Άνοιξε τις πύλες της την περασμένη Παρασκευή η πρώτη μεγάλη έκθεση αφιερωμένη στα Μούμιν (Moomin), τα μικρά, αξιολάτρευτα τερατάκια, που μοιάζουν λίγο με ιπποπόταμους που δημιούργησε η Φινλανδή Tούβε Γιάνσον. Η έκθεση, που φιλοξενείται στο Royal Festival Hall του Southbank Center στο Λονδίνο, ταξιδεύει τον επισκέπτη στην χώρα των Μούμινς με σκηνικά βγαλμένα μέσα από τα βιβλία της Γιάνσον, ενώ περιλαμβάνει μεταξύ άλλων περισσότερα από 40 αυθεντικά σκίτσα της και υλικό που μέχρι τώρα δεν είχε ξαναπαρουσιαστεί.
Τα Μούμιν κυκλοφόρησαν αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και προσέφεραν στα παιδιά έναν κόσμο ασφαλή, ένα καταφύγιο μακριά από την σκληρή πραγματικότητα. Η ανηψιά της Τούβε, Σοφία Γιάνσον, η οποία είναι η καλλιτεχνική διευθύντρια για τα Μούμιν πλεον, αναφέρει, με αφορμή την έκθεση, πως «με όλα αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε αυτά τα βιβλία. Η Τούβε ζωγράφισε έναν κόσμο διαφορετικό και έδινε πάντα μεγάλη σημασία στις αξίες του σεβασμού, όχι μόνο στο πως συμπεριφερόμαστε ο ένας στον άλλο, αλλά πως συμπεριφερόμαστε ακομα και απέναντι στην φύση. Τα έργα της είναι σύγχρονα κι ας φτιάχτηκαν πριν από 60 χρόνια».
Παρά το γεγονός ότι τα βιβλία που έγραψε η Τούβε Γιάνσον και οι χαρακτήρες που δημιούργησε απευθύνονταν σε παιδιά, οι ιστορίες της κρύβουν πολλά μηνύματα που μιλούν στην καρδιά των ενηλίκων. Μπορεί το παιδί να βλέπει υπέροχα σχέδια και να διαβάζει τις περιπέτειες των περίεργων αυτών πλασμάτων, ο ενήλικας όμως – που μπορεί να διαβάσει πίσω από τις λέξεις – βλέπει να αναδύονται θέματα «καυτά», όπως η ελευθερία, η ανοχή, η σεξουαλική ταυτότητα, η ισότητα των φύλων κ.ά. Για παράδειμα, οι δύο αχώριστοι χαρακτήρες Thingumy και Bob, που μιλούν τη δική τους περίεργη γλώσσα και κουβαλούν πάντα μαζί ένα μυστικό βαλιτσάκι που κρύβει ένα γυαλιστερό ρουμπίνι, είναι ουσιαστικά η Τόβε και η τότε σύντροφός της, Vivicka Bandler. Επειδή τα χρόνια εκείνα στη Φινλανδία, η ομοφυλοφιλία ήταν κάτι απαγορευμένο (για την ακρίβεια παράνομο), η Τόβε έπρεπε να κρύβει την σχέση της με την Βιβίκα, όπως ακριβώς έκαναν οι Thingumy και Bob με το πολύτιμο ρουμπίνι τους.
Η Tove Jansson (Τούβε Γιάνσον) η “μαμά” των Μούμιν
Οι επισκέπτες του Southbank Center θα έχουν την ευκαιρία να περιπλανηθούν στον κόσμο των Μούμιν ως τις 23 Απριλίου 2017. Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο του αφιερώματος του κέντρου στις Τέχνες και τον Πολιτισμό του Βορρά, το οποίο θα διαρκέσει έναν ολόκληρο χρόνο και περιλαμβάνει από εκθέσεις σύγχρονης Τέχνης, μουσικής μέχρι και έκθεση για τα αγαπημένα Lego.
Στα ελληνικά κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη τα παρακάτω βιβλία:
Καλοκαιρινή μπόρα
Το καπέλο του μάγου Μουμέρλιν
Θαλασσινό ταξίδι
Κομήτης στην Κοιλάδα
Μάθε κι αυτό!
- Η Γιάνσον έγραψε πολλά βιβλία, μα σημαντικότερα είναι αυτά με ήρωες τα Μούμιν. Το έναυσμα για να δημιουργήσει αυτούς τους χαρακτήρες το πήρε επειδή, όταν ήταν μικρό κοριτσάκι, ένας θείος της κάθε φορά που την έβλεπε να μην τρώει το φαγητό της με όρεξη και να ετοιμάζεται να το αφήσει στη μέση, της έλεγε απειλώντας την πως στα σπίτια που υπάρχουν μικρά κοριτσάκια βρίσκεται κρυμμένο στο ντουλάπι της κουζίνας ένα Μούμιν και κάθε φορά που αυτά πάνε να κάνουν μια αταξία, αυτό βγαίνει απ’ την κρυψώνα του και πηγαίνει και τους γαργαλάει τον λαιμό.
- Τιμήθηκε με πολλά βραβεία για το έργο της, ανάμεσα στα οποία και το Μεγάλο Βραβείο Κρίστιαν Άντερσεν, που της δόθηκε το 1966 από την ΙΒΒΥ για το έργο της στον τομέα του παιδικού βιβλίου, καθώς και δύο χρυσά βραβεία από τη Σουηδική Ακαδημία.
- Τα Μούμιν της, που αρχικά γράφτηκαν στα σουηδικά, έχουν μεταφραστεί σε 42 γλώσσες κι έχουν κερδίσει τις καρδιές μικρών και μεγάλων σε όλο τον κόσμο.
- Η Γιάνσον πέθανε το 2001 σε ηλικία ογδόντα έξι ετών.
Με πληροφορίες από το theguardian.com και την Wikipedia
