Tomi Ungerer

O Tomi Ungerer

Ο βραβευμένος Αλσατός εικονογράφος, συγγραφέας και εικαστικός Tomi Ungerer γεννήθηκε το 1931 στο Στραβούργο και τέσσερα χρόνια μετά, αφού πέθανε ο πατέρας του, μετακόμισε με τη μητέρα του και τα τρία του αδέρφια στην πόλη Logelbach. Στα χρόνια που ακολούθησαν και μέχρι να φύγει τελικά για την Αμερική έζησε τη γερμανική κατοχή και την κατήχηση των Ναζί στο σχολείο του, κατετάγη στον γαλλικό στρατό και έφτασε στην Αλγερία, όπου τελικά τον γυρίσαν πίσω λόγω ασθένειας, ξεκίνησε τις σπουδές του στη Σχολή Καλών Τεχνών του Στρασβούργου και τις σταμάτησε έναν χρόνο μετά όταν ευγενικά τον παρακάλεσαν να αποχωρίσει. Tαξίδεψε με οτοστόπ σε Νορβηγία, Ισλανδία, Γιουγκοσλαβία και Ελλάδα και το 1956 τον βρήκε στη Νέα Υόρκη, όπου ένα χρόνο μετά γνώρισε την Ursula Nordstrom, επιμελήτρια παιδικών βιβλίων στην Harper and Row, η οποία κυκλοφόρησε και το πρώτο του παιδικό βιβλίο, το The Mellops go Flying, το πρώτο από μια σειρά βιβλίων με πρωταγωνιστές μια οικογένεια γουρουνιών.

Ασχολήθηκε με τη διαφήμιση και συνεργάστηκε με περιοδικά όπως τα Esquire, Life, Harper’s, Sport’s Illustrated και τους New York Times. Μετά τη σειρά The Mellops που τον έκαναν ευρύτερα γνωστό, κυκλοφόρησε βιβλία όπως τα The Three Robbers, Moonman, Rufus, Adelaide και Crictor που του χάρισαν πλήθος βραβείων, αλλά και το σημαντικότερο από όλα, τη μεγαλύτερη τιμητική διάκριση που μπορεί να λάβει δημιουργός παιδικών βιβλίων, το Hans Christian Andersen Award (1998). Η λίστα των εικονογραφημένων βιβλίων για παιδιά που έγραψε και εικονογράφησε είναι μακρά, με σημαντικότερο ίσως από όλα το “Otto – The Autobiography of a Teddy Bear“. Το βιβλιο κυκλοφόρησε το 1999 και μιλάει για το ολοκαύτωμα μέσα από την ιστορία ενός πάνινου αρκούδου. Για τα παιδικά του βιβλία είχε πει: “τα βιβλία αντέχουν στον χρόνο, η διαφήμιση και τα περιοδικά είναι εφήμερα. Ξεκίνησα την καριέρα μου με τα παιδικά βιβλία χάρη στην Ursula Nordstrom στον εκδοτικό Harpers, στον οποίο κυκλοφορούσε τα βιβλία του και ο Maurice Sendak. Δημιούργησα παιδικά βιβλία γιατί ήθελα να φτιάξω ιστορίες που θα μου άρεσαν κι εμένα να της διαβάζω όταν ήμουν παιδί”.

Το 1962 ο Ungerer παρουσίασε την πρώτη του μεγάλη έκθεση εικαστικών στο Βερολίνο, ενώ ανακατεύτηκε με το κίνημα των ατομικών δικαιωμάτων και τον πόλεμο του Βιετνάμ, δημιουργώντας πολυάριθμες αφίσες πολιτικού περιεχομένου κατά του πολέμου και του ρατσισμού.

Η αφίσα της ταινίας του Stanley Kubrick

Εκτός από τα παιδικά βιβλία, ο Ungerer ήταν πολύ γνωστός για τις πολιτικές και κινηματογραφικες αφίσες του (σχεδίασε την αφίσα της ταινίας Dr. Strangelove του Stanley Kubrick), τα φιλοσοφικά του κείμενα, τα αυτοβιογραφικά του βιβλία, τα σατιρικά και ερωτικά σκίτσα του. Τα προκλητικά σεξουαλικά του κόμικ όμως θεωρήθηκαν ασύμβατα με την ιδιότητα του δημιουργού παιδικών βιβλίων, με αποτέλεσμα να μπει στη μαύρη λίστα των βιβλιοθηκών της Αμερικής και τα βιβλία του να σταματήσουν να εκδίδονται στα αγγλικά. Tότε ήταν που έφυγε με την οικογένειά του από τις ΗΠΑ και μετακόμισε στην Ιρλανδία. Πολλά χρόνια αργότερα, ο εκδοτικός οίκος Phaidon Press επανακυκλοφόρησε μερικά από τα βιβλία του στην αμερικανική αγορά.

To 2012 o σκηνοθέτης Brad Bernstein δημιούργησε το ντοκιμαντέρ Far Out Isn’t Far Enough: The Tomi Ungerer Story. Η ταινία ακολουθεί τη ζωή και την παραγωγική καριέρα του ανατρεπτικού Αλσατού καλλιτέχνη από την εποχή της παιδικής τους ηλικίας κατά την οποία έζησε τη γερμανική κατοχή της Γαλλίας στον Β ‘Παγκόσμιο Πόλεμο, μέχρι την έναρξη της καριέρας του και της δημιουργίας μερικών από τις πιο εικονικές αφίσες του 20ού αιώνα και την καλλιτεχνική του πορεία στην Αμερική. Το ντοκιμαντέρ του Bernstein προτάθηκε το 2014 για το βραβείο Outstanding Achievement in Graphic Design or Animation από το Cinema Eye Honors, ενώ ήταν μία από τις πέντε μόνο ταινίες που προτάθηκαν για το Βραβείο Documentary Motion Picture το 2014 στα Βραβεία των Παραγωγών (Producers Guild Awards). Το Far Out τιμήθηκε ως το καλύτερο ντοκιμαντέρ στα Jameson Dublin International Film Festival, Durban International Film Festival, Nashville Film Festival, Florida Film Festival και Warsaw International Film Festival, ενώ τιμήθηκε με τα John Schlesinger Award και το πρώτο βραβείο του Palm Springs International Film Festival, το οποίο δίνεται σε πρωτοεμφανιζόμενο κινηματογραφιστή ντοκιμαντέρ.

Εκτός από το Far Out Isn’t Far Enough: The Tomi Ungerer Story, υπάρχει στο Vimeo ένα 50λεπτο ντοκιμαντέρ της Celia Lowenstein, το “Fascinating Fascism“. Το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ ήταν παραγγελία του γαλλικού Channel 4 το 1996 και μιλάει για την σαγηνευτική επίδραση του φασισμού μέσα από την καλλιτεχνική ματιά του Ungerer. Ο τίτλος του ντοκιμαντέρ είναι δανεισμένος από μια έκθεση της Susan Sontag με τον ίδιο τίτλο και η οποία δημοσιεύτηκε στο The New York Review το 1975.

Ο Tomi Ungerer πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου 2019, σε ηλικία 87 ετών, στo Cork της Ιρλανδίας. Εναν χρόνο μετά τον θάνατό του κυκλοφόρησε το εικονογραφημένο βιβλίο το οποίο δούλευε τον τελευταίο καιρό, το “Non-Stop”. Είχε προηγηθεί το 2012 το Fog Island. Το Non Stop κυκλοφορεί στα αγγλικά, στα γαλλικά και στα γερμανικά.

Το τρέιλερ του Far Out isn’t far enough: the Tomi Ungerer Story
To ντοκιμαντέρ της Celia Lowenstein για τον φασισμό με αφηγητή τον Tomi Ungerer


ΜΟΙΡΑΣΕ ΤΟ

“Εφυγε” από τη ζωή η Faith Ringgold

Έφυγε από τη ζωή στα 93 της χρόνια, η Αμερικανίδα εικαστικός και δημιουργός παιδικών βιβλίων Faith Ringgold. Και αν το όνομά της δεν λέει τίποτα στους Ελληνες αναγνώστες, για τους Αμερικάνους υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές γυναίκες στον χώρο των Τεχνών και του παιδικού βιβλίου.

5: Mάρια Μπαχά

Κάθε μήνα ένας εικονογράφος που ζει και εργάζεται στην Ελλάδα γράφει στην “Κόκκινη Αλεπού” για τα πέντε πιο αγαπημένα του εικονογραφημένα βιβλία, καινούρια ή παλιά, παιδικά ή ενηλίκων, ελληνικά ή ξενόγλωσσα.