Συγγραφέας: Alice Briere-Haquet
Εικονογράφοι: διάφοροι
Μετάφραση: Χαρά Σκιαδέλλη
Εκδόσεις: Φουρφούρι
Ηλικίες: 5+
Φιλοσοφία για παιδιά; Ναι. Φιλοσοφία κυρίως για παιδιά και μάλιστα όσο πιο μικρά, τόσο καλύτερα. Γιατί όταν μπουν στην κιμαδομηχανή του ελληνικού σχολείου, θα χαθεί κάθε σπίθα έμπνευσης και περιέργειας. Αν μπουν τα σποράκια της φιλοσοφίας από νωρίς, μπορεί να καρπίσει κάτι, να βγει ένα λουλούδι αμφισβήτησης, ένας καρπός αντίστασης. Αλλά πώς μιλάμε στα παιδιά για φιλοσοφία όταν – μεταξύ μας – ούτε και εμείς ξέρουμε καλά καλά από πού να αρχίσουμε;
Οι εκδόσεις Φουρφούρι έχουν την απάντηση με τη νέα σειρά Φίλοι Φιλόσοφοι. Στα χέρια μου πήρα τρία βιβλία – από τα συνολικά έξι – από τη γαλλική σειρά φιλοσοφίας για παιδιά Philonimo που μεταφράστηκε και στα ελληνικά. Σε κάθε βιβλίο ένα ζώο γίνεται σύμβολο μια ιδέας, μιας φιλοσοφικής σκέψης και αφορμή για κουβέντα. Μικρά, συνοπτικά, αλλά τόσο γεμάτα αυτά τα υπέροχα βιβλιαράκια είναι εξαιρετικά γουστόζικα. Αλλά και επιτελούν και το σκοπό που ευαγγελίζονται. Πανέξυπνα δουλεμένα, απλά, αλλά όχι απλοϊκά, τα βιβλία αυτά σε λίγες σελίδες και με ακόμα λιγότερα λόγια πιάνουν το νήμα πολλών και διαφορετικών φιλοσοφικών αναζητήσεων από τους πιο σπουδαίους διανοητές του κόσμου. Και λειτουργούν σε διπλό επίπεδο, ένα για τα παιδιά και ένα για τους μεγάλους. Τα παιδιά βλέπουν μια ιστορία με ζωάκια, που δεν είναι ακριβώς ιστορία, αλλά νιώθουν καλά ό,τι κάτι λέει.
Πρέπει να διάβασα τουλάχιστον 10 φορές τον Σκαντζόχοιρο του Σοπενχάουερ καθώς έβλεπα στα μάτια των παιδιών μου ότι διαισθάνθηκαν τι ήθελε να πει για τις ανθρώπινες σχέσεις, ενώ εγώ την ίδια ώρα μαλάκωνα τη σκληρή μου στάση απέναντι στον πεσιμιστή φιλόσοφο που θυμόμουν από τα φοιτητικά μου χρόνια. Γιατί αυτά τα βιβλιαράκια για πεταλούδες και πάπιες μπορεί να γίνουν μια αφορμή για εμάς τους μεγάλους να ξεσκονίσουμε ή να ανακαλύψουμε τα φιλοσοφικά ρεύματα του κόσμου.
Ταυτόχρονα, ενώ διαβάζαμε τις ιστορίες αυτές έβλεπα ήδη κάποιες ροπές, έναν καλύτερο τρόπο να ερμηνεύουμε τα παιδιά μας και την ιδιοσυγκρασία τους πέρα από τις κλινικές διαγνώσεις που κυνηγάμε με αγωνία. Για παράδειγμα, ο γιος μου είδε με μεγάλη συμπάθεια τον Σκύλο του Διογένη και μου έδωσε την ευκαιρία να δω με αυτή την οπτική τον τρόπο που σκέφτεται, καμιά φορά απόλυτο και αγενή. Από την άλλη, ξέρω ότι δεν είναι μόνο η εικόνα της πεταλούδας του Ζουάνγκ Ζου που τράβηξε την προσοχή της μικρής μου, αλλά η ιδέα του ονείρου μέσα στο όνειρο.
Πόσο πιο όμορφος και ποικίλος θα ήταν ο κόσμος, πόσο πιο ανεκτικός αν σκεφτόμασταν ότι κάθε τρόπος σκέψης και συμπεριφοράς είναι μια διαφορετική φιλοσοφία και όχι μια παρέκκλιση από την «κανονικότητα». Και πόσο πιο ενδιαφέρον αν αντί για πεζές συζητήσεις, κάναμε και φιλοσοφικές αναζητήσεις.
