Συγγραφέας: Μάκης Τσίτας
Εικονογράφηση: Γιώτα Κοκκόση
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Χρονιά έκδοσης: 2024
Ηλικίες: 5+, 7+
Στο βιβλίο «Γιατί δεν κοιμάσαι, μαμά;» η αφήγηση ξεκινά με μια αντιστροφή ρόλων: το παιδί προσπαθεί να κοιμίσει τη μαμά του, η οποία παρά την εξάντληση παραμένει ξύπνια, με ατελείωτες λίστες υποχρεώσεων να περνάνε ασταμάτητα από το μυαλό της.
Ο συγγραφέας Μάκης Τσίτας καταφέρνει μέσα από μια ιστορία για την ώρα του ύπνου, να αναδείξει μια γνώριμη πραγματικότητα στις περισσότερες μητέρες. Η μαμά του Χάρη φροντίζει, οργανώνει, σκέφτεται τους πάντες και τα πάντα. Το παιδί από την άλλη, μπαίνει – χωρίς να το επιδιώκει – σε έναν ρόλο που δεν του ανήκει: γίνεται ο ενήλικας που πρέπει να πείσει τη μητέρα του να ξεκουραστεί. Και κάπου εδώ γεννιούνται ερωτήματα που ξεπερνούν τα όρια του παιδικού βιβλίου. Πόσα από τα βάρη των ενηλίκων μεταφέρουμε –συνειδητά ή ασυνείδητα– στα παιδιά; Είναι θεμιτό ένα τέτοιο μοτίβο, όταν ενισχύει την εικόνα του παιδιού-φροντιστή και αντίστοιχα το άγχος τους;
Η αφήγηση έχει χιούμορ και ρυθμό, αποφεύγει τον διδακτισμό, όμως η πραγματικότητα που απεικονίζει είναι γεμάτη στερεοτυπικές σκηνές. Μια μητέρα στον ρόλο φροντίστριας της οικογένειας, υπεύθυνη για την οργάνωση του σπιτιού και την ευημερία όλων, που όμως δεν βρίσκει χώρο και χρόνο για την ίδια. Δεν πρόκειται για μια φανταστική μαμά, είναι η μέση Ελληνίδα μαμά.
Το ερώτημα, ωστόσο, παραμένει: Μέχρι πού φτάνει η αναπαράσταση της καθημερινότητας και από πού αρχίζει η ενίσχυση του μοντέλου της «μαμάς που έχει την υποχρέωση να τα προλαβαίνει όλα»; Και τελικά, είναι αυτό το βιβλίο για παιδιά ή μήπως είναι περισσότερο για τους ενήλικες αναγνώστες που θα το διαβάσουν μαζί τους;
Η εικονογράφηση της Γιώτας Κοκκοση ακολουθεί την εξέλιξη της αφήγησης ενισχύοντάς την. Το τραγούδι του Χάρη πλαισιώνεται από ένα ζεστό κίτρινο φόντο που αλλάζει την διάθεση και έρχεται σε αντίθεση με το γεμάτιο έγνοιες πρόσωπο της μαμάς.
Ως αναγνώστρια, θα ήθελα να βλέπω περισσότερα παιδικά βιβλία που προτείνουν εναλλακτικά μοντέλα γονεϊκότητας και οικογένειας. Θα ήθελα να βλέπω και μπαμπάδες να ανησυχούν για να μπει το φαγητό στο ψυγείο, γιατί μέσα από αυτές τις μικρές καθημερινές εικόνες εντός και εκτός βιβλίων αλλάζουν και οι αντιλήψεις και διαμορφώνονται οι συνειδήσεις. Από τα πιο απλά στα πιο σύνθετα ζητήματα. Όμως είναι γεγονός πως το βιβλίο “Γιατί δεν κοιμάσαι μαμά” περιγράφει με ειλικρίνεια την ελληνική και όχι μόνο πραγματικότητα.
