Από τη γραφιστική στη σχολή Βακαλό στην Αθήνα, στην Αγγλία στην οπτική επικοινωνία και στη ζωγραφική στο Edinburgh College of Art στη Σκοτία και από εκεί πίσω στην Ελλάδα και στην εικονογράφηση. Αυτή είναι η πορεία της Ιφιγένειας Καμπέρη, η οποία μετά τις σπουδές της άρχισε να ασχολείται με αυτό που αγαπάει πιο πολύ: τα εικαστικά και τα παιδικά βιβλία. «Αγαπούσα τα βιβλία από μικρή και οτιδήποτε έντυπο με μάγευε, είτε μιλάμε για κόμικς, είτε περιοδικά, φανζίν κλπ. Το master μου στην οπτική επικοινωνία ήταν πάνω στα βιβλία καλλιτεχνών (artist’s books). Αναπόφευκτα και αναζητώντας τον καλλιτεχνικό μου δρόμο, άρχισα να ενδιαφέρομαι και για την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων. Στην αρχή δεν ήξερα ακριβώς τι έκανα και οι προσπάθειές μου δεν πήγαιναν καλά. Όταν όμως αποφάσισα να συγκεντρωθώ και να το ψάξω περισσότερο προέκυψαν οι πρώτες δουλειές. Έτσι λίγο-λίγο μπήκα στο κόσμο του παιδικού βιβλίου, τον οποίο και λατρεύω!» Η εικονογράφος των Μικρών Γατικών της Αργυρώς Πιπίνη και του Λιβερίνος και Ρικάρντα της Αγαθής Δημητρούκα (και τα δύο από εκδ. Πατάκη) μίλησε στην Κόκκινη Αλεπού για τη δουλειά της, τους καλλιτέχνες που την έχουν επηρεάσει, την εικαστική ομάδα Tiny Hand Collective καθώς και το πρώτο της καλλιτεχνικό project, Birds of Lemons.
Περιέγραψέ μας μια τυπική μέρα σου όταν έχεις να δουλέψεις πάνω σε ένα βιβλίο;
Συνήθως ξυπνάω κάπως αργά γιατί το προηγούμενο βράδυ έχω ξενυχτίσει σχεδιάζοντας. Φτιάχνω καφέ, ανοίγω τον υπολογιστή και δώστου μέχρι αργά το βράδυ (με κάποια διαλειμματάκια για refill, μπισκότα και κανένα μίνι πανικό). Φυσικά, δεν είναι όλες οι μέρες έτσι. Ξεκινώντας ένα βιβλίο είμαι πιο χαλαρή και σίγουρη ότι θα κρατήσω ένα σταθερό, «υγιές» πρόγραμμα όπου όλα θα γίνονται στην ώρα τους. Όταν όμως το deadline πλησιάζει, η ζωή γύρω σταματάει να υπάρχει και απλά δουλεύω ασταμάτητα.
Θεωρείς πως ένα παιδικό βιβλίο μπορεί να σταθεί μόνο του χωρίς εικόνα και να έχει το ίδιο αντίκτυπο όπως ένα εικονογραφημένο;
Ανάλογα το βιβλίο, θα έλεγα. Υπάρχουν βιβλία με κείμενα που μπορούν να σταθούν χωρίς εικόνες και η εικονογράφηση έρχεται να τα εμπλουτίσει, να τα ομορφύνει και να διευκολύνει την ανάγνωση στις μικρότερες ηλικίες.Στην κατηγορία των picture books οι εικόνες δεν έχουν ρόλο βοηθητικό. Το βιβλίο πρέπει από την αρχή να δουλευτεί έτσι ώστε κείμενο και εικόνες να είναι ισότιμα σε αξία, το ένα να στηρίζει και να συμπληρώνει το άλλο. Αυτό σημαίνει μικρά και περιεκτικά κείμενα, σημασία στο ρόλο του εικονογράφου, καθώς και art direction για την ενορχήστρωση όλων αυτών που συμβάλλουν στο να βγει ένα καλό αποτέλεσμα.
.
Ποιους καλλιτέχνες (εικαστικούς, μουσικούς, κλπ) θαυμάζεις και ποιοι έχουν επηρεάσει περισσότερο τη δουλειά σου;
Δύσκολη ερώτηση γιατί λίστα είναι μακριά και όλο μεγαλώνει. Από τους μεγάλους εικαστικούς διαλέγω τους Matisse, Μiro, Χατζηκυριάκο-Γκίκα και David Hockney. Από μουσικούς τον Damon Albarn (τόσο με τους Blur όσο και με τους Gorillaz) και τους Black Sabbath*. Δεν είμαι φίλη της κλασσικής και ακαδημαϊκής «τελειότητας». Μου αρέσει η ανεπιτήδευτη έκφραση όπως τη βλέπουμε στην πρωτόγονη, λαϊκή και ναΐφ τέχνη**, στη ζωγραφική των παιδιών, στην πανκ μουσική. Μερικοί σύγχρονοι εικαστικοί που αγαπώ ιδιαίτερα γιατί δημιουργούν με αυτό το πνεύμα, συντονισμένοι με την ψυχή τους και την παιδικότητα τους, είναι οι Misaki Kawai, Peter Millard, Aisha Franz, Tara Booth, Jon Burgerman και οι τεράστιες στον χώρο του παιδικού βιβλίου Kitty Crowther και Beatrice Allemagna. Κάποιοι ακόμα εικονογράφοι που θαυμάζω είναι οι Andrea D’Aquino, Tor Freeman, Maria Luque, Isabel Greenberg, Cinta Arribas και είμαι μεγάλη φαν του καταπληκτικού Adventure Time (σ.σ. αμερικάνικη σειρά κινουμένων σχεδίων), που από μόνο του είναι σχολή για characters. Όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες με έχουν επηρεάσει στο πώς θέλω να προσεγγίζω την τέχνη μου: με ειλικρίνεια, απόλαυση και χιούμορ.
Τι ήταν αυτό για το οποίο θα ήθελες κάποιος να σε είχε προειδοποιήσει πριν ασχοληθείς με την εικονογράφηση παιδικών βιβλίων;
Να έχω αφιερώσει µέρος των σπουδών µου σε αυτήν, ώστε να έχω ξεκινήσει µε µεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, αντί να προσπαθώ να πλοηγηθώ µόνη µου στο χάος.
Μιλησέ μας για το Tiny Hand Collective και πώς βρέθηκες να συνεχίζεις τις σπουδές σου στο Βερολίνο;
Το Tiny Hand Collective, στο οποίο ανήκω κι εγώ, είναι μια ομάδα δημιουργών από διάφορες χώρες. Προερχόμαστε από διαφορετικούς χώρους, αλλά έχουμε κοινό ενδιαφέρον το character design. Για εμένα όλα ξεκίνησαν πολύ παλιά, στον πάνω όροφο του βιβλιοπωλείου Παπασωτηρίου, στην οδό Στουρνάρη. Ήμουν στο δεύτερο έτος στη Βακαλό και έψαχνα βιβλία γραφιστικής (για να καταλάβετε πόσο παλιά, τότε όλοι είχαμε εμμονή με τον David Carson). Τυχαία έπεσα πάνω σε ένα βιβλίο που στο εξώφυλλο έγραφε Pictoplasma. Ανοιγοντάς το, από τη μια δεν κατάλαβα τίποτα, από την άλλη μίλησε κατευθείαν στην ψυχή μου: μια συλλογή από χαρακτήρες τύπου Hello Kitty, Pokémon, λαγουδάκια, γατάκια, καρτούν και παιχνίδια που απευθυνόταν σε ενήλικες! Δεν είχα ξαναδεί κάτι παρόμοιο. Από τότε παρακολουθούσα και θαύμαζα τις δραστηριότητες των δύο Βερολινέζων επιμελητών από μακριά, μέχρι που πήγα στο Pictoplasma Festival και ήταν υπέροχα. Αποφάσισα να κάνω αίτηση στο Pictoplasma Academy, ένα masterclass για σύγχρονο σχεδιασμό χαρακτήρων. Έτσι βρέθηκα στο Βερολίνο, πίσω στα θρανία. Ήταν πολύ ωραία εμπειρία και από εκεί προέκυψε η ομάδα μας, η Tiny Hands, η οποία έχει οργανώσει δύο εκθέσεις στο πλαίσιο του φεστιβάλ.
Πριν σε γνωρίσουμε ως Ιφιγένεια Καμπέρη η εικονογράφος παιδικών βιβλίων σε ξέραμε ως Birds on Lemons. Πώς ασχολήθηκες με τη δημιουργία κούκλας; Σε τι φάση είναι τώρα αυτό το project;
Ξεκίνησα να κάνω κούκλες γιατί από μικρή είχα κόλλημα να ράβω τα ρούχα τους. Ήθελα να μπω πάλι στη διαδικασία να συνδυάζω κλωστές και υφάσματα, να ράβω μικροσκοπικά κουμπάκια και να φτιάχνω χαριτωμένα τσαντάκια. Σε πρώτο στάδιο τις σχεδίαζα στο χαρτί και στη συνέχεια τις μετέφερα στον τρισδιάστατο κόσμο. Η τελευταία φορά που έφτιαξα κούκλα ήταν για το Pictoplasma project μου το 2016. Ως Birds on Lemons έφτιαχνα και άλλα πράγματα όπως σκουλαρίκια, καρφίτσες και μικρές εικονογραφήσεις, τα οποία πωλούνταν σε μαγαζιά, στο πωλητήριο του Mουσείου Μπενάκη, στο Meet Market ή κατά παραγγελία. Στην πραγματικότητα όμως ήταν ο τρόπος μου να περάσω από τη σοβαρότητα που θεωρούσα ότι χρειάζεται η ζωγραφική σε κάτι πιο ανάλαφρο και παιχνιδιάρικο. Το Birds on Lemons με βοήθησε να βρω τον εικαστικό δρόμο που μου ταιριάζει και θα έλεγα ότι έχει κάνει πια τον κύκλο του.
Τι σχεδιάζεις αυτόν τον καιρό; Με τι ασχολείσαι;
Αυτή τη στιγμή δουλεύω το Ναπολέων και Ιωσηφίνα, το τρίτο βιβλίο της σειράς Μικρά Γατικά που θα κυκλοφορήσει σύντομα από τις εκδόσεις Πατάκη σε κείμενο της Αργυρώς Πιπίνη. Στα σκαριά έχω και ένα προσωπικό εκδοτικό πρότζεκτ, καθώς και κάποιες εικαστικές δουλειές για τις οποίες θα ενημερώσω εν καιρώ.
Βρείτε την Ιφιγένεια Καμπέρη εδώ και εδώ.
*Naïve ή Toddler art: κατηγορία τέχνης που χαρακτηρίζεται από μια παιδικού τύπου απλοϊκότητα, τόσο στην ύλη και το περιεχόμενο όσο και στην τεχνική.
**David Albarn: Βρετανός μουσικός, τραγουδιστής και μουσικός παραγωγός, ιδρυτικό μέλος του alternative rock/brit pop συγκροτήματος των Blur και της virtual μπάντας των Gorillaz. Οι Black Sabbath ήταν ροκ μπάντα από την Αγγλία με frontman τον Ozzy Osbourne.
