“5” θα πει τα πέντε πιο αγαπημένα βιβλία ενός εικονογράφου. Κάθε μήνα ένας Έλληνας ή μία Ελληνίδα δημιουργός επιλέγει και παρουσιάζει πέντε εικονογραφημένα βιβλία – ελληνικά ή ξένα, καινούρια ή παλιότερα, για παιδιά ή ενήλικες. Μέσα από αυτές τις επιλογές και τα μικρά κείμενα που συνοδεύουν τα βιβλία – ένα είδος λεζάντας – παίρνουμε μια μικρή γεύση από τις αναγνωστικές προτιμήσεις των καλλιτεχνών, τα βιβλία των οποίων έχουμε στα σπίτια μας και ξεφυλλίζουμε σχεδόν καθημερινά. Μια ιδέα ίσως από τις επιρροές τους, τους καλλιτέχνες που θαυμάζουν, τα έργα που αγαπούν να έχουν στη βιβλιοθήκη τους. Παράλληλα, μέσα από τις επιλογές αυτές γνωρίζουμε βιβλία και δημιουργούς που ίσως να μην ξέραμε ως τώρα. Ένα ταχύρυθμο μάθημα εικαστικών, μια εισαγωγή στον υπέροχο κόσμο της εικονογράφησης, που μόνο οι ίδιοι οι εικονογράφοι μπορούν να κάνουν.
Επιμέλεια στήλης: Ζωή Κοσκινίδου
Η Λέλα Στρούτση είναι εικονογράφος. Ξεκίνησε την καριέρα της στο κομμάτι της Διαφήμισης, όμως το 2013 και μετά από μαθημάτων ζωγραφικής, σχεδίου, φωτογραφίας και εικονογράφησης, έστρεψε το επαγγελματικό της ενδιαφέρον αλλού. Βιβλία που εικονογράφησε έχουν αποσπάσει βραβεία και διακρίσεις και έχουν συμπεριληφθεί στις λίστες των White Ravens, της Διεθνούς Παιδικής Βιβλιοθήκης του Μονάχου. Το 2015 έγραψε και εικονογράφησε το βιβλίο ‘”Ενας γρίφος για τον Οκτάβιο Παζλ: Η {μία και μοναδική} Μαύρη Θρούμπα “(εκδόσεις Κέδρος), που βρέθηκε στις βραχείες λίστες των Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου, των λογοτεχνικών βραβείων του περιοδικού Αναγνώστης και των διαγωνισμών του Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε εκθέσεις ζωγραφικής και εικονογράφησης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Όταν της ζητήσαμε να μας στείλει τη δική της επιλογή βιβλίων η απάντηση που λάβαμε ήταν η εξής: […] είναι αδύνατο να φτιάξω μία και μοναδική λίστα με τα 5 αγαπημένα μου εικονογραφημένα βιβλία, υπάρχουν τόσα εκπληκτικά βιβλία και τόσοι ταλαντούχοι δημιουργοί, που αν μου ζητούσες να κάνω μία λίστα κάθε μέρα, κάθε λίστα θα ήταν διαφορετική. Η λίστα μου (για σήμερα) περιλαμβάνει 4 ανέκδοτα στην Ελλάδα βιβλία και ένα εξαντλημένο, που αγοράστηκε μάλιστα από ένα μικρό βιβλιοπωλείο που έκλεισε. Ιδού λοιπόν τα βιβλία οπυ επέλεξε η Λέλα Στρούτση!
Αvventura nel Regno di Porcellana – Katerina Illnerova (Carthusia Edizioni 2022)
Ένας ψαράς ζωγραφισμένος σε ένα πορσελάνινο βάζο βλέπει το καπέλο του να παρασύρεται από μία δυνατή ριπή αέρα και να χάνεται ανάμεσα στις διακοσμήσεις άλλων πορσελάνινων βάζων, τσαγιέρων και φλιτζανιών. Ψάχνοντας το καπέλο, οδηγείται σε μία περιπετειώδη περιπλάνηση μέσα σε έναν φανταστικό κόσμο φτιαγμένο από πορσελάνη. Οι εικόνες του Lost in porcelain – όπως είναι ο αγγλικός του τίτλος – έκλεψαν την καρδιά μου, όταν ήμουν πέρυσι… lost in Bologna, και πιο συγκεκριμένα στη διάσημη, αχανή Διεθνή Έκθεση Παιδικού Βιβλίου της πόλης, την οποία επισκεπτόμουν για πρώτη φορά. Βρήκα ευφυή την ιδέα της ιστορίας και με μάγεψε η ντελικάτη εικονογράφησή του, σε αποχρώσεις του μπλε και του λευκού. Η δημιουργός του, η Katerina Illnerova από την Τσεχία, συμμετείχε στο Silent Book Contest 2022 και αργότερα έμαθα με χαρά ότι το βιβλίο σύντομα θα εκδιδόταν, αφού είχε κατακτήσει την πρώτη θέση στο διαγωνισμό και το βραβείο Gianni De Conno.
Le Piano Oriental -Zeina Abirached (Casterman, 2015)
Η ιστορία ξεκινάει στη Βηρυττό τη δεκαετία του ‘50. Ο πιανίστας και συνθέτης Abdallah Kamanja μόλις έλαβε ένα γράμμα από τον διάσημο κατασκευαστή πιάνων Hofmann για να ταξιδέψει στη Βιέννη και να του παρουσιάσει την εφεύρεσή του: το «Πιάνο της Ανατολής», ένα ιδιαίτερο, «δίγλωσσο» πιάνο, που είχε φτιαχτεί για να συνδυάσει τις μουσικές παραδόσεις της Ανατολής και της Δύσης. Η Λιβανέζα Zeina Abirached αντλεί έμπνευση από τη ζωή του εφευρέτη προγόνου της και δημιουργεί ένα πρωτότυπο ασπρόμαυρο graphic novel. Η ιστορία είναι γραμμένη με τρυφερότητα και χιούμορ και η εικονογράφηση είναι ιδιαίτερα ευρηματική. Βρήκα πολύ έξυπνο και απολαυστικό τον τρόπο που η δημιουργός παίζει εικαστικά με τα πάντα: με τα γράμματα και τις λέξεις, με τους καθημερινούς ήχους, με τα πλήκτρα του πιάνου, με τη γεωγραφία, με τη θέα από τα παράθυρα, με τα μουστάκια των ηρώων…
Fechamos (On Ferme) – Gilles Baum & Regis Lejonc (Les Editions Des Elephants, 2020)
Ομολογώ ότι αγόρασα αυτό το άλμπουμ για το εξώφυλλο του Regis Lejonc. Λατρεύω την ανοιχτόκαρδη χρωματική του παλέτα, τη συμμετρία του, τις καθαρές γραμμές στο σκίτσο και την αίσθηση εξωτισμού που αποπνέει. Ήμουν σίγουρη ότι θα είναι ένα βιβλίο που θα με ταξιδέψει και δεν είχα άδικο, αφού μόλις το άνοιξα βρέθηκα αυτόματα στο Ρίο Ντε Τζανέιρο και συγκεκριμένα μέσα στο Εθνικό Μουσείο, παρέα με τον φύλακα του μουσείου Edson Arantes. “Fechamos. Κλείνουμε”. Ο Edson λέει αυτή τη φράση στο τέλος κάθε μέρας, αλλά αυτή τη φορά είναι για πάντα. Οργανώνει μία τελευταία νυχτερινή επίσκεψη για τους λίγους, αλλά πιστούς, επισκέπτες του μουσείου, τους μοιράζει στα κρυφά τα πιο εμβληματικά εκθέματα και μόλις φύγουν όλοι, ανάβει το μοναδικό του σπίρτο, το πετάει στο πάτωμα και φεύγει. Το μουσείο καίγεται. Την επόμενη μέρα όμως ένα υπαίθριο μουσείο ξαναγεννιέται στην καρδιά της πόλης, στη ζωντάνια των δρόμων, ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους, για να «καταλάβουν ποιος έχτισε αυτή τη χώρα και όλα όσα την κάνουν όμορφη». Ο Gilles Baum βασίζει την ιστορία του σε ένα πραγματικό γεγονός, την καταστροφή το 2018 του Εθνικού Μουσείου της Βραζιλίας στο Ρίο ντε Τζανέιρο, όπου 20 εκατομμύρια ανεκτίμητα αντικείμενα τυλίχτηκαν στις φλόγες. Προβληματίζεται για τον ίδιο τον θεσμό του μουσείου, που μετατρέπεται τελικά σε μαυσωλείο, και αναρωτιέται: αν η τέχνη και η ιστορία μας είναι κεντρικά στη ζωή μας, γιατί να βρίσκονται κλεισμένα σε ένα κτίριο;
The Wanderer – Peter Van Den Ende (Levine Querido 2020)
Σε αυτό το ξεχωριστό silent book, ο Βέλγος δημιουργός Peter Van den Εnde ξεδιπλώνει την ιστορία ενός μικρού χάρτινου καραβιού που ξεκινά μία οδύσσεια σε αχαρτογράφητα νερά και ρίχνεται στην περιπέτεια του μεγάλου ωκεανού. Μέχρι να φτάσει στον προορισμό του έχει βρεθεί σε καινούργια άγνωστα μέρη και έχει συναντήσει μυθικά παράξενα πλάσματα, σμήνη ψαριών, τεράστια παγόβουνα, θύελλες και πελώρια κύματα. Οι ασπρόμαυρες εικόνες του βιβλίου, αριστοτεχνικά κεντημένες με απίθανες κρυμμένες λεπτομέρειες, σουρεαλιστικά στοιχεία και συμβολισμούς, μας βυθίζουν σε έναν συναρπαστικό, ονειρικό, δαιδαλώδη και αλλόκοτο θαλάσσιο κόσμο που συνομιλεί με το σύμπαν του Ιουλίου Βερν και του Escher.
To γιγάντιο πραγματάκι – Beatrice Alemagna (Εκδόσεις Κόκκινο 2011- εξαντλημένο)
Πώς μπορεί κάποιος να ορίσει την ευτυχία; Αυτό το γιγάντιο πραγματάκι που ήταν εκεί, μπροστά στα μάτια μας και για άλλη μια φορά δεν το είδαμε; Aυτό που πάντα όλοι αναζητούμε και πάντα μας ξεφεύγει; H Beatrice Alemagna, μια κορυφαία δημιουργός που δε χρειάζεται συστάσεις, καταφέρνει να περιγράψει την ευτυχία με λίγες μόνο λέξεις, γεμάτες ποίηση και συναίσθημα και να την κλειδώσει μέσα στις υπέροχες παστέλ εικόνες της. Κλείνοντας το βιβλίο δεν μπορείς παρά να χαμογελάσεις, να φιλοσοφήσεις και -γιατί όχι;- να το αγκαλιάσεις (το όχι τυχαίο μεγάλο μέγεθός του είναι ό, τι πρέπει γι’ αυτό!).
