“5” θα πει τα πέντε πιο αγαπημένα βιβλία ενός εικονογράφου. Κάθε μήνα ένας Έλληνας ή μία Ελληνίδα δημιουργός επιλέγει και παρουσιάζει πέντε εικονογραφημένα βιβλία – ελληνικά ή ξένα, καινούρια ή παλιότερα, για παιδιά ή ενήλικες. Μέσα από αυτές τις επιλογές και τα μικρά κείμενα που συνοδεύουν τα βιβλία – ένα είδος λεζάντας – παίρνουμε μια μικρή γεύση από τις αναγνωστικές προτιμήσεις των καλλιτεχνών, τα βιβλία των οποίων έχουμε στα σπίτια μας και ξεφυλλίζουμε σχεδόν καθημερινά. Μια ιδέα ίσως από τις επιρροές τους, τους καλλιτέχνες που θαυμάζουν, τα έργα που αγαπούν να έχουν στη βιβλιοθήκη τους. Παράλληλα, μέσα από τις επιλογές αυτές γνωρίζουμε βιβλία και δημιουργούς που ίσως να μην ξέραμε ως τώρα. Ένα ταχύρυθμο μάθημα εικαστικών, μια εισαγωγή στον υπέροχο κόσμο της εικονογράφησης, που μόνο οι ίδιοι οι εικονογράφοι μπορούν να κάνουν.
Επιμέλεια στήλης: Ζωή Κοσκινίδου
Η Κατερίνα Σωτηροπούλου είναι γραφίστρια και εικονογράφος. Σπούδασε στη σχολή Βακαλό και εργάσθηκε ως γραφίστρια και art director σε διαφημιστικές εταιρίες, περιοδικά και δημιουργικά γραφεία, αλλά και ως freelancer. Eίναι συνιδρυτής και υπεύθυνη του δημιουργικού τμήματος των The Page Turners. Ανέκαθεν την γοήτευε ο μαγικός κόσμος της εικονογράφησης. Με αφορμή τη γέννηση του γιου της ξεφύλλισε περισσότερα βιβλία για παιδιά και οι υπέροχες εικόνες που συνάντησε αναζωπύρωσαν την επιθυμία της να δοκιμάσει τις δυνατότητές της στην εικονογράφηση. Αγαπά πολύ την τεχνική του κολάζ. Πειραματίζεται με υφές και patterns στο χέρι,τα οποία στη συνέχεια τα μετατρέπει σε ψηφιακά ή αναλογικά κολάζ. Ασχολείται επαγγελματικά με την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων τα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησαν τα “Ο ποντικός και η Μαντάμ Λι” της Έφης Σακκά (Key Books, 2023) και “Τι χρώμα έχει η ευτυχία;” της Αθηνάς Ντόκα (Eκδόσεις Μ. Σιδέρη, 2023) με δική της εικονογράφηση. Έχει εικονογραφήσει και σχεδιάσει αρκετά εξώφυλλα για βιβλία ενηλίκων, ενώ εικόνες της έχουν χρησιμοποιηθεί για επιτραπέζια παιχνίδια και διαφημιστικές καμπάνιες. Εδώ επιλέγει τα πέντε πιο αγαπημένα της εικονογραφημένα βιβλία.
Το μαύρο ψαράκι, Samad Behrangi, εικ. Farshid Mesghali (εκδ. Ηριδανός).
Είναι το μόνο εικονογραφημένο βιβλίο που ως παιδί θυμάμαι να ξεφυλλίζω ξανά και ξανά εντυπωσιασμένη από τις λιτές, αλλά πολύ πολύ δυνατές εικόνες του Ιρανού εικονογράφου Farshid Mesghali. Το πολυβραβευμένο και γεμάτο συμβολισμούς παραμύθι (που ενέπνευσε τους δημιουργούς της ταινίας κινουμένων σχεδίων Finding Νemo) το διηγείται μια γιαγιά ψάρι στα 12.000 εγγόνια της. Περιγράφει τις περιπέτειες ενός μικρού ψαριού που θέλει να αφήσει την ασφάλεια του μικρού ποταμού όπου μένει και να ανακαλύψει τι υπάρχει μέχρι να φτάσει στον ωκεανό. Ποιους κινδύνους συναντάει; Πως αντιμετωπίζει τους φόβους του; Μήπως τελικά αυτό είναι απλά το ταξίδι προς την ενηλικίωση; To ξεφυλλίζω κατά καιρούς και κάθε φορά με καθηλώνει. Αυτή η φράση στο τέλος του βιβλίου είναι η αγαπημένη μου: «Έντεκα χιλιάδες εννιακόσια ενενήντα εννιά ψαράκια είπαν καληνύχτα και πήγαν και κοιμήθηκαν». (**σ.σ. η ιστορία γράφτηκε το 1967 και κυκλοφόρησε σε εικονογράφηση Mesghali το 1968, έναν μήνα πριν τον θάνατο του Behrangi. Το 1969 κέρδισε το βραβείο καλύτερου εικονογραφημένου βιβλίου στη Διεθνή Έκθεση της Μπολόνια).
Το τερατάκι των χρωμάτων, Anna Llenas (εκδ. Πατάκη).
Μία ιστορία για τα συναισθήματα τόσο αριστοτεχνικά φτιαγμένη από την εικονογράφο και συγγραφέα Anna Llenas. Το συμπαθητικό τερατάκι δεν ξέρει τι του συμβαίνει. Έχει μπερδευτεί με τα συναισθήματα του και ένα μικρό κορίτσι το βοηθάει να τα βάλει σε μια τάξη. Θα καταφέρει να βάλει σε τάξη τη χαρά, τη λύπη, τον θυμό, τον φόβο και την ηρεμία; Κάθε συναίσθημα παίρνει ένα χρώμα και μπαίνει στο βαζάκι του. Επιτέλους το πολύχρωμο τερατάκι μπορεί να τα διαχειριστεί και να τα αναγνωρίσει. Η εικονογράφηση της Ισπανίδας Anna Llenas μοιάζει με τα συναισθήματα: ακατάστατη, μπερδεμένη αλλά ταυτόχρονα οικεία. Οι εικόνες εξυπηρετούν άψογα τον σκοπό του βιβλίου και δεν χορταίνεις να τις χαζεύεις!
La chasse au loup, Michaël Escoffier, εικ. Manon Gauthier (εκδ. 400 Coups jeunesse).
Τρία παιδιά οπλισμένα με τόξα και βέλη προχωρούν στο δάσος με αποφασιστικό αέρα. «Πού πηγαίνετε;», τους ρωτάει ο αφηγητής. «Για κυνήγι λύκου!», απαντούν τα πιτσιρίκια. Ο αφηγητής, περίεργος και ανήσυχος, τα συνοδεύει… Ποια θα είναι η κατάληξη αυτού του κυνηγιού; Ο Michaël Escoffier και η Manon Gauthier δημιουργούν μια τρυφερή και κωμική ιστορία. Υπάρχει η αφέλεια της παιδικής ηλικίας, αλλά και η αποφασιστικότητα και η σοβαρότητα που μπορούν να δείξουν τα παιδιά. Σε αυτό προστίθεται ένας απολαυστικός διάλογος μεταξύ αφηγητή και χαρακτήρων, μια καλοφτιαγμένη ιστορία με σασπένς, σε ένα συναρπαστικό δάσος. Η εικονογράφηση της Καναδής Manon Gauthier… τι να πω…. Γήινα χρώματα και υφές, απλές φόρμες και σχήματα, τα απολύτως απαραίτητα χωρίς καμιά φλυαρία και το αποτέλεσμα πραγματικό έργο τέχνης. Θα ήθελα με κάποιο μαγικό τρόπο να βρεθώ δίπλα της όταν κόβει και κολλάει τα χαρτάκια της και δημιουργεί κόσμους παραμυθένιους.
Ο ψαράς κι ο κορμοράνος, Stephane Senegas (εκδ. Διάπλαση).
Πριν από πάρα-πάρα πολλά χρόνια, ένας γέρος ψαράς κι ένας μοναχικός κορμοράνος ανακαλύπτουν μαζί όχι μόνο μια μέθοδο ψαρέματος που εφαρμόζεται στην Κίνα ακόμα και σήμερα, αλλά και τη μεγαλύτερη ευτυχία που μπορεί να υπάρξει… Μοναξιά, αποξένωση, ο ξένος που διώκεται από εκείνους που έχουν βρει τον τόπο και τη βολή τους, ο μόνος που βρίσκει τον μόνο και συμπορεύονται, η βοήθεια, η αλήθεια και η ζωή που θριαμβεύει. Μια ιστορία-ύμνος στη φιλία και την αλληλοβοήθεια, που μας διηγείται με θαυμαστή λιτότητα ο Γάλλος εικονογράφος και συγγραφέας Stephane Senegas. Η εικονογράφηση είναι εξαιρετική, με στοιχεία δανεισμένα από την παραδοσιακή κινεζική ζωγραφική, που τονίζει ακόμη περισσότερο την απλότητα αλλά και το βάθος του κειμένου. Βρίσκεται σε περίοπτη θέση στην βιβλιοθήκη μου γιατί είναι ένα αληθινό κόσμημα.
The elevator (πρ. El ascensor), Yael Frankel, εκδ. Tapioca Stories.
“Κάθε ταξίδι μας αλλάζει, ακόμη και ένα ταξίδι με ασανσέρ”. Ένα κορίτσι και ο σκύλος της βγαίνουν για έναν απογευματινό περίπατο. Αλλά, πριν βγουν στο δρόμο, πρέπει να μπουν στο ασανσέρ. Πατάει το κουμπί της καθόδου, αλλά το ασανσέρ πάει πάνω. Ποιος το κάλεσε; Μήπως έχει χαλάσει; Κάθε σελίδα που γυρίζει μας μεταφέρει και σε άλλο όροφο του κτιρίου. Νέες φιλίες γεννιούνται, παλιές ιστορίες ακούγονται, εκπλήξεις αποκαλύπτονται. Μια συνηθισμένη βόλτα με το ασανσέρ μετατρέπεται σε ένα μοίρασμα συναισθημάτων. Ένα παιχνιδιάρικο βιβλίο με πανέμορφες εικόνες από την αστείρευτη και πολυβραβευμένη Αργεντίνα εικονογράφο και συγγραφέα Υael Frankel που μετατρέπει τις καθημερινές στιγμές σε ευφάνταστες ιστορίες.
