Δυο ξεχωριστά εικονογραφημένα βιβλία “γνώσεων” κυκλοφόρησαν στο τέλος του 2019 και στις αρχές του 2020. Το πρώτο από τις εκδόσεις Ηλίβατον, “Οι ελέφαντες πηγαίνουν επίσκεψη”, και το δεύτερο ένα ακόμα βιβλίο από την ISOL, το “Αλφαβητάρι στο χέρι“, από τις Εκδόσεις Μάρτης. Και τα δύο φέρνουν σε επαφή του μικρούς σε ηλικία αναγνώστες τους με τους αριθμούς και τα γράμματα του αλφάβητου κι αν και το περιεχόμενό τους είναι εκπαιδευτικό, δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως αμιγώς βιβλία γνώσεων, αφού ενδύονται τον μανδύα της λογοτεχνίας και της ιστορίας, με αποτέλεσμα να ξεχωρίζουν για τον τρόπο που συστήνουν στα παιδιά νέες έννοιες.

Στο “Οι Ελέφαντες πηγαίνουν επίσκεψη” (5+ ετών) της Evelina Daciute και της Inga Dagile, (μτφρ. Γεωργία Τσάκωνα, εκδόσεις Ηλίβατον, 2019), η Daciute αφηγείται την ιστορία 10 ελεφάντων, μιας μεγάλης οικογένειας, που ξεκινά να επισκεφτεί του φίλους τους που εχουν γιορτή. Πρώτη ξεκινάει η μαμά ελεφαντίνα, όπως συμβαίνει άλλωστε στις οικογένειες των παχύδερμων αυτών θηλαστικών, ακολουθεί ο μπαμπάς, τα έξι ελεφαντακια τους και στο τέλος ο παππούς και η γιαγιά. Στη διαδρομή ένας ελέφαντας μένει πίσω, για διάφορους, τις περισσότερες φορές αστείους λόγους, όπως για παράδειγμα ότι συνάντησε η γιαγιά τις συμμαθήτριές της από το νηπιαγωγείο ή ότι τα ελεφαντάκια ξεμυαλίστηκαν από τα παιχνιδιάρικα μαϊμουδάκια. Σε κάθε εικονογραφημένο σαλόνι οι ελέφαντες μειώνονται, ένας προς ένας, μέτρώντας αντίστροφα (10, 9, 8, 7…) μέχρι που η μαμά συνειδητοποιεί ότι προχωράει μόνη της και παίρνει τον δρόμο της επιστροφής για να τους βρει (όπου και ξεκινάει ξανά η καταμέτρηση προς το 10!). Ενα πανέξυπνο βιβλίο για μέτρημα, που μέσα από την ιστορία της οικογένειας ελεφάντων οι μικροί αναγνώστες μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τους αριθμούς, παίζουν με αυτούς και διασκεδάζουν από την αστεία ιστορία, ενώ εξοικειώνονται με τις έννοιες της αφαίρεσης και της πρόσθεσης. Εξαιρετική εικονογράφηση από τη Λιθουανή εικαστικό, Inga Dagile, που συμπληρώνει μοναδικά την περιπέτεια των ελεφάντων. Να σημειωθεί ότι το βιβλίο έχει τιμηθεί με το βραβείο για το καλύτερο παιδικό βιβλίο στον διαγωνισμό “Vilnius 2015”, αλλά και το βραβείο στην κατηγορία του εικονογραφημένου της IBBY Λιθουανίας.

Αλλάζουμε ήπειρο, αλλάζουμε ύφος και διαβάζουμε το βιβλίο της Αργεντίνας ISOL, το “Αλφαβητάρι στο χέρι” (μτφρ. Έλσα Μαρτίνεθ Χιμένεθ, Λεωνίδας Ρεμπελάκος, Χρήστος Σιωρίκης, εκδόδεις Μάρτης, 2020). Το εικονογραφημένο αυτό βιβλίο δεν είναι ένα συνηθισμένο βιβλίο όπου τα παιδιά μαθαίνουν τα γράμματα της αλφαβήτας. Αν και εκ πρώτης όψεως φαινεται ακριβώς αυτό, μια πιο ενδελεχής ανάγνωση και παρατήρηση θα αποκαλύψει στον αναγνώστη (και στον ενήλικα και στο παιδί) τη δύναμη των γραμμάτων και των λέξεων, μέσα από τα οποία αναβλύζουν δυνατά συναισθήματα. Κάθε γράμμα αντιστοιχεί και σε μία λέξη και κάθε εικονογράφηση σε ένα συναίσθημα, σε μία πράξη, σε μία ιστορία. Η ISOL (Marisol Misenta) δημιούργησε ένα από τα πιο όμορφα (η λέξη το αδικεί) εικονογραφημένα αλφαβητάρια. Πέρα από τις εικόνες και τον τρόπο με τον οποίο η δημιουργός του συνδέει την αλφάβητο με τις εικόνες της και τα νοήματα που θέλει να περάσει, εδώ θα πρέπει να σταθούμε στην ελληνική μετάφραση και το έργο των τριών ανθρώπων που έσκυψαν πάνω από το πόνημα της ISOL, ώστε να μεταφέρουν στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό την ουσία του βιβλίου της. Η Ελσα Μαρτίνεθ Χιμένεθ, ο Λεωνίδας Ρεμπελάκος και ο Χρήστος Σιωρίκης είχαν ένα πολύ δύσκολο έργο να φέρουν εις πέρας, καθώς το λατινικό αλφάβητο του πρωτότυπου έπρεπε να μεταφερθεί στο ελληνικό, που δεν έχει μόνο διαφορές στη σειρά των γραμμάτων (π.χ. ζ -> z, τελευταίο στο λατινικό αλφάβητο, έκτο στο ελληνικό), αλλά και στα νοήματα των λέξεων, ενώ παράλληλα θα έπρεπε κάθε γράμμα και νόημα να ταιριάζει και με την εικονογράφηση. Το αποτέλεσμα δικαιώνει τους μεταφραστές του, την ίδια τη δημιουργό του, που βλέπει να μεταφράζεται σε μία εντελώς διαφορετική γλώσσα το δύσκολο αυτό βιβλίο της, αλλά και τους Έλληνες εκδότες του που πίστεψαν πως ένα τόσο δύσκολο μεταφραστικά και τυπογραφικά βιβλίο μπορεί και πρέπει να βρεθεί στις προθήκες των ελληνικών βιβλιοπωλείων για να το διαβάσουμε κι εμείς στη δική μας γλώσσα.