρία Μπέλλου, η Κυβέλη, η Κατερίνα Γώγου και η Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου, για να ανεφέρουμε μόνο μερικές.
Δεν θα σταθώ ούτε στο στήσιμο κι αν είναι παρόμοιο με του Rebel Girls, ούτε στις γραμματοσειρές, ούτε στα χρώματα και στο αν το εξώφυλλο κάτι μας θυμίζει: θα σταθώ σε δύο πράγματα που θεωρώ πολύ σημαντικά και υπερισχύουν όλων των άλλων: α) το βιβλίο μπορεί πολύ άνετα να σταθεί μέσα σε μια σχολική τάξη και με αφετήρια αυτά τα κείμενα, δάσκαλοι και μαθητές να ξεκινήσουν ένα φανταστικό ταξίδι στις ζωές δεκάδων Ελληνίδων γυναικών που ως τώρα δεν γνωρίζαμε καν τα ονόματά τους και να εντρυφίσουν στις ζωές και τα κατορθώματά τους, να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία που τόσο απλόχερα τους χαρίζεται για να μάθουν περισσότερες πληροφορίες για αυτές, να διαβάζουν άρθρα, να δουν ίσως και ντοκιμαντέρ σχετικά. Και το δεύτερο και εξίσου σημαντικό, να γνωρίσουν τα παιδιά μέσα από τις εικονογραφήσεις του βιβλίου τους δεκάδες εικαστικούς καλλιτέχνες που με τα έργα τους έντυσαν αισθητικά αυτό το λεύκωμα, τους ζωγράφους Μάρια Μπαχά και Αχιλλέα Ραζή και τους εικονογράφους Κλαίρη Γεωργέλλη, Νέαρχο Ντάσκα, Μυρτώ Δεληβοριά, Ιριδα Σαμαρτζή, Κατερίνα Χαδουλού, Ναταλία Καπατσούλια, Σοφία Τουλιάτου, Ντανιέλα Σταματιάδη, Σάντρα Ελευθερίου, Φωτεινή Τίκκου, Πέτρο Μπουλούμπαση, Κώστα Θεοχάρη, Μιχάλη Καζάζη και Μαργαρίτα Τζανέτου που έδωσαν εικόνα και ζωή στις 40 αυτές μοναδικές γυναίκες.
