Ένα σγουρομάλλικο, χαριτωμένο κορίτσι κοιτάει τον αναγνώστη με μάτια ορθάνοιχτα, που κρύβουν έκπληξη, σαστιμάρα, φόβο, αλλά και περιέργεια και που σίγουρα εκεί, στις τεράστιες βλεφαρίδες κρυφογελάει η γλυκύτητα, η σπιρτάδα και η αθωότητα. Λες και κάποιος φώναξε δυνατά το όνομά του διακόπτοντας το παιχνίδι του στο πάτωμα και αυτό πετάχτηκε όρθιο με τα μαλλιά του ατίθασα και αχτένιστα.

Ο τίτλος σε συνδυασμό με την εικόνα παραπέμπει σε ένα κακομαθημένο κορίτσι (μοναχοπαίδι ίσως), ατίθασο που παίζει χωρίς να υπάρχει αύριο αλλά δεν έχει και όρια. Οι γονείς της, το ευρύτερο οικογενειακό της περιβάλλον μάλλον έχουν απαυδήσει μαζί της και την υπόθεση αυτή ενισχύουν τα ΑΑΑΑ της φόδρας.

Ο αναγνώστης θα περίμενε πως το πρόσωπο που αφηγείται την ιστορία είναι ένα μέλος της οικογένειας, μία φίλη, θεία ή στην πιο τρελή εκδοχή ένα παιχνίδι. Είναι απόλυτα δικαιολογημένη, λοιπόν, η έκπληξή του όταν συνειδητοποιεί -προς το τέλος- ότι ο αφηγητής δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον φόβο και πιο συγκεκριμένα, τον φόβο για το σκοτάδι -ο φόβος πάντα έχει πρόσωπο. Εμπνευσμένο το τέχνασμα της συγγραφέα να μιλήσει για το συναίσθημα αυτό μέσα από τη δική του οπτική, κάτι που ερεθίζει την φαντασία των παιδιών -και των μεγάλων- και διατηρεί την περιέργεια και την αγωνία μέχρι το τέλος.

Ενώ σκεφτόμουν ότι το βιβλίο έχει λίγο απότομο τέλος και αναρωτιόμουν για ποιο λόγο η συγγραφέας επέλεξε να κλείσει έτσι ήρθε η άποψη του Αργύρης, ένα από τα παιδιά της βιβλιοθήκης, να μου αναιρέσει τον προβληματισμό: «Κλείνει έτσι επειδή αν δε βυθιστείς στα σκοτάδια σου, αν δε δεις τους φόβους σου κατάματα, αν δεν αντιμετωπίσεις αυτό που σε τρομάζει,  δεν θα βγεις ποτέ στο φως…»! Μου άρεσε η οπτική του και το κράτησα. Είναι γνωστό ότι μόνο κοιτώντας τον φόβο στα μάτια -όπως και κάθε άλλο πρόβλημα- μπορείς να τον αντιμετωπίσεις. Όταν του δώσεις όνομα, πρόσωπο. Εδώ ο φόβος δεν είναι γενικά ο φόβος. Είναι ο φόβος για το σκοτάδι. Ο φόβος, που έχει υπόσταση επειδή η Μιράντα φοβάται το σκοτάδι και είναι κλεισμένος στη ντουλάπα. Και κάθε φορά που προσπαθεί να βγει οι γονείς της τον κλείνουν πιο βαθιά για να μη τρομάζει η Μιράντα και έτσι το κορίτσι συνεχίζει να φοβάται. Μόνο όταν αποφασίζει να την ανοίξει και να ακολουθήσει τη συμβουλή του μπαμπά της καταφέρνει το σκοτάδι «της» να γίνει φως.

Η Θεοδώρα Κατσιφή εκμυστηρεύτηκε σε μια κατ ‘ιδίαν συζήτηση στο πλαίσιο της επίσκεψής της στο Παράρτημα Τριφυλίας της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Καλαμάτας πριν λίγο καιρό, ότι η ανάγκη της να γράψει για το συναίσθημα αυτό γεννήθηκε όταν ως γονιός κλήθηκε να πάρει θέση απέναντι στον φόβο του σκοταδιού. Η ιδέα προήλθε από τη φιλοσοφική θέση του Osho «όταν υπάρχει ο φόβος, εσύ είσαι ο φόβος» που υποστήριζε ότι είναι λάθος να διαχωρίζουμε το συναίσθημα από εμάς τους ίδιους, λες και το συναίσθημα βρίσκεται τριγύρω και εμείς κάπου μακριά του. Είναι λάθος να λέμε «είμαι φοβισμένος ή νιώθω φόβο». Μπορούμε απλώς να λέμε «Τη στιγμή αυτή είμαι ο φόβος». Να αντιμετωπίζουμε τον φόβο κατάματα, όπως είπε και ο Αργύρης.

Και αυτή η θεώρηση υποστηρίζεται τελικά και από το κειμενικό ύφος όπου η συγγραφέας επέλεξε να χρησιμοποιήσει διαλόγους χαρίζοντας δροσερό, ζωντανό ρυθμό στην αφήγηση χωρίς να κουράζει με φλυαρίες, ενώ παράλληλα ενισχύει την αίσθηση ότι εστιάζει στο «πρόβλημα». Το κοιτάζει κατάματα!

Η εικονογράφος, πάλι, ακολουθώντας το ίδιο αφηγηματικό μοντέλο ζωγραφίζει εντυπωσιακά εκφραστικά δισέλιδα χωρίς περιττά στοιχεία, εστιάζοντας στην ουσία του θέματος και στα συναισθήματα, δίνοντας μάλιστα στον αναγνώστη και την ψευδαίσθηση ότι βρίσκεται μέσα στο δωμάτιο και παρακολουθεί από κοντά. Οι μεγάλες εικόνες της  αφήνουν να διαφανεί και η δική της αφηγηματική ματιά και συναισθήματα, χωρίς να επισκιάζει το κείμενο, που αποτυπώνεται στην τρυφερότητα των γονέων, στα μεγάλα χέρια τους που πάντα είναι εκεί, μαζί, για το παιδί τους, στο ιδιαίτερο προσωπικό στυλ των δύο, μπαμπά και μαμάς, σπάζοντας στερεότυπα. 

Ένα βιβλίο με ιδιαίτερο χιούμορ και σασπένς (δεν είναι και συνηθισμένος αφηγητής ένας φόβος που φοβάται, κρυφακούει και κρυφοκοιτάζει) που σίγουρα προτείνεται να διαβαστεί μεγαλόφωνα από γονείς και παιδιά (και σε ομάδες παιδιών και εφήβων) μια που δίνει πολλές δυνατότητες αφύπνισης του παιδιού που κοιμάται μέσα τους και «συνάντησής τους».

ΜΟΙΡΑΣΕ ΤΟ

Διαβάστε ακόμα

Φίλοι δεμένοι με κλωστή

Δεν είναι τόσο το είδος του βιβλίου που μας ξαφνιάζει -για πρώτη φορά καταπιάνεται με εικονοβιβλίο η Ελένη Γεωργοστάθη- όσο

Ποιος έκλεψε τον ύπνο της Στέλλας;

Η Γαρυφαλιά Τεριζάκη, Νηπιαγωγός και Υπεύθυνη «Βιβλιοθήκης Τριφυλίας», παράρτημα της ΔΗΚΕΒΙ Καλαμάτας, γράφει στη στήλη της “Απρόσμενες συναντήσεις με βιβλία”