Κείμενο: Ελένη Πριοβόλου
Εικονογράφηση: Ντανιέλα Σταματιάδη
Εκδόσεις: Καστανιώτη
Χρονιά έκδοσης: 2025
Ηλικία: 5+
Ένα κορίτσι, η Ραμού και μια φάλαινα, η Μπελού είναι ‘αδελφές ψυχές’. Είναι συνεχώς η μία στο μυαλό της άλλης και είναι ευτυχισμένες γι’ αυτό. Οι υπόλοιποι όμως ανησυχούν. «…μια φάλαινα που κανένας δεν βλέπει και ακούει» λενε οι φίλοι στο σχολείο θορυβημένοι. «Τι δουλειά είχε μια φάλαινα με ένα κορίτσι;», σκέφτεται η μαμά φάλαινα πικραμένη. Τι θα γίνει όμως όταν κάποιος παρακινήσει τις μαμάδες και τους φίλους να προσπαθήσουν να δουν και να καταλάβουν;
Η φιλία παιδιού και ζώου συνηθίζεται στην παιδική βιβλιογραφία, ενώ στην πραγματική ζωή τα παιδιά συνηθίζουν να έχουν φανταστικούς φίλους. Η συγγραφέας παντρεύει τα στοιχεία αυτά δημιουργώντας παράλληλες ιστορίες σε ξηρά και θάλασσα. Πιθανώς το παιδί-αναγνώστης να ταυτίζεται με τη φαντασία της Μπελού και της Ραμού, αλλά είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα παρηγορηθεί για τις φορές που δεν το έχουν καταλάβει, που δεν του έχουν δώσει αρκετή σημασία και που το έχουν αποπάρει.
Στην ιστορία αυτήν, όμως, έρχεται η λύτρωση. Ξεκινά με την προσπάθεια των ενηλίκων να μπουν στον (φαντασιακό) κόσμο των παιδιών. Αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, και η συγγραφέας περνά επιτυχημένα το μήνυμα της πλαισίωσης και της υποστήριξης της οικογένειας από «γιατρό», εννοώντας πιθανώς τη συμβουλευτική και τη ψυχοθεραπεία, που συχνά ευεργετεί μικρούς-μεγάλους.
Ακολουθεί η μεταστροφή των φίλων, όποτε και υποδηλώνεται η σημασία της συνηγορίας των ενηλίκων στα δυσκολεμένα παιδιά, αλλά και στις δύσκολες στιγμές κάθε παιδιού. Όταν οι διαφορετικότητες και οι προκλήσεις δίνουν έμπνευση για συμπεριληπτική αντιμετώπιση, ο πλούτος είναι μεγάλος: κάθε παιδί θα νιώσει αποδεκτό και ταυτόχρονα ανοικτό να αποδεχθεί.
Η Ραμού και η Μπελού, η Μαριλού και η Ντοφού ακούγονται πολύ ταιριαστά δίδυμα ονομάτων και με τις δυο μαμάδες, η ιστορία γίνεται ‘γυναικεία υπόθεση’. Διαβάζοντας μάλιστα για τη μαμά που -μεταξύ άλλων- βρίσκεται «στην κουζίνα», ένιωσα άβολα με την αναπαραγωγή αυτής της επικρατούσας οικογενειακής συνθήκης, ακόμα και στις μέρες μας.
Τα χρώματα της άμμου και του ωκεανού είναι υπόβαθρα κάθε δισέλιδου, αντιπροσωπεύοντας τους κόσμους της ξηράς-Ραμού και της θάλασσας-Μπελού. Αν και διακριτοί, οι κόσμοι αυτοί συναντιόνται δημιουργώντας γέφυρες σύνδεσης που εικονίζονται ως ‘γλώσσες’ του ενός χρώματος-κόσμου μέσα στο(ν) άλλο(ν). Οι γλώσσες αυτές άλλοτε μεταφέρουν την Ραμού κοντά στη φίλη της και άλλοτε τη Μπελού στη ξηρά. Αγαπημένη εικόνα η πράσινη παιδική χαρά με τη μπλε τσουλήθρα, περιτριγυρισμένη από την κίτρινη άμμο, ενώ η Μπελού φτάνει στο αυτί της Ραμού από ψηλά, σαν από μια δεύτερη μπλε τσουλήθρα από την ουράνια θάλασσα.
Η απεικόνιση της θαλάσσιας ζωής αποτελεί παράθυρο στον σκοτεινό, απρόσιτο και άγνωστο κόσμο του βυθού. Θα μπορούσε μάλιστα να πει κανείς ότι η εικονογράφηση απαλύνει τον συχνό φόβο των μικρών παιδιών για τη θάλασσα, μιας και το βαθύ μπλε είναι το σπίτι της αγαπημένης πρωταγωνίστριας, φέρνει την Μπελού κοντά στη Ραμού και γίνεται τελικά ο χαρούμενος τόπος για όλες τις ηρωίδες.
Η υπέρβαση της πραγματικότητας είναι ένας δυναμικός επιβιωτικός μηχανισμός όταν βιωθεί η απόρριψη, όπως συμβαίνει στην Ραμού και στην Μπελού όταν ακούει «Φύγε». Παρομοίως, «η κατάδυση στο ενυδρείο» είναι η υπέρβαση της μαμάς και των φίλων, για να καλυφθεί η ανάγκη του παιδιού για κατανόηση και αποδοχή. Η Ελένη Πριοβόλου πλέκει την τρυφερή και άρτια ιστορία της γύρω από αυτό το ζητούμενο, ενώ η Ντανιέλα Σταματιάδη την ζωγραφίζει σαν μακριά και ευέλικτα πλοκάμια, έτοιμα να γνωρίσουν και να αγαπήσουν επιφάνεια και βυθό, γη και ουρανό.
