“5” θα πει τα πέντε πιο αγαπημένα βιβλία ενός εικονογράφου. Κάθε μήνα ένας Έλληνας ή μία Ελληνίδα δημιουργός επιλέγει και παρουσιάζει πέντε εικονογραφημένα βιβλία – ελληνικά ή ξένα, καινούρια ή παλιότερα, για παιδιά ή ενήλικες. Μέσα από αυτές τις επιλογές και τα μικρά κείμενα που συνοδεύουν τα βιβλία – ένα είδος λεζάντας – παίρνουμε μια μικρή γεύση από τις αναγνωστικές προτιμήσεις των καλλιτεχνών, τα βιβλία των οποίων έχουμε στα σπίτια μας και ξεφυλλίζουμε σχεδόν καθημερινά με ή χωρίς τα παιδιά μας. Μας δίνουν με αυτόν τον τρόπο μια ιδέα από τις επιρροές τους, τους καλλιτέχνες που θαυμάζουν και τα έργα που αγαπούν να έχουν στη βιβλιοθήκη τους. Παράλληλα, μέσα από τις επιλογές αυτές γνωρίζουμε βιβλία και δημιουργούς που ίσως να μην είχαμε συναντήσει ως τώρα. Ένα ταχύρυθμο μάθημα εικαστικών, μια εισαγωγή στον υπέροχο κόσμο της εικονογράφησης, που μόνο οι ίδιοι οι εικονογράφοι μπορούν να προσφέρουν.
Επιμέλεια στήλης: Ζωή Κοσκινίδου
Η Λίλα Καλογερή σπούδασε μετάφραση και διερμηνεία στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με την εικονογράφηση. Παρακολούθησε σεμινάριο για το κλασικό κινούμενο σχέδιο στην “Spicy Toons” και στη συνέχεια ολοκλήρωσε κύκλο σπουδών στα ΙΕΚ Αργυρούπολης στην ειδικότητα Τεχνικός Κινούμενης Εικόνας Ηλεκτρονικής Σχεδίασης Γραφήματος. Το 2002 αποφοίτησε από το University of Central England, στο Birmingham, αποκτώντας μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Οπτική Επικοινωνία. Εμείς τη γνωρίσαμε μέσα από τις εικονογραφήσεις της βιβλίων για παιδιά και από τις συνεργασίες της με συγγραφείς όπως ο Άγγελος Αγγέλου και η Εμη Σίνη, ο Μάκης Τσίτας, η Μαρία Ρουσάκη, Τζένη Κουτσοδημητροπούλου κ.α. Εκτός από βιβλία, η Λίλα Καλογερή εικονογραφεί για περιοδικά και διαφημιστικές εταιρείες, ενώ της έχουν ανατεθεί και διάφορα έργα ζωγραφικής. Η δουλειά της – κυρίως computer generated, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι δε χρησιμοποιεί και παραδοσιακά μέσα – έχει παρουσιαστεί σε πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εδώ επιλέγει να μας παρουσιάσει τα δικά της πέντε αγαπημένα εικονογραφημένα βιβλία και εξηγεί τους λόγους που τα ξεχωρίζει.
Sometimes I think, sometimes I am, Sara Fanelli, Tate Publishing, 2007.
Το “Sometimes I Think, Sometimes I Am” είναι μια έκδοση της Tate Publishing με εικόνογραφήσεις, σκίτσα, κολάζ, ζωγραφική και lettering από τη Sara Fanelli, τα οποία δημιούργησε με αφορμή ρήσεις και αποφθέγματα των Γκαίτε, Μπέκετ, Νίτσε, αλλά και στίχους του Billy Corgan των Smashing Pumpkins και πολλών άλλων. Όταν πρωτοείδα τα παιδικά βιβλία της Sara Fanelli, oι εικόνες της με τράβηξαν σαν μαγνήτης με τα πολύχρωμα κολάζ, το ιδιόρρυθμο lettering, τα ντανταϊστικά στοιχεία. Μου αρέσουν οι αμέτρητες λεπτομέρειες που κρύβονται στα σαλόνια της, το χιούμορ της, και η δημιουργική χρήση του φορμάτ. Δημιουργεί βιβλία τα οποία τα παιδιά δεν φοβούνται να τσαλακώσουν και να μουτζουρώσουν, είναι ήδη τσαλακωμένα και προσιτά. Στο “Sometimes I think, sometimes I am”, κατά τη γνώμη μου, μεταμορφώνει κάθε απόφθεγμα σε στίχο ντύνοντάς το με την μελωδία των εικόνων και των γραμμάτων της. Χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια: Devils and Angels/ Love/ Colour/ Mythology/ the Absurd και είναι ένα βιβλίο στο οποίο καταφεύγω πάντα όποτε αναζητώ έμπνευση σε εικαστικό αλλά και διανοητικό επίπεδο.
Jazzy in the jungle, Lucy Cousins, Walker Books, 2004.
Το μικρό Jazzy είναι ένας μικρός λεμούριος που ζει στη ζούγκλα και παίζει κρυφτό με την μαμά του. Τα υπόλοιπα ζώα της ζούγκλας καθοδηγούν τη μαμά ώστε να βρει το παιδάκι της ανάμεσα στα δέντρα και τα φυτά. Η εικονογράφηση είναι πολύχρωμη και παιχνιδιάρικη, οι λεπτομέρειες άφθονες όπως και οι κρυψώνες που δημιουργούνται από τα κοπτικά των σελίδων με ευφάνταστο τρόπο. Όταν απέκτησα την πρώτη μου κόρη το λιώσαμε κυριολεκτικά. Πολύ απολαυστικό για να το διαβάσεις με μικρά παιδιά. H Lucy Cousins είναι γνωστή από την σειρά της Maisy.
El pulpo: vencedores con vencidos, Andreu Martin, Ed, εκδόσεις bang, 2005.
Το κόμικ αυτό είναι μια ιστορία για την καταδίωξη ενός serial killer που χρησιμοποιεί τις λέξεις σαν φονικό όπλο. Βασίζεται σε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα του ισπανού Andreu Martin, ο οποίος την προσάρμοσε σε σενάριο κόμικ. Η ιστορία είναι το έκτο βιβλίο της σειράς «El pulpo», μεταφρασμένης από την αντίστοιχη γαλλική σειρά, σε κάθε τεύχος της οποίας συμμετέχουν διαφορετικοί δημιουργοί. Οκ, δεν έχω ιδέα τι ακριβώς λέει, δεν ξέρω ισπανικά, δεν το έχω διαβάσει κυριολεκτικά. Αλλά είχα δει αποσπάσματα από τις σελίδες του και ενθουσιάστηκα με το σχέδιο, τον γραφισμό και τον ρυθμό των καρέ, τα οποία είναι γεμάτα κίνηση και ζωντάνια. Για καλή μου τύχη η αδερφή μου είχε ταξιδέψει τότε στην Ισπανία και όχι μόνο μου το έφερε, πήρα και αφιέρωση από τον Αργεντινό εικονογράφο και κομίστα Ed! Το ξεφυλλίζω ξανά και ξανά θαυμάζοντας τις εικόνες και την σκηνοθετική του προσέγγιση.
Οι διακοπές του μικρού Νικόλα, Sempe, Gosciny, μτφ Νίκος Δαμιανίδης, εκδόσεις Τεκμήριο, 1979.
Τι να πει κανείς για το πενάκι του Sempe; Την κομψότητα, τη ζωντάνια και το χιούμορ των εικόνων του; Οι συνθέσεις του κυριολεκτικά πάλλονται γεμάτες λεπτομέρειες. Είναι εύθραυστες αλλά και ολοζώντανες. Ξεχωρίζει κατά την γνώμη μου επειδή όχι μόνο αποδίδει με τρομερό χιούμορ την ιστορία του Μικρού Νικόλα, αλλά αναδεικνύει και μια μελαγχολία της παιδικής ηλικίας, της οικογενειακής και σχολικής ζωής η οποία σπάνια θίγεται στα παιδικά βιβλία. Ο μικρός Νικόλας ήταν από τις σειρές που ξεχώρισα από παιδί, αλλά με συντροφεύουν και στην ενήλική ζωή μου, και η αισθητική του Sempe αναμφίβολα έχει περάσει στις πιο πυρηνικές αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας, μαζί με…
…την Οικογένεια Μούμιν Τρολ, Τόβε Γιάνσον, εκδόσεις Μετόπη, 1980.
Άλλο ένα βιβλίο που διαβάζω ξανά και ξανά. Η συγκεκριμένη έκδοση είναι σε μετάφραση της Λίνας Κάσδαγλη και την αγαπώ ιδιαίτερα. Οι εικόνες των βιβλίων των Μούμιν είναι ονειρικές, τρυφερές, μαγικές. Το στυλ της Τόβε Γιάνσον έχει παιδικότητα αλλά και λυρισμό. Οι χαρακτήρες του βιβλίου είναι ολοζώντανοι και αστείοι. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι και η ίδια η κοιλάδα στην οποία ζουν είναι ένας χαρακτήρας: απρόβλεπτη, μυστηριώδης, γεμάτη ψίθυρους και μυστικά που περιμένουν να τα ανακαλύψουν τα Μούμιν στις περιπέτειές τους.
