Στο τεύχος Φεβρουαρίου της αμερικάνικης έκδοσης του γυναικείου περιοδικού Elle φιγουράρουν πέντε γυναίκες συγγραφείς, από τις πιο σημαντικές εκπροσώπους των βιβλίων νεανικής λογοτεχνίας στην Αμερική: η Angie Thomas, συγγραφέας του The hate U give που έγινε και ταινία, η Τomi Adeyemi (Children of Blood and Bone), η Nic Stone (Dear Martin), η Akwaeke Emezi (Pet) και η Elizabeth Acevedo (The Poet X).
Το άρθρο, που έχει γράψει η Roxanne Fequiere, τιτλοφορείται Voices of Change (Φωνές της Αλλαγής) και επικεντρώνεται τόσο στη θεματολογία των βιβλίων που έχουν γράψει οι πέντε συγγραφείς (σχολική βία, αστυνομική βία, transgender πρωταγωνιστές, κλπ) όσο και στο γεγονός ότι και οι πέντε είναι αφρο-αμερικανές που αναφέρουν πως, αν και μεγαλώνοντας διάβαζαν πολλά βιβλία, κανένα από αυτά δεν είχε χαρακτήρες στους οποίους θα μπορούσαν να καθρεφτιστούν. Σε ένα σημείο μάλιστα η Acevedo αναφέρει την ερώτηση ενός μαθητής της (είναι δασκάλα) που την έκανε να σκεφτεί διαφορετικά για τα βιβλία που διαβάζουν οι νέοι: “Πού είναι τα βιβλία που ακούγονται και μοιάζουν σαν εμάς;”, ενώ η Thomas, απαντώντας σε ερώτηση της Fequiere, δήλωσε πως στην Αμερική το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει, ανάμεσα σε πολλά άλλα, είναι ότι οι εκδοτικοί οίκοι προβάλλουν μόνο τα μεγάλα ονόματα, τους συγγραφείς-θρύλους, δίνοντας έτσι σε νέους που θα ήθελαν να γράψουν την εικόνα ότι δεν υπάρχουν μέτριοι αφροαμερικανοι συγγραφείς, άρα αυτό που έχεις να φτάσεις ή να ανταγωνιστείς είναι η κορυφή.
Δεν θέλω να σταθώ περαιτέρω στο άρθρο της Fequiere, είναι άλλωστε διαθέσιμο εδώ για όποιον ενδιαφέρεται να το διαβάσει. Εκεί που θέλω να σταθώ είναι στο γεγονός ότι ένα κορυφαίο γυναικείο περιοδικό, με ό,τι συνεπάγεται αυτό, έκανε κεντρικό του θέμα, δίνοντάς του την έκταση που θα αναλογούσε σε ένα οποιοδήποτε άλλο άρθρο γυναικείας, πολιτιστικής, επιστημονικής, πολιτικής ή άλλης θεματολογίας, ένα κείμενο που αφορά τους συγγραφείς νεανικής λογοτεχνίας. Και δεν είναι το μοναδικό, καθώς πλήθος κορυφαίων Μέσων στον κόσμο ασχολούνται σε μόνιμη βάση με θέματα παιδικής λογοτεχνίας, προβάλλοντας συχνά τους ανθρώπους που ασχολούνται με αυτή, είτε μιλάμε για συγγραφείς, είτε για εικονογράφους, επιμελητές, δημοσιογράφους, βιβλιοθηκονόμους, κλπ.
Στην Ελλάδα αυτό θεωρείται σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Και γιατί αυτό; Γιατί αφενώς δεν έχουμε το ίδιο συγγραφικό επίπεδο- ειδικά στο κομμάτι της νεανικής λογοτεχνίας – όπως συμβαίνει στο εξωτερικό και κυρίως στην Αμερική και την Αγγλία – αφετέρου γιατί η παιδική λογοτεχνία θεωρείται είδος που ενδιαφέρει και αφορά μόνο γονείς και εκπαιδευτικούς. Η συγγραφή και δημοσίευση κειμένων για το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος περιορίζεται στα λογοτεχνικά περιοδικά (έντυπα και διαδικτυακά) που έχουν και τμήμα παιδικού βιβλίου, στα blogs και κυρίως σε αυτά που γράφουν γονείς και εκπαιδευτικοί, που είναι άλλωστε και οι βασικοί καταναλωτές στην αγορά του παιδικού βιβλίου, άρα και αρμόδιοι να κρίνουν (πάρα πολλά ερωτηματικά εδώ), και sites που ασχολούνται με το παιδί, με θεματολογία που ποικίλλει από το τι κρέμες τρώει ένα βρέφος, τι πάνες φοράει, μέχρι το κατά πόσο πρέπει ή όχι τα παιδιά να πηγαίνουν στα σχολεία τους όταν έχουν ένα απλό συνάχι.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι γνωστός εκδότης ελληνικής εφημερίδας ανάρτησε σε σελίδα κοινωνικής δικτύωσης κείμενο στο οποίο δήλωσε την απέχθειά του όταν ραδιοφωνικός σταθμός με μεγάλη ακροαματικότητα τόλμησε (!) να ενσωματώσει στο πρόγραμμά του εκπομπή που αφορά στο παιδικό βιβλίο και στο παιδικό θέατρο σε ώρα που – αλίμονο – ακούν και ενήλικες. Και αυτό δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα, με τον κατάλογο των ανθρώπων που θεωρούν την παιδική λογοτεχνία ως είδος κατώτερο και εύκολο (;) να συμπληρώνουν μέχρι και βραβευμένοι συγγραφείς ενήλικης λογοτεχνίας.
Αυτές οι δημόσιες δηλώσεις είναι που δείχνουν ότι το παιδικό βιβλίο (θέατρο, εκδήλωση, μουσείο, συμπληρώστε ό,τι θέλετε) δεν έχει μόνιμο χώρο στην ελληνική έντυπη και διαδικτυακή mainstream ενημέρωση, παρά μόνο σε Μέσα που απευθύνονται αποκλειστικά σε γονείς ή εκπαιδευτικούς. Και δεν θα αλλάξει τίποτα απολύτως από τη στιγμή που αυτοί που είναι το παιδικό βιβλίο δεν αντιμετωπίσουν το “προϊόν” τους ως ισάξιο της ενήλικης λογοτεχνίας.
