Αλέξης Κυριτσόπουλος

Ήμουν γύρω στα τριάντα κι ήθελα να κάνω ένα παιδικό βιβλίο· πήγα στον Κέδρο και συνάντησα τη Νανά, τη Νανά Καλιανέση. Τη ρώτησα αν θα έβγαζε το παιδικό βιβλίο που ετοιμάζω. Η Νανα δεν με ήξερε, αλλά με γνώριζε η Ζωρζ Σαρή από τη δουλειά με τον Σαββόπουλο και της έδωσε μια σκουντιά και η Νανά είπε το ναι. Ήταν Άνοιξη. Ρώτησα τον διευθυντή Λάμπη Ράππα πότε να το φέρω και μου είπε τέλη Αυγούστου… κι άρχισα να δουλεύω”. Ετσι ξεκινάει η συζήτησή μας με τον Αλέξη Κυριτσόπουλο, τον εικαστικό που έχει δημιουργήσει δεκάδες εικονογραφημένα βιβλία, έχει φιλοτεχνήσει εξώφυλλα δίσκων, αφίσες για θεατρικές και μουσικές παραστάσεις και που πριν από μερικές ημέρες είδε να κυκλοφορεί από τον Κέδρο το νέο του εικονογραφημένο βιβλίο, το “Κουράγιο”.

Έχουν περάσει 44 χρόνια από την πρώτη εκείνη έκδοση που αναφέρει παραπάνω ο Αλέξης Κυριτσόπουλος, το “Παραμύθι με τα χρώματα” (Κέδρος, 1976), βιβλίο που κυκλοφορεί ακόμα, αποδεικνύοντας τη διαχρονικότητά του. Η πρώτη επαφή της γενιάς μου με τα έργα του Κυριτσόπουλου ήταν μέσα από τα εξώφυλλα δίσκων του Σαββόπουλου και του Χατζιδάκι που κοσμούσαν τις βιτρίνες των δισκάδικων και τις δισκοθήκες των γονιών, τον Παραμυθά στον γλυκομάγο (1985, Κέδρος), τα πιο ενήλικα μικρούτσικα βιβλιαράκια που έφτιαχνε, όπως το “Ενα παραμυθάκι για χειμώνα και καλοκαίρι” (Κέδρος, 1982), που τα ανακαλύψαμε πολύ αργότερα. Μέσα δεκαετίας του ’90 κι έρχονται κι άλλα βιβλία, δικά του και άλλων συγγραφέων, όπως του Ευγένιου Τριβιζά, που τα εικονογράφησε, το 1995 το “Κάτω από ένα κουνουπίδι”, ο δίσκος του Μάνου Λοίζου για παιδιά, το 1996 το “Μάτια μου στολίσου” και το 1998 το “Σαββατοκύριακα” στις εκδόσεις Άγρα, πιο πρόσφατα μια υπέροχη σειρά εικονογραφημένων στον Ίκαρο (“Αν διάβαζα… ποιητές της γενιάς του ’30”), το “Σ’Αγ” στον Αρμό, το “Ερως στο παγκάκι” στο Μεταίχμιο. Η τέχνη του είναι παντού, σε αφίσες για θεατρικά, παραστάσεις κι εκθέσεις, ακόμα και στα σχολικά βιβλία των Γαλλικών της Α’ Γυμνασίου και στο Ανθολόγιο Α’ και Β’ Δημοτικού.

Το “Κουράγιο” είναι το δέκατο έκτο βιβλίο που έγραψε και ζωγράφισε ο Αλέξης Κυριτσόπουλος, μια ιστορία για ένα λιοντάρι του τσίρκου που χάνει το κουράγιο του και ψάχνοντας να το βρει συναντά τη δύναμη της καρδιά του που θα τον κάνει να επιστρέψει νικητής στη ζούγκλα. Για να φτάσει όμως ως εκεί θα πρέπει να περιπλανηθεί, να φύγει από το τσίρκο που κάποτε θριάμβευε, να τριγυρίσει στην πόλη, να έρθει αντιμετωπος με τον διωγμό, τον πόνο, την απόγνωση, ακόμα και τον Δον Κιχώτη, για να καταλήξει φυλακισμένος στον ζωολογικό κήπο. Εκεί όμως είναι που θα βρει τη δύναμη που κρύβει μέσα του. Το “Κουράγιο” είναι ένα βιβλίο για παιδιά, αλλά και για ενήλικες, καθώς ο τρόπος που ο δημιουργός του πραγματεύεται το θέμα έχει πολλαπλά επίπεδα αναγνώσεων. Ο ίδιος λέει πως το βιβλίο αυτό “προέκυψε από την ίδια την πραγματικότητα. Όταν πέφτεις θες να σηκωθείς. Το κουράγιο το χρειαζόμαστε όλοι, όλη την ώρα, από το πρωί ώς το βράδυ… Οταν θέλω να πω μια ιστορία, δε γράφω απλώς. Τα λόγια κι οι ζωγραφιές μαζί γράφουν την ιστορία. Ξεκινάω με μια εικόνα, μια ιδέα, όπως στο “Παραμύθι με τα χρώματα”· η πρώτη σκέψη ήταν πως τα χρώματα έφυγαν από τη γη. Το “Κουράγιο” βγήκε από τη λέξη, πρώτα ήρθε η λέξη… Την επέλεξα για τίτλο, γιατί είναι σαν χάδι, σπρώξιμο στην πλάτη, κλείσιμο του ματιού. Είναι κουράγιο. Dum spiro spero. Όλη η ζωή μας χρειάζεται κουράγιο“. Σε μια εποχή που ολόκληρος ο πλανήτης δοκιμάζεται από μια φονική πανδημία, η λέξη “κουράγιο” έρχεται όντως σαν χάδι να απαλύνει τον πόνο. Έτσι και το βιβλίο του Κυριτσόπουλου λειτουργεί σαν βάλσαμο στην ψυχή, που κατακλύζεται τελευταία από τον φόβο και την απόγνωση. Άλλωστε, όλα τα εικονογραφημένα βιβλία του λειτουργούν κάπως έτσι· φέρνουν μια ηρεμία. Για αυτό και βρίσκουν απήχηση τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους. “Είναι κάποιοι που τους αρέσουν τα παιδικά παιχνίδια και με πρόσχημα το βαφτιστήρι τους, τα αγοράζουν. Είναι και μερικοί σαν τους ερωτευμένους που κάνουν κούνια…“, αναφέρει ο ίδιος για το κοινό που τον διαβάζει.

Τώρα το “Κουράγιο” βρίσκεται ήδη στα βιβλιοπωλεία. Μετά τι θα έρθει; “Ζωγραφιές, ζωγραφιές και ένα παραμύθι για την Αθήνα. Στο τυπογραφείο είναι ένα βιβλίο για τον Δον Κιχώτη“, αναφέρει ο δημιουργός κλείνοντας τη συζήτησή μας.

Το βιβλίο “Κουράγιο” κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.




ΜΟΙΡΑΣΕ ΤΟ

“Εφυγε” από τη ζωή η Faith Ringgold

Έφυγε από τη ζωή στα 93 της χρόνια, η Αμερικανίδα εικαστικός και δημιουργός παιδικών βιβλίων Faith Ringgold. Και αν το όνομά της δεν λέει τίποτα στους Ελληνες αναγνώστες, για τους Αμερικάνους υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές γυναίκες στον χώρο των Τεχνών και του παιδικού βιβλίου.

5: Mάρια Μπαχά

Κάθε μήνα ένας εικονογράφος που ζει και εργάζεται στην Ελλάδα γράφει στην “Κόκκινη Αλεπού” για τα πέντε πιο αγαπημένα του εικονογραφημένα βιβλία, καινούρια ή παλιά, παιδικά ή ενηλίκων, ελληνικά ή ξενόγλωσσα.