Είναι ένας από τους λίγους συγγραφείς που συνέδεσαν το όνομά τους με την παιδική ηλικία χιλιάδων ανθρώπων σε όλον τον κόσμο, ένας άνθρωπος που αν και κυνηγήθηκε για τις ιδέες του και τα κείμενά του, αναγνωρίστηκε τελικά ως ένας από τους πιο σημαντικούς δημιουργούς της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ενώ τιμήθηκε και με το Hans Christian Andersen Award. Τον Erich Kastner (Έριχ Κέστνερ) τον γνωρίσαμε στην Ελλάδα μέσα από τις μεταφράσεις των παιδικών του βιβλίων: Η συνέλευση των ζώων (εκδ. Πατάκης, μτφρ. Ελένη Τορόση), Ο Αντώνης και την Κουκιδίτσα (μτφρ. Ρένα Καρθαίου – Μάριος Λάκων Στελλάκης), Ο Αιμίλιος και οι ντετέκτιβ (εκδ. Πατάκη, μετφ. Αλκη Κ. Γουλιμή), Λουίζα & Λότη, Η τάξη που πετάει (εκδ. Ψυχογιός, μτφρ. Κίρα Σίνου), και εσχάτως από την κυκλοφορία του πρώτου και μοναδικού του ενήλικου λογοτεχνικού έργου του, Φάμπιαν, η ιστορία ενός ηθικολόγου (εκδ. Πόλις, 2018, μτφρ. Άντζη Σαλταμπάση)*.
Γεννήθηκε στη Δρέσδη της Γερμανίας το 1899 και αμέσως μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, για τον οποίο στρατολογήθηκε και πολέμησε, άρχισε να ασχολείται επαγγελματικά με τη δημοσιογραφία, την κριτική θεάτρου και την ποίηση. Κείμενά του πρωτοδημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα Neue Leipziger Zeitung, από την οποία απολύθηκε το 1927 μετά την κυκλοφορία του ερωτικού ποιήματος με τίτλο Abendlied des Kammervirtuosen. Από το 1927 ως το 1933, και όσο βρισκόταν πλέον στο Βερολίνο, συνεργάστηκε με τις σημαντικότερες εφημερίδες της εποχής, ενώ το 1929 αρχίζει να γράφει για παιδιά. Αποψή του ήταν ότι τα παιδιά, οι νέοι άνθρωποι, κρύβουν μέσα τους μια τεράστια δύναμη να μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα. Εκείνη τη χρονιά πρωτοκυκλοφόρησε το βιβλίο Ο Αιμίλιος και οι ντετέκτιβ, το οποίο έκανε τεράστια αίσθηση, είναι το μοναδικό του βιβλίο που δεν απαγορεύτηκε από τους Ναζί και το οποίο μεταφράστηκε σε 60 γλώσσες.
Τα παιδικά βιβλία του Κέστνερ ξεχώρισαν αμέσως γιατί δεν είχαν καμία σχέση με τα αναγνώσματα για παιδιά της εποχής. Δεν ήταν ιστορίες τοποθετημένες σε έναν μαγικό, παραμυθένιο κόσμο, όπως συνηθιζόταν, αλλά ιστορίες που θα μπορούσαν να ήταν πραγματικές, με πρωταγωνιστές παιδιά που θα μπορούσαν να ήταν αληθινά. Από την πένα του προέκυψαν οι δίδυμες Λουίζα και Λότη, ο Αντώνης και η Κουκιδίτσα, τα παιδιά από την Τάξη που πετάει, ο Αιμίλιος. Το κοινό τους στοιχείο ήταν πως όλοι τους ήταν παιδιά σαν τα παιδιά που διάβαζαν τις ιστορίες του Κέστνερ, που όλα τους ζούσαν καταστάσεις γνώριμες στους αναγνώστες, ιστορίες τοποθετημένες στο τώρα.
Η Γκεστάπο είχε συλλάβει και ανακρίνει τον Κέστνερ αρκετές φορές, ενώ η φιλοναζιστική Ενωση Συγγραφέων τον είχε διαγράψει από μέλος της. Οι Ναζί έκαψαν τα βιβλία του στην καύση της 10ης Μαΐου του 1933, γεγονός που παρακολούθησε με τα ίδια του τα μάτια και αργότερα έγραψε για αυτήν την εμπειρία. Το 1943 του απαγορεύτηκε να δημοσιεύσει οποιοδήποτε κείμενό του.
Μετά το τέλος του πολέμου, μετακόμισε στο Μόναχο όπου έζησε μέχρι και τον θάνατό του, το 1974. Υπήρξε αρχισυντάκτης στο πολιτιστικό ρεπορτάζ της Neue Zeitung και εκδότης του περιοδικού Pinguin για παιδιά. Το βιβλίο του Λουίζα και Λότη (εκδ. Ψυχογιός, 1989, μτφρ. Κίρα Σίνου) έγινε ταινία δύο φορές από τα Walt Disney Studios με τον τίτλο Parent Trap, το 1961 (με τη Hayley Mills σε διπλό ρόλο, τη Maureen O’Hara και τον Brian Keith) και το 1998 (με τους Dennis Quaid, Natasha Richardson και τη Lindsay Lohan στο ρόλο των διδύμων). To 1960 του απονεμήθηκε το Hans Christian Andersen Award για το σύνολο του έργου του στην παιδική λογοτεχνία.
To 2016 προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες στη Γερμανία το docudrama Erich Kästner: Das andere Ich, σε σκηνοθεσία της Annette Baumeister, το οποίο εξερευνά τη ζωή και το έργο του μεγάλου αυτού Γερμανού συγγραφέα.
* Οι ενήλικες που διάβαζαν Κέστνερ όταν ήταν παιδιά, έχουν πλέον τη δυνατότητα να διαβάσουν και το μοναδικό ενήλικο έργο του, το οποίο λογοκρίθηκε όταν πρωτοβγήκε και σήμερα κυκλοφορεί για πρώτη φορά ολόκληρο και μεταφρασμένο στα ελληνικά. Όταν, το 1931, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το “Φάμπιαν”, η εθνικοσοσιαλιστική εφημερίδα Volkischer Beobachter έσπευσε να το χαρακτηρίσει «εκδοτικό σκουπίδι». Ο κριτικός που υπέγραφε το κείμενο ήταν, φυσικά, ανώνυμος και ο χαρακτηρισμός αποτέλεσε, και αποτελεί μέχρι σήμερα, τίτλο τιμής. Άλλωστε, λίγους μόλις μήνες αργότερα, το βιβλίο είχε πουλήσει πάνω από 30.000 αντίτυπα, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Κι όμως, το αριστούργημα του Κέστνερ δεν ευτύχησε να παρουσιαστεί στους αναγνώστες, όπως ακριβώς το έγραψε και το παρέδωσε ο ίδιος ο δημιουργός του. Ο επιμελητής και ο εκδότης προχώρησαν σε μια σειρά αλλαγών. Κι ένα ολόκληρο κεφάλαιο λογοκρίθηκε. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες, για να κυκλοφορήσει το βιβλίο για πρώτη φορά πλήρες και χωρίς περικοπές. Το βιβλίο “Στο χείλος της Αβύσσου: η πλήρης έκδοση του Φάμπιαν” περιλαμβάνει την αρχική μορφή και τον αρχικό τίτλο του μυθιστορήματος, ενώ στο παράρτημα οι αναγνώστες έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν λεπτομερώς την περιπέτεια του βιβλίου. (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου, εκδόσεις Πόλις).
