Οι φόδρες των βιβλίων, δηλαδή οι δύο πρώτες και οι δύο τελευταίες σελίδες τους που είναι από τη μία πλευρά κολλημενες στο σκληρό εξώφυλλο, δεν αποτελούν μόνο πρακτικό κομμάτι της τυπογραφίας και της βιβλιοδεσίας, αλλά πολλές φορές λειτουργούν ως μέρος ή προέκταση της ιστορίας που πρόκειται να ή μόλις τελειώσαμε να διαβάζουμε.
Ειδικά τα τελευταία χρόνια πολλοί εικονογράφοι παιδικών βιβλίων επιλέγουν να ξεκινούν την ιστορία τους αν όχι από το εξώφυλλο, τότε από τη φόδρα στην αρχή του βιβλίου, δίνοντας απλώς κάποια στοιχεία. Τα στοιχεία αυτά δίνουν πολλές φορές το έναυσμα να ξεκινήσει η ανάγνωση, που μπορεί να ακολουθεί τη γραμμή αφήγησης της ιστορίας ακριβώς όπως την έχουν επιλέξει ο συγγραφέας και ο εικονογράφος, μπορεί όμως και όχι, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια δεύτερη αφήγηση, μια δεύτερη ιστορία.
Οι φόδρες στις αρχές της τυπογραφίας ήταν απλά λευκά χαρτιά, που έμπαιναν για να προστατέψουν τις μέσα σελίδες του βιβλίου από τη φθορά της χρήση και του χρόνου. Με την πάροδο των ετών, ο λόγος ύπαρξής τους ήταν για να στηρίζεται το βιβλίο στο σκληρό εξώφυλλο, ενώ έπαψαν να είναι και μονόχρωμες, απέκτησαν εικόνες, χρώμα, χαρακτήρα. Τις περισσότερες φορές σε εκείνα τα πρώτα χρόνια της τυπογραφίας είχαν εικόνα σαν μάρμαρου, ενώ άλλες φορές τις χρησιμοποιούσαν για να τυπώσουν κάποιον χάρτη ή και για να τοποθετηθεί το ex-libris, το βιβλιόσημο του ιδιοκτήτη του βιβλίου ή της βιβλιοθήκης στην οποία ανήκε το βιβλίο. Στην πορεία τα ex-libris (που στα λατινικά σημαίνει “από τα βιβλία του“), έγιναν τα βιβλιόσημα, το σήμα που τυπώνεται στο εσώφυλλο του βιβλίου και δείχνει τον εκδοτικό οίκο, που είναι και ιδιοκτήτης του.
Στη σημερινή τυπογραφία και ειδικά στο παιδικό βιβλίο, οι φόδρες αποτελούν έναν κενό καμβά που ο εικονογράφος θα επιλέξει ή όχι να αρχίσει την ιστορία του, να παίξει με τον αναγνώστη ή να την αφήσει απλώς μονόχρωμη ή με κάποιο επαναληπτικό σχέδιο. Πάμε λοιπόν να δούμε μερικά μόνο παραδείγματα βιβλίων που οι εικονογράφοι εκμεταλλεύτηκαν τις φόδρες, κάποια που η αφήγηση ξεκινά από τη φόδρα και ολοκληρώνεται στη φόδρα στο τέλος , άλλα που μας ορίζουν τον τόπο και τον χρόνοα και άλλα που δίνουν κάποια στοιχεία για να μας βάλουν στην ατμόσφαιρα της ιστορίας.
