
“5” θα πει τα πέντε πιο αγαπημένα βιβλία ενός εικονογράφου. Κάθε μήνα ένας Έλληνας ή μία Ελληνίδα δημιουργός επιλέγει και παρουσιάζει πέντε εικονογραφημένα βιβλία – ελληνικά ή ξένα, καινούρια ή παλιότερα, για παιδιά ή ενήλικες. Μέσα από αυτές τις επιλογές και τα μικρά κείμενα που συνοδεύουν τα βιβλία – ένα είδος λεζάντας – παίρνουμε μια μικρή γεύση από τις αναγνωστικές προτιμήσεις των καλλιτεχνών, τα βιβλία των οποίων έχουμε στα σπίτια μας και ξεφυλλίζουμε σχεδόν καθημερινά με ή χωρίς τα παιδιά μας. Μας δίνουν με αυτόν τον τρόπο μια ιδέα από τις επιρροές τους, τους καλλιτέχνες που θαυμάζουν και τα έργα που αγαπούν να έχουν στη βιβλιοθήκη τους. Παράλληλα, μέσα από τις επιλογές αυτές γνωρίζουμε βιβλία και δημιουργούς που ίσως να μην είχαμε συναντήσει ως τώρα. Ένα ταχύρυθμο μάθημα εικαστικών, μια εισαγωγή στον υπέροχο κόσμο της εικονογράφησης, που μόνο οι ίδιοι οι εικονογράφοι μπορούν να προσφέρουν.
Επιμέλεια στήλης: Ζωή Κοσκινίδου
H Χριστίνα Δημητρά ή αλλιώς Studded Betrayal είναι καλλιτέχνις με έδρα την Αθήνα. Ζει δίπλα στη θάλασσα με τον σκύλο της και της αρέσει να φροντίζει τα παράξενα φυτά της. Παράλληλα, φτιάχνει τεράστια αρκουδάκια για όσους δεν μπορούν να κοιμηθούν μόνοι τους τη νύχτα, δημιουργεί εικονογραφήσεις για βιβλία παιδικά, κινούμενα σχέδια, fanzines, χαρακτικά και εκτυπώσεις, ενώ κάποιες φορές θα τη βρείτε σε εργαστήρια τέχνης που διοργανώνει η ίδια σε Ελλάδα και ΗΠΑ. Η Χριστίνα Δημητρά σπούδασε στο Vakalo College of Arts and Design, πήρε πτυχίο στη γραφιστική και μεταπτυχιακό στην οπτική επικοινωνία και εικονογράφηση το 2018. Αυτό τον καιρό εργάζεται ως σχεδιάστρια και εικονογράφος για τις εκδόσεις Πατάκη. Εχουμε δει δουλειά της σε εξώφυλλα βιβλίων, εικονογραφήσεις αλλά και σε υλικό οπτικής επικοινωνίας του εκδοτικού, όπως το booklet που είχε βγει με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση της Ζωρζ Σαρή. Εχει εργαστεί στο Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, την Εθνική Λυρική Σκηνή και έχει συνεργαστεί με το Ίδρυμα Ωνάση, το Aiki Diounot, το brand της Χρυσάνθης Γκούρου, τη σύμπραξη Big Olive, το Trekking Hellas, το Jam Pedals, το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, το Athens Queer Archive Festival, τον συγγραφέα και επιμελητή εκθέσεων Raymond Foye, το Atlas Workshops, το βιβλιοπωλείο Μετεωρίτης στην Κυψέλη, το φιλοζωικό σωματείο Nine Lives, το Loom Magazine, το Yusra Magazine και άλλους. Εδώ, επιλέγει και μας παρουσιάζει τα δικά της πέντε αγαπημένα εικονογραφημένα βιβλία και εξηγεί τους λόγους που τα ξεχώρισε.

Les Petits Commandeurs – Valerie Larrondo, Camille Van Hoof, Éditions Seuil
Εντόπισα αυτό το βιβλίο σε ένα μικρό, παλιό βιβλιοπωλείο, σε ένα χωριό λίγες ώρες έξω από το Παρίσι. Το εξώφυλλο, με τα δύο αγόρια να τρέχουν φουριόζικα πάνω σε ένα ποδήλατο, ζωγραφισμένα με βιαστικές γραμμές μαρκαδόρου και γεμάτο αυθορμητισμό, τράβηξε αμέσως την προσοχή μου και όχι άδικα. Μέσα από τα σχέδιά του, το βιβλίο αφηγείται συνοπτικά τη γεμάτη ένταση ενηλικίωση των δύο αυτών αγοριών, από τη μέρα που γεννήθηκαν μέχρι την εφηβεία, όταν ερωτεύτηκαν το πρώτο τους κορίτσι. Οι λέξεις «ΤΩΡΑ» και «ΑΜΕΣΩΣ» ήρθαν πριν από το «μαμά» και χρησιμοποιήθηκαν για να διατάξουν τον ήλιο, τα μυρμήγκια, ακόμα και τους ίδιους τους γονείς τους. Μέχρι που γνώρισαν τη Βιολέτ. Εκείνη, με ένα πιφ-παφ, τους έδωσε ένα γερό μάθημα, και από τότε μεταμορφώθηκαν σε ευγενικά, γλυκά αγόρια, με ωραίους τρόπους και ενσυναίσθηση.

Alice in Wonderland, Suzy Lee, Coraini.
Is all our life, then, but a dream? Μια διαφορετική Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, χωρίς λόγια, γεμάτη κολάζ, σκιές, ασπρόμαυρα σχέδια, μακέτες που ζωντανεύουν και σουρεαλισμό. Ένα βιβλίο όπου το αληθινό και το φανταστικό, το τώρα και το τότε, γίνονται ένα—και πολλά ταυτόχρονα. Η εικονογράφηση της Suzy Lee είναι το απόλυτο inception: ο αναγνώστης, οι χαρακτήρες και το ίδιο το βιβλίο γίνονται συμπρωταγωνιστές σε μια παράσταση, βυθίζονται ο ένας μέσα στον άλλον, αναμειγνύονται και ξαναχωρίζουν. Μέσα στα αμέτρητα ράφια της έκθεσης της Bologna το 2023, το εξώφυλλό του μου τράβηξε αμέσως την προσοχή θυμίζοντας κάποιο underground φανζίν με φωσφοριζέ τυπογραφία. Και μόλις το άνοιξα, χάθηκα αμέσως στον φανταστικό κόσμο που έχει δημιουργήσει με αριστοτεχνική δεξιοτεχνία η Suzy Lee.

Χανς Κρίστιαν Άντερσεν- Κβέτα Πατσοφσκά, Το κοριτσάκι με τα σπίρτα, Καλειδοσκόπιο
Αυτό το βιβλίο είναι ένα μικρό έργο τέχνης! Το «Κοριτσάκι με τα σπίρτα» το ανακάλυψα στον πάγκο των αγαπημένων μου κοριτσιών του Illustradays. Η κλασική ιστορία του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν αποκτά μια ιδιαίτερη μορφή μέσα από τη mid-century αισθητική της καλλιτέχνιδας, η οποία δημιουργεί μια μαγική ατμόσφαιρα με ακανόνιστα σχήματα και έντονα χρώματα. Η Πατσόφσκα μπλέκει το κολάζ με το σκίτσο, τα παστέλ και τους μαρκαδόρους, δημιουργώντας μια παιχνιδιάρικη αίσθηση ελευθερίας και ανεμελιάς. Κοιτάζοντάς το, νιώθεις λες και ο Καντίνσκι, ο Μιρό και ο Κλε έκαναν ένα μικρό πάρτι με χρώματα μέσα στις σελίδες του!

Io cambierò il mondo- Janna Carioli, Chiara Amellini
Αυτό το βιβλίο το αγόρασα δίχως να μιλάω λέξη ιταλικά! Αλλά οι πιθανότητες να αντισταθεί κάποιος στο ξεφύλλισμα του, ανεξαρτήτως γλώσσας ή εθνικότητας, είναι μηδαμινές. Πρόκειται για τις πιο φωτεινές σελίδες που έχω δει ποτέ στη σειρά, πλημμυρισμένες από φλούο μελάνια και πάνγλυκα σχέδια που μεταμορφώνονται στο δευτερόλεπτο χάρη στις ενσωματωμένες διαφάνειες. Στο βιβλίο παρουσιάζονται 13 ποιήματα μαζί με τις εικονογραφήσεις τους τα οποία είναι αφιερωμένα στην ενηλικίωση μέσα από έναν ευφάνταστο και κυριολεκτικά παιχνιδιάρικο τρόπο αφού κάθε σελίδα κρύβει μια περιπέτεια. Σαν και αυτή της ενηλικίωσης.

Going into Town – Roz Chast – Blumsbury publishing.
Ό,τι και να γράψω για αυτή την πόλη και αυτή την σκιτσογράφο θα είναι λίγο. Αν πρέπει όμως να γράψω κάτι αυτό θα είναι πως η υπερταλαντούχα Νεοϋορκέζα σκιτσογράφος του New Yorker έφτιαξε αυτό το εικονογραφημένο βιβλίο με αφορμή την «μετανάστευση» της κόρη της από τα προάστια στο Mεγάλο Mήλο για να σπουδάσει. Πρόκειται για έναν εναλλακτικό «οδηγό» πόλης, όπου μέσα από το χιούμορ και τα αμερικάνικα στερεότυπα καταφέρνει να συμπυκνώσει όλη την ενέργεια του Μανχάταν σε μόλις 167 γεμάτες χειρόγραφα και σχέδια σελίδες. Εικονογραφεί μικρά μαγαζάκια και εμβληματικές προσόψεις, σουρεαλιστικούς διαλόγους στο κομμωτήριο, τους γιγαντιαίους αρουραίους-κλέφτες στο μετρό, τις ατελείωτες επιλογές που προσφέρει αυτή πόλη αλλά και την τεράστια δόση τρέλας που κουβαλάει. Αν έχεις πάει τότε θα σου θυμίσει πολλά που είδες, άκουσες, μύρισες και γεύτηκες. Αν δεν έχεις πάει ακόμα (κλείσε εισιτήρια για να πας άμεσα) θα μάθεις πως να διασχίζεις την 5th Avenue στο πιτς φιτίλι αλλά και πώς να μιλάς αποτελεσματικά στα περιστέρια.