Έφυγε στα 91 του χρόνια ο Eric Carle, συγγραφέας, εικονογράφος και ένας από τους πιο σημαντικούς δημιουργούς εικονογραφημένων βιβλίων. Ο άνθρωπος που τα βιβλία του αγαπήθηκαν από γενιές παιδιών και γονιών άφησε την τελευταία του πνοή την Κυριακή 23 Μαΐου στο καλοκαιρινό του στούντιο, στο Νορθάμπτον της Μασαχουσέτης. Η ανακοίνωση της απώλειας είδε σήμερα το πρωί το φως της δημοσιότητας, ενώ ο γιός του, ο Rolf, ανέφερε ως αιτία θανάτου τη νεφρική ανεπάρκεια. Χιλιάδες άνθρωποι κατέκλεισαν αμέσως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με μηνύματα αγάπης προς το πρόσωπο και το έργο του Eric Carle. Ανάμεσά τους η ηθοποιός Μία Φάροου, ο μπασίστας του συγκροτήματος των Red Hot Chili Peppers, Flea, o δημιουργός της Τελειας Peter Reynolds και o εικονογράφος Mo Willems στο Twitter, ενώ στο Instagram συγγραφείς και εικονογράφοι, όπως ο David Litchfield, φορείς φιλαναγνωσίας όπως το Booktrust αλλά και αναγνώστες αποτίουν από το πρωί φόρο τιμής στον σπουδαίο δημιουργό βιβλίων.
Ο Eric Carle γεννήθηκε το 1929 στο Σίρακιουζ της Νέας Υόρκης. Στα 6 του χρόνια βρέθηκε στη Στουτγκάρδη της Γερμανίας, την πατρίδα της μητέρας του. Εκεί πήγε σχολείο και έφτασε να αποφοιτήσει από τη Σχολή Καλών Τεχνών της πόλης. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος τον βρήκε στη Γερμανία, όπου ο πατέρας του στρατολογήθηκε και πολέμησε για λογαριασμό των Γερμανών. Μετά τη λήξη του πολέμου, κι όταν πλέον ο πατέρας του γύρισε σπίτι, δεν ήταν τίποτα περισσότο από μια φιγούρα – φάντασμα, ένας άνθρωπος βαθιά κατεστραμμένος και ψυχολογικά και σωματικά, όπως αναφέρει ο ίδιος ο Eric Carle. Αυτή η εμπειρία του πολέμου τον έκανε να δει τον κόσμο και τη ζωή με τελείως διαφορετική ματιά, θα πει πολύ αργότερα.
To 1952, o Carle επέστρεψε στη Νέα Υόρκη κι έπιασε δουλειά ως γραφίστας στο διαφημιστικό τμήμα της εφημερίδας The New York Times. Επέστρεψε στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του πολέμου με την Κορέα κι γύρισε στην Αμερική στο τέλος του πολέμου, στην ίδια θέση στην εφημερίδα. Δούλεψε στον τομεά της διαφήμισης, ώσπου ο συγγραφέας και παιδαγωγός Bill Martin Jr. είδε την εικονογράφηση ενός κόκκινου αστακού που είχε φτιάξει ο Carle για μία διαφημιστική καμπάνια και του ζήτησε να συνεργαστούν στη δημιουργία ενός εικονογραφημένου βιβλίου. Το «Brown Bear, Brown Bear, What Do You See?” (Πες μου, καφέ αρκούδα, τι βλέπεις;, εκδ. Καλειδοσκόπιο) εκδόθηκε το 1967 και έγινε μπεστ σέλερ.
Έτσι ξεκίνησε η καριέρα του Eric Carle στο παιδικό βιβλίο. Όπως είναι ήδη γνωστό, το πρώτο του βιβλίο ως εικονογράφος και συγγραφέας ήταν το «1, 2, 3 to the Zoo» και το «Μια κάμπια πολύ πεινασμένη», που εκδόθηκαν το 1969. Ερωτηθής το 2019 σε μια συνέντευξή του για λογαριασμό του BBC για την τόσο μεγάλη επιτυχία και διάρκεια της Κάμπιας, ο Carle απάντησε πως «για πολλά χρόνια, τόσο εγώ, όσο και ο εκδότης μου αναρωτιόμασταν γιατί είναι τόσο δημοφιλής η Καμπια. Με τον καιρό άρχισα να καταλαβαίνω πως το βιβλίο μιλάει για την ελπίδα. Είναι αυτό ακριβώς το ελπιδοφόρο συναίσθημα που έχει κάνει τόσους αναγνώστες όλων των ηλικιών να το αγαπήσουν και να το θυμούνται». Σε μιαν άλλη συνέντευξη, στους Los Angeles Times που δημοσιεύτηκε το 1995 με αφορμή τα 25 χρόνια από την πρώτη έκδοση της Κάμπιας, η Candace Lynch, διευθύντρια ενός τοπικού παιδικού βιβλιοπωλείου, έκανε έναν σαφή διαχωρισμό: “τα βιβλία του Carle είναι παιδικά, αλλά όχι παιδαριώδη, προσκαλούν το παιδί να τα εξερευνήσει· τα βιβλία του Carle ήταν διαδραστικά πολύ πριν ανακαλυφθεί ο όρος“, ενώ ο ίδιος είχε αναφέρει στη δημοσιογράφο Elizabeth Mehren “δημιουργώ εικονογραφημένα βιβλία, όχι παιδικά βιβλία. Είναι ιστορίες με εικόνες“.
Η τέχνη του
Ο Eric Carle δούλεψε πολύ με τα κολάζ, χρησιμοποιούσε κομμάτια χαρτιών κομμένα το χέρι, τα οποία χρωμάτιζε και τοποθετούσε το ένα πάνω στο άλλο, δημιουργώντας φωτεινές, πολύχρωμες εικόνες. Τα θέματα που τον ενέπνεαν είχαν σχεδόν πάντα να κάνουν με τη φύση και τις βόλτες που έκανε με τον πατέρα του ως παιδί σε λιβάδια και σε δάση. Δημιούργησε περισσότερα από εβδομήντα βιβλία, δικά του και άλλων συγγραφέων, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες κι έχουν πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο.
Το 2002, μαζί με τη σύζυγό του Barbara Carle, ίδρυσαν το Eric Carle Museum of Picture Book Art. Το μουσείο βρίσκεται στο Άμχερστ της Μασαχουσέτης, φιλοξενεί έργα του δημιουργού, αλλά και άλλων δημιουργών εικονογραφημένων βιβλίων και έως σήμερα το έχουν επισκεφτεί περισσοτεροι από 750.000 άνρθωποι, από τους οποίους 50.000 μαθητές.
Ήξερες ότι…
… η πρώτη έκδοση του βιβλίου «Μια κάμπια πολύ πεινασμένη» δεν ήταν κάμπια, αλλά… σκουλήκι; Ο τίτλος αρχικά ήταν «A Week With Willi Worm» και ήταν αυτό που έδωσε στον Carle την ιδέα για τις τρύπες στο χαρτί. Ο εκδότης του όμως δεν συμφωνούσε με την ιδέα του σκουληκιού και στο τραπέζι των συζητήσεων έπεσαν ιδέες για άλλα ζώα. Η κάμπια και πεταλούδα ήταν αυτό που τελικά επέλεξαν. Παράλληλα, δεν μπορούσαν να βρουν εκείνη την περίοδο τυπογραφείο στην Αμερική που να μπορεί να αναλάβει να εκδόσει ένα τέτοιο βιβλίο. Ευτυχώς, βρέθηκε ένας τυπογραφος στην Ιαπωνία που ανέλαβε τη δουλειά.
… έχει υπολογιστεί πως κάθε δεκαπέντε λεπτά αγοράζεται κι ένα βιβλίο του Eric Carle.
Ακούστε εδώ την Αλέξα Αποστολάκη των εκδόσεων Καλειδοσκόπιο να μιλάει για τον Eric Carle (από το 24o λεπτό της συζήτησης και μετά).
Ολα τα βιβλία του Eric Carle κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.
