Η Astrid Lindgren, η γυναίκα που συνέδεσε το όνομά της και τη ζωή της ολόκληρη με την παιδική λογοτεχνία, γεννηθηκε σαν σήμερα, στις 14 Νοεμβρίου του 1907, στο Nas της Σουηδίας. Μεγάλωσε με τα τρία αδέρφια της, περιτριγυρισμένη από την αγάπη των γονιών της, που σύμφωνα με την ίδια, τους ενδιέφερε πιο πολύ τα παιδιά τους να παίξουν και να χαρούν από το να λερώσουν τα ρούχα τους ή να χάσουν κάποιο γεύμα. Στα 13 της χρόνια είδε το πρώτο κείμενό της με τίτλο På vår gård (On our Property) δημοσιευμένο στην τοπική εφημερίδα. Ο διευθυντής ζήτησε από τον πατέρα της Lindgren να την αφήσει, αν φυσικά το ήθελε κι εκείνη, να γράφει στην εφημερίδα. Κι έτσι κι έγινε, αρχίζοντας με κριτικές θεάτρου, απαντώντας στα τηλέφωνα, κάνοντας διορθώσεις κειμένων κλπ.
Το 1926, σε ηλικία μόλις 19 χρόνων, έφερε στον κόσμο το πρώτο της παιδί, τον Λαρς, χωρίς όμως να παντρευτεί ποτέ τον πατέρα του, έναν άντρα 30 χρόνια μεγαλύτερό της, παντρεμένο και πατέρα ήδη. Αφήνει για τρία χρόνια τον γιο της σε ανάδοχη οικογένεια στην Κοπενγχάγη, μέχρι να ορθοποδήσει οικονομικά, και τελικά το 1930 επιστρέφουν για πάντα οι δυο τους στη Σουηδία. Εκεί θα γνωρίσει και θα παντρευτεί τον Sture Lindgren, με τον οποίο θα αποκτήσει την κόρη της, την Karin. Η Κarin θα είναι εκείνη που θα εμπνεύσει τη μαμά της να της πει μια ιστορία για την Πίπη Φακιδομύτη, τον χαρακτήρα που θα την κάνει παγκόσμια γνωστή κι αγαπητή.
Η Astrid Lindgren συγκέντρωσε όλες τις ιστορίες που έλεγε στην κόρη της με πρωταγωνίστρια την Πίπη Φακιδομύτη και τις της έκανε δώρο για τα 10α γενέθλιά της, με την δική της εικονογράφηση, μια ζωγραφιά της Πίπης. Το πρωτότυπο (φωτογραφία αριστερά) το δίνει στην κόρη της, ενώ στέλνει ένα αντίγραφο στον εκδοτικό οίκο Albert Bonniers. Τα κείμενά της θα απορριθφούν, όμως θα της έχει ήδη μπει το μικρόβιο της συγγραφής παιδικών βιβλίων. Το δεύτερο βιβλίο που έγραψε με τίτλο Britt-Mari lättar sitt hjärta (Confidences of Britt-Mari) ήταν το πρώτο που εκδόθηκε, το 1944 και βραβεύτηκε και ακολούθησε το 1945 η Πίπη Φακιδομύτη (Pippi Långstrump).
Συνολικά, έγραψε 34 βιβλία για παιδιά και 41 εικονογραφημένα βιβλία, δεκάδες σενάρια για το θέατρο, την τηλεόραση και το ραδιόφωνο, ενώ συνέθεσε και στίχους για τραγούδια. Στη λίστα με τους πιο μεταφρασμένους συγγραφείς σε όλον τον κόσμο κατέχει την 18η θέση και την 4η θέση στη λίστα με τους πιο μεταφρασμένους συγγραφείς παιδικών βιβλίων, μετά την Enid Blyton, τον Χανς Κρίστιαν Αντερσεν και τους Αδερφούς Γκριμ. Εχει πουλήσει 160 εκατομμύρια βιβλία σε όλο τον κόσμο!
Εκτός από τα βιβλία που μας άφησε κληρονομιά και τους φανταστικούς της χαρακτήρες, η Lindren άφησε πίσω της κι έναν λόγο που θα μείνει στην ιστορία. Οταν το το 1978 η Ενωση Γερμανών Βιβλιοπωλών της απένημε το Βραβείο Ειρήνης, σίγουρα κανένα από τα μέλη της δεν περίμενε να ακούσει τον λόγο που εκφώνησε η πιο διάσημη, πολυβραβευμένη και αγαπημένη Σουηδή συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Αν και προσπάθησαν να την σταματήσουν – της ζήτησαν να μην διαβάσει τον συγκεκριμένο λόγο – εκείνη προχώρησε κανονικά με τα σχέδιά της και μίλησε για τη βία στην οικογένεια και το πώς όταν ένα παιδί αγαπιέται και αγαπάει κι εκείνο, τότε αντιμετωπίζει το περιβάλλον του με αγάπη. Εκείνη την ημέρα, της απονομής, μίλησε για κάτι που κανείς ως τότε δεν είχε τολμήσει να ξεστομίσει: το πώς θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε έναν κόσμο ειρηνικό, ξεκινώντας τις αλλαγές από τα παιδιά. Και έκλεισε λέγοντας «Αυτό που θα ήθελα να ευχηθώ σε όλους, γονείς και παιδιά, είναι μια αμοιβαία σχέση αγάπης και σεβασμού”. Το βιβλίο με τίτλο “Ποτέ Βία” κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μάρτης.
Η Lindgren όμως δεν είναι γνωστή μόνο για το συγγραφικό της έργο, αλλά και για την αγάπη της για τα ζώα και το περιβάλλον. Ηταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου του WWF (World Wildfife Fund), ένθερμη υποστηρίκτρια της Greenpeace, τιμήθηκε με το Μετάλλιο Albert Schweitzer και της απονεμήθηκε το βραβείο Årets Djurvän (Animal Lover of the Year) για τη δράση της σε θέματα ζώων, αλλά και την ανάμειξή της μαζί με την κτηνίατρο Kristina Forslund στην αλλαγή του νόμου περί προστασίας των ζώων.
Πέθανε στις 28 Ιανουαρίου 2002, στο σπίτι της, από επιπλοκές της γρίπης. Ηταν 92 χρόνων και με ήδη καταπονημένη υγεία από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο που της είχε στερήσει την κινητικότητά της. Η κηδεία της πραγματοποιήθηκε στις 8 Μαρτίου, την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.
Στην Ελλάδα κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή τρία βιβλία με πρωταγωνίστρια την Πίπη Φακιδομύτη, καθώς και μια επετειακή πολυτελής έκδοση, η οποία περιλαμβάνει τα κείμενα της Astrid Lindgren και την εικονογράφηση της Lauren Child, όλα από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Ηξερες ότι;
… ένα από τα πιο σημαντικά βραβεία παιδικής λογοτεχνίας φέρει το όνομά της; Το Astrid Lindgren Memorial Award (ALMA) απονέμεται κάθε χρόνο από το Συμβούλιο Τεχνών της Σουηδίας, σε άτομο ή ομάδα ατόμων (συγγραφείς, εικονογράφους, φορείς φιλαναγνωσίας, βιβλιοθήκες κλπ) από όλον τον κόσμο για το σύνολο του έργου τους. Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο. Ανάμεσα σε αυτούς που το έχουν κερδίσει είναι ο Maurice Sendak, η Isol και ο Philip Pullman.
… υπάρχει αστεροειδής με το όνομά της; Το 1988 ο αστεροειδης #3204 πήρε το όνομά του από την Astrid Lindgren. Τον ανακάλυψε ο Ρώσος ανστρονόμος Nikolai Stepanovich Chernykh την 1η Σεπτεμβρίου του 1978.
… η Studiocanal και η Heyday Films, που έχουν ξανασυνεργαστεί στις ταινίες του Paddington, δουλεύουν ήδη για τη δημιουργία μιας νέας ταινίας με τη πρωταγωνίστρια την Πίπη Φακιδομύτη.
Το κείμενο γράφτηκε με πληροφορίες από τα www.astridlindgren.com, www.astridlindgren.se, τη βιογραφία της “Astrid Lindgren: The woman behind Pippy Longstocking” (Jens Andersen, 2018, Yale University Press) και διάφορα άρθρα ξένου Τύπου.
