Τα παιδικά του Νίκου Καζαντάκη: Τα παλάτια της Κνωσού & Μέγας Αλέξανδρος

Συγγραφέας: Νίκος Καζαντζάκης
Εικονογράφηση: Σάντρα Ελευθερίου
Εκδόσεις: Διόπτρα
Χρονιά έκδοσης: 2023
Ηλικίες: 9+, 12+

Ο Νίκος Καζαντζάκης δεν έγραψε μόνο μυθιστορήματα, ταξιδιωτικά και θεατρικά για ενήλικες, έγραψε και δύο σπουδαία μυθιστορήματα για παιδιά. Τόσο το Στα παλάτια της Κνωσού όσο και το Μέγας Αλέξανδρος γράφτηκαν πιθανώς την περίοδο του 1940, στην Αίγινα για βιοποριστικούς λόγους, αν και ο πανεπιστημιακός καθηγητής Φάνης Κακριδής τοποθετεί χρονικά τη συγγραφή τους γύρω στα 1914 με 1922.

Το Στα παλάτια της Κνωσού πρωτοεκδόθηκε μόλις το 1981, με ξυλογραφίες και σχέδια Αναστάσιου Αλεβίζου, του γνωστού ξυλογλύπτη Τάσσου, ενώ ο Μέγας Αλέξανδρος πρώτα δημοσιεύτηκε σε μέρη στο περιοδικό Νεολαία (2/1940 – 9/1941), χωρίς όμως να ολοκληρωθεί η δημοσίευση και αρκετά χρόνια μετά, το 1978, πάλι με ξυλογραφίες του Τάσσου, έγινε βιβλίο.

Μέσα από τα δύο αυτά ιστορικά μυθιστορήματα, ο Καζαντζάκης θέλησε να μιλήσει στα παιδιά από τη μία για την πάλη του Θησέα με τον Μινώταυρο και το τέλος της μινωικής αυτοκρατορίας και από την άλλη να ξανασυστήσει στα παιδιά τον Αλέξανδρο, μέσα από την αφήγηση του μικρού Στέφανου. Και τα δύο βιβλία που κρατάμε στα χέρια μας είναι αναθεωρημένες εκδόσεις, την εικονογράφηση των οποίων έχει αναλάβει η βραβευμένη Κύπρια δημιουργός Σάντρα Ελευθερίου. Χωρίς να χάνουν ίχνος από τη μαγεία τους, τα κείμενα αυτά μεταφέρονται στο σήμερα και καλούν τα παιδιά αναγνώστες σε ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο, γραμμένο από την πένα του σπουδαίου συγγραφέα, του πιο πολυμεταφρασμένου Νεοέλληνα δημιουργού. Γενιές και γενιές παιδιών έχουν διαβάσει, έστω και αποσπασματικά, τα δύο αυτά σπουδαία έργα, και ακόμα και σήμερα, 80 χρόνια μετά τη συγγραφή τους, τα βιβλία αυτά διαβάζονται με την ίδια περιέργεια και την ίδια λαχτάρα. Ιδανικά και για μεγαλόφωνη ανάγνωση για λίγο μικρότερα παιδιά.

ΜΟΙΡΑΣΕ ΤΟ

Αγροτόσπιτο

“Είναι μια ιστορία φθοράς και μιας ιδιότυπης αναγέννησης. Η φθορά είναι φυσιολογική για τα πάντα, η αναγέννηση όμως, ακόμα και αν είναι μέσα από μια εικονογραφημένη ιστορία, έχει να κάνει με τη ματιά που ρίχνουμε στα πράγματα, στην εκτίμηση του παρελθόντος τους και στην προσπάθεια να διατηρήσουμε κάτι από την προηγούμενη ζωή τους ζωντανό, να δημιουργήσουμε μια σύνδεση με το παρελθόν ακόμα κι αν πρόκειται για μια οικογενειακή ιστορία που αλλιώς δεν θα μας αφορούσε, ακόμα κι αν πρόκειται για ένα σπίτι που ποτέ δεν θα επισκεπτόμασταν. Είναι ένας γλυκός, ήπιος τρόπος για να μιλήσει ένα βιβλίο στα παιδιά γι’ αυτό που ζει, γερνάει και πεθαίνει – αλλά πεθαίνει χορτάτο από τη ζωή που έζησε και ξαναζεί γιατί κάποιος μας λέει την ιστορία του. Το “Αγροτόσπιτο” της Sophie Blackall είναι ένα διαμαντάκι για ευαίσθητους συλλέκτες ιστοριών και παρατηρητές της λεπτομέρειας”.

Το αγόρι που έφερε το χιόνι

Στην καρδιά μιας μεγάλης πόλης, εκεί που οι κάτοικοί της ζουν και περπατούν βιαστικά, ζει ένα αγοράκι, μαζί με τη μαμά του και τον μπαμπά τους. Για “σπίτι΄” τους έχουν ένα παγκάκι. Όταν όμως το αγόρι βρει ένα βράδυ, εντελώς μαγικά, μια χιονόμπαλα ακριβώς πλάι στο παγκάκι που κοιμάται, όλα θα αρχίσουν να αλλάζουν. Στη χιονόμπαλα μέσα υπάρχει μια πόλη σαν αυτή που βρίσκεται εκείνος, με ενα παγκάκι ακριβώς σαν αυτό που κοιμάται τώρα. Οταν θα την κουνίσει κάτι μαγικό θα έχει συμβεί.

Η Μυρτιά και ο καθρέφτης

Στην «Μυρτιά», που είναι ένα εικονογραφημένο παραμύθι, ζωγραφιές σαν μενταγιόν ζωντανεύουν τις λέξεις που διαλέγει η  Κατερίνα Παούρη για να φτιάξει τον κόσμο της ηρωίδας: αρώματα από τη φωτιά που τριζοβολάει, από τα βιβλία, του τσουκαλιού, της λεβάντας, του χαμομηλιού, του κρόκου, της μυρτιάς μοσχοβολούν στα απάτητα δάση του παραμυθιού.