Ο Κάφκα και η κούκλα

Συγγραφέας: Larissa Theule
Εικονογράφηση: Rebecca Green
Μετάφραση: Αργυρώ Πιπίνη
Εκδόσεις: Διόπτρα
Χρονιά έκδοσης: 2021
Ηλικίες: 5+

«Αγαπημένη μου Ίρμα, συγγνώμη που δεν σε αποχαιρέτησα. Δεν πρόλαβα». Έτσι ξεκινάει το γράμμα της κούκλας, της Σούπσι, στην αγαπημένη της Ίρμα, στο κορίτσι που την έχασε. Στο βιβλίο Ο Κάφκα και η κούκλα της Rebecca Green, σε μετάφραση της Αργυρώς Πιπίνη, ο Φραντς Κάφκα συναντάει στον περίπατό του στο πάρκο Στέγκλιτζ, στο Βερολίνο, τη μικρή Ίρμα, που κλαίει γιατί έχασε την κούκλα της, τη Σούπσι. Ο συγγραφέας ξεπερνώντας την αμηχανία του ενήλικα μπροστά σε ένα τέτοιο συμβάν επινοεί μια λύση ανακούφισης: η Σούπσι δε χάθηκε, αλλά ταξιδεύει. Προς επιβεβαίωση αυτής της απόφασης ο Κάφκα δίνει στην Ίρμα ένα λιτό, αλλά τρυφερό γράμμα που δίνει λύση στο δράμα της απώλειας. Τις επόμενες μέρες, η Ίρμα παίρνει κι άλλες επιστολές από την Σούπσι, που συνεχίζει να της περιγράφει τα ταξίδια και τις περιπέτειές της. Το τελευταίο γράμμα, το αντίο για πάντα, έρχεται όταν ο Κάφκα στέλνει τη Σούπσι σε μία τολμηρή αποστολή. Έτσι ο Κάφκα, λίγο πριν το τέλος της ζωής του, αποχαιρετά την Ίρμα χωρίς να αφήνει εκκρεμότητες. Αφήνει όμως την Ίρμα πιο δυνατή, με το όνειρο να ταξιδέψει κι αυτή…

Η ιστορία αυτή, μας λέει η συγγραφέας στο τέλος του βιβλίου, είχε στην πραγματικότητα ένα άλλο τέλος: ο Κάφκα προκειμένου να δώσει τέλος στις επιστολές της κούκλας την έβαλε να παντρευτεί, οπότε η Σούπσι θα άνοιγε ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή της. Υπάρχει και η εκδοχή ότι ο Κάφκα δώρισε στην τελευταία του συνάντηση με την Ίρμα μια καινούργια κούκλα, εντελώς διαφορετική, που είχε το σημείωμα «Εγώ είμαι. Τα ταξίδια μου με άλλαξαν». Μετά από χρόνια η Ίρμα ανακάλυψε ένα σημείωμα του Κάφκα μέσα στην κούκλα «Καθετί που αγαπάς πολύ πιθανόν μια μέρα να το χάσεις, όμως στο τέλος, έστω με διαφορετική μορφή, η αγάπη θα επιστρέφει πάντα σε εσένα». Στο σημείωμα της η μεταφράστρια Αργυρώ Πιπίνη μάς λέει ότι αυτή ιστορία μπορεί να μην είναι αληθινή. Όμως, όπως και η ίδια πιστεύει, αυτό δεν έχει τόση σημασία. Αυτό που κάνει αυτήν την τρυφερή ιστορία ιδιαίτερη είναι ότι ένας ενήλικας άντρας στέκεται μπροστά σε ένα παιδί που κλαίει γιατί έχασε κάτι αγαπημένο. Στάθηκε. Άκουσε. Και δεν ξεστόμισε λόγια παρηγοριάς, δεν αντικατέστησε την απώλεια με κάτι άλλο, κάτι καινούργιο, δεν την αντιστάθμισε με άλλα παιχνίδια. Παρά σκέφτηκε να δώσει μια λύση ευεργετική και για τις δύο: η κούκλα ζει την περιπέτεια, η Ίρμα δεν ξεχάστηκε, αλλά ενημερώνεται και συμμετέχει στη χαρά της αγαπημένης της Σούπσι, μια χαρά που της μεταγγίζει το όνειρο να ταξιδέψει μια μέρα κι αυτή. Ο Κάφκα στο βιβλίο χαρίζει στην Ίρμα ένα ημερολόγιο για να γράφει τις εντυπώσεις της και τις περιπέτειες της από τα ταξίδια που θα κάνει για να μην ξεχαστούν. Υπάρχει πιο υποσχόμενο τέλος από αυτό;

Διαβάζοντας το βιβλίο, με τη λιτή αλλά με καθαρές γραμμές και τα φθινοπωρινά χρώματα εικονογράφηση, είμαστε εμείς οι ενήλικες αναγνώστες που στεκόμαστε αμήχανοι  μπροστά στη «λύση» του θέματος απώλεια που ο Κάφκα επινόησε, τα δε παιδιά πιστεύω ότι θα ήθελαν πολύ να συναντούν έναν Κάφκα στο πάρκο.

ΜΟΙΡΑΣΕ ΤΟ

Αγροτόσπιτο

“Είναι μια ιστορία φθοράς και μιας ιδιότυπης αναγέννησης. Η φθορά είναι φυσιολογική για τα πάντα, η αναγέννηση όμως, ακόμα και αν είναι μέσα από μια εικονογραφημένη ιστορία, έχει να κάνει με τη ματιά που ρίχνουμε στα πράγματα, στην εκτίμηση του παρελθόντος τους και στην προσπάθεια να διατηρήσουμε κάτι από την προηγούμενη ζωή τους ζωντανό, να δημιουργήσουμε μια σύνδεση με το παρελθόν ακόμα κι αν πρόκειται για μια οικογενειακή ιστορία που αλλιώς δεν θα μας αφορούσε, ακόμα κι αν πρόκειται για ένα σπίτι που ποτέ δεν θα επισκεπτόμασταν. Είναι ένας γλυκός, ήπιος τρόπος για να μιλήσει ένα βιβλίο στα παιδιά γι’ αυτό που ζει, γερνάει και πεθαίνει – αλλά πεθαίνει χορτάτο από τη ζωή που έζησε και ξαναζεί γιατί κάποιος μας λέει την ιστορία του. Το “Αγροτόσπιτο” της Sophie Blackall είναι ένα διαμαντάκι για ευαίσθητους συλλέκτες ιστοριών και παρατηρητές της λεπτομέρειας”.

Το αγόρι που έφερε το χιόνι

Στην καρδιά μιας μεγάλης πόλης, εκεί που οι κάτοικοί της ζουν και περπατούν βιαστικά, ζει ένα αγοράκι, μαζί με τη μαμά του και τον μπαμπά τους. Για “σπίτι΄” τους έχουν ένα παγκάκι. Όταν όμως το αγόρι βρει ένα βράδυ, εντελώς μαγικά, μια χιονόμπαλα ακριβώς πλάι στο παγκάκι που κοιμάται, όλα θα αρχίσουν να αλλάζουν. Στη χιονόμπαλα μέσα υπάρχει μια πόλη σαν αυτή που βρίσκεται εκείνος, με ενα παγκάκι ακριβώς σαν αυτό που κοιμάται τώρα. Οταν θα την κουνίσει κάτι μαγικό θα έχει συμβεί.

Η Μυρτιά και ο καθρέφτης

Στην «Μυρτιά», που είναι ένα εικονογραφημένο παραμύθι, ζωγραφιές σαν μενταγιόν ζωντανεύουν τις λέξεις που διαλέγει η  Κατερίνα Παούρη για να φτιάξει τον κόσμο της ηρωίδας: αρώματα από τη φωτιά που τριζοβολάει, από τα βιβλία, του τσουκαλιού, της λεβάντας, του χαμομηλιού, του κρόκου, της μυρτιάς μοσχοβολούν στα απάτητα δάση του παραμυθιού.