Συνέντευξη: Δάφνη Βλουμίδη

Η ιστορία του Κιλόμπο γεννήθηκε από τη λύπη, την κούραση, την απόγνωση, τη δύναμη, το κουράγιο, την ελπίδα.

Ο Κιλόμπο ο ελεφαντάκος φτάνει μια μέρα στη Λέσβο από μια χώρα πολύ μακρινή. Βρόμικος και εγκαταλειμμένος, φαντάζει τόσο ξένος και διαφορετικός, παρατημένος έξω από έναν προσφυγικό καταυλισμό. Η Δάφνη Βλουμίδη είναι ο άνθρωπος που βρήκε τον Κιλόμπο, τον φρόντισε, τον καθάρισε και αποφάσισε να τον πάρει και να τον στείλει στην εγγονή στην Αγγλία, μαζί με ένα γράμμα, ένα ζευγάρι πιτζάμες και λίγα μπισκότα. Και την ιστορία του αποφάσισε να την μοιραστεί μαζί της αλλά και μαζί μας.

 

Θα μας συστήσετε τον Κιλόμπο; Ποιος είναι; Πώς βρέθηκε στη Λέσβο και πώς τον βρήκε η ηρωίδα του βιβλίου; 

Ο Κιλόμπο είναι ένας μικρός λούτρινος ελεφαντάκος που κείτονταν παραπεταμένος ανάμεσα σε άλλα παιχνίδια στην αυλή ενός προσφυγικού καταυλισμού. Αυτός ο λούτρινος ελαφαντάκος λοιπόν δεν πρέπει να ΄κανε κάποιο μακρινό ταξίδι, μάλλον κάποια Μυτιληνιά μαμά τον ξετρύπωσε μαζί με άλλα παιχνίδια μέσα από την ακαταστασία ενός παιδικού δωματίου και τον χάρισε στα παιδάκια που συνωστίζονταν στον προσφυγικό αυτόν καταυλισμό. Εγώ εκεί τον βρήκα μια μέρα που είχα πάει για να προσφέρω εθελοντικά μερικές ώρες εργασίας.

 

Ποια είναι η πραγματική ιστορία που κρύβεται πίσω από τον Κιλόμπο; 

Αν ο λούτρινος Κιλόμπο έφτασε αρχικά από την Κίνα και ύστερα από κάποιο παιδικό δωμάτιο, είναι ένα μέρος της αλήθειας που δεν μας πολυαφορά. Ο δικός μου Κιλόμπο όμως ταξίδεψε από μακριά και το ταξίδι του ήταν φοβιστικό και δύσκολο. Δεν ήταν μοναχικό, μαζί του ήρθανε πολλοί Κιλόμποι, μικροί, μεγάλοι, μέχρι και γέροι πήραν αυτό τον δρόμο της ξενιτιάς.

 

Είστε μέλος μιας ομάδας ανθρώπων που αποφάσισαν εν μέσω μεταναστευτικής κρίσης να δραστηριοποιηθούν και να βοηθήσουν την κατάσταση. Πώς ζήσατε εσείς το μεταναστευτικό και πώς σας ήρθε η ιδέα για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου;

Είμαι μέλος μιας ομάδας ανθρώπων που εδώ και πολλά χρόνια αποφασίσαμε να παλέψουμε με έναν ήρεμο αλλά επίμονο τρόπο ενάντια στην κοινωνική αδικία και στον ρατσισμό. Προσπαθώντας να κάνουμε πράξη την πίστη μας ότι και το παραμικρό λιθαράκι συμβάλλει στην αλλαγή προς έναν κόσμο καλύτερο, δουλέψαμε εθελοντικά, δώσαμε πολύ από τον ελεύθερο χρόνο μας, καταθέσαμε μεγάλο κομμάτι του εαυτού μας σ’ αυτόν τον αγώνα. Νομίζαμε, πιστεύαμε πως κάτι θα καταφέρουμε…

Και φτάσαμε στο 2015 που όλοι πια ξέρουμε τι έγινε. Και τότε κάνεις το αυτονόητο. ΒΟΗΘΑΣ με όποιον τρόπο μπορείς. Κι έχεις τόσα πολλά πράγματα να κάνεις. Νομίζεις μάλιστα πως εσύ που κάτι ξέρεις απ’ αυτά, εσύ που έχεις έρθει σε επαφή με τόσους πρόσφυγες στο παρελθόν, εσύ που έχεις ακούσει τόσο οδυνηρές ιστορίες ανθρώπων, εσύ που έχεις φάει, έχεις γελάσει, έχεις μοιραστεί τόσο χρόνο μαζί τους, νομίζεις λοιπόν πως κι αυτή τη φορά θα τα καταφέρεις, δεν θα λυγίσεις, δεν θα απελπιστείς. Εσύ είσαι δυνατός και ξέρεις… Και ξαφνικά η αλήθεια σού δίνει μερικά χαστούκια κι είναι όλα δικά σου. Κουράζεσαι, κλαις, απελπίζεσαι. Νιώθεις πως όλες οι προσπάθειές σου δεν είναι παρά μια σταγόνα στον ωκεανό. Σας λέω αλήθεια, εγώ τουλάχιστον έτσι ένιωσα και το μόνο πράγμα που μ’ έκανε να μην το βάζω κάτω δεν ήταν πια η πίστη μου και τ’ όνειρό μου για έναν κόσμο καλύτερο. Ήταν οι πραγματικές καθημερινές ανάγκες αυτών των χιλιάδων ανθρώπων που έφταναν στο νησί μας όχι για να κάνουν διακοπές, αλλά για να σωθούνε από τον θάνατο που καραδοκούσε έξω από τα σπίτια τους. Και πέρασαν μήνες και ήμασταν μόνοι μας. Κανένας φορέας, καμιά ΜΚΟ δεν ερχόταν για βοήθεια. Μέχρι που κάποτε το κατάλαβαν και ήρθαν όλοι κι άρχισαν τα πράγματα να παίρνουν έναν κάποιο δρόμο και τότε χαλάρωσα.

Ήταν θυμάμαι μια όμορφη κυριακάτικη λιακάδα του Οκτώβρη κι ένιωσα την ανάγκη για κάτι μαλακό, τρυφερό, γλυκό. Είχα μια έντονη διάθεση να γράψω ένα γράμμα στην εγγονή μου, να της φτιάξω ένα δέμα, να της μιλήσω για πράγματα που ένιωθα χωρίς να τη φοβίσω. Έτσι γεννήθηκε αυτή η ιστορία: από τη λύπη, την κούραση, την απόγνωση, τη δύναμη, το κουράγιο, την ελπίδα.

 

Ποιες είναι οι αντιδράσεις των παιδιών όταν τους διαβάζετε την ιστορία του Κιλόμπο; 

Όπως ξέρετε, ο Κιλόμπο είναι μια ιστορία που ανάλογα με την ηλικία του κοινού που την ακούει και την παρακολουθεί (γιατί ταυτόχρονα με την ανάγνωση το παραμύθι το παίζουμε και με φιγούρες) έχουμε διάφορες αντιδράσεις. Τα πολύ μικρά παιδιά μάλλον χαζεύουν και το μόνο που θέλουν μετά είναι να πιάσουν στα χεράκια τους τις φιγούρες. Τα μεγαλύτερα ανοίγουν διάπλατα μάτια και στόμα κι όταν το παραμύθι τελειώνει, καμιά φορά μας ζητάνε να το ξαναδιαβάσουμε και να το ξαναπαίξουμε, αρκετοί δε από τους ενήλικες αφήνοντας ελεύθερο ένα κομμάτι της παιδικής τους ψυχής βουρκωμένοι μας δίνουνε συγχαρητήρια.

 

Τελικά ο ελεφαντάκος που βρήκατε έφτασε όντως στα χέρια της εγγονής σας στην Αγγλία και ποιες ήταν οι σκέψεις της όταν της μεταφέρατε την ιστορία του; 

Ναι λοιπόν, ο Κιλόμπο, καθαρός και περιποιημένος, μπήκε σε ένα κουτί να ταξιδέψει και να πάει στην Αγγλία στην εγγονή μου, την Αναΐς. Μαζί του στο κουτί μπήκαν και πιτζάμες και μπισκότα και για ταξιδιωτικά έγγραφα πήρε μαζί του ένα γράμμα, πήρε μαζί του το παραμύθι του, γιατί αν εκεί στα σύνορα του ζητούσανε το διαβατήριό του κάτι θα έπρεπε να έχει να τους δείξει. Έφτασε το πακέτο στην Αγγλία, χάρηκε η μικρούλα, έπαιξε με τον Κιλόμπο και το βράδυ κοιμήθηκαν μαζί. Όμως ο Κιλόμπο φωνή δεν είχε για να της πει κάτι παραπάνω από την ιστορία που ο μπαμπάς της της διάβασε για καληνύχτα κι όπως κάνουν όλα τα παιδιά, ενώ άκουγε τον μπαμπά της να της διαβάζει το παραμύθι, αποκοιμήθηκε. Κανείς δεν της μίλησε για την πραγματική ιστορία του Κιλόμπο. Θέλω όμως να πιστεύω πως ίσως ο Κιλόμπο θα είναι κι αυτός ένα μικρό μικρό λιθαράκι στον δρόμο προς την ενηλικίωσή της. Τώρα είναι ακόμη πολύ μικρή και σκέψεις στενάχωρες δεν κάνει.

 

Θα θέλαμε να μας πείτε και λίγα λόγια για τον Οδυσσέα (www.odyssseas.at), τι είναι, τι προσφέρει και πώς δημιουργήθηκε.

Το 2015 έκανε τη Λέσβο «διάσημη» για το προσφυγικό, όμως και πριν από το 2015 στο νησί μας έρχονταν χιλιάδες πρόσφυγες, πότε λιγότεροι, πότε περισσότεροι.  Στο ξενοδοχείο μας, που δουλεύει κυρίως με Ευρωπαίους τουρίστες, προσπαθούσαμε να τους δείξουμε ότι στη Λέσβο όλοι οι «ξένοι» δεν βρίσκονται εδώ για διακοπές! Τότε είχαμε μια καλή ιδέα. Γιατί ποιος τρόπος πιο άμεσος για να φέρεις σε επαφή ανθρώπους διαφορετικών χωρών και πολιτισμών (αν αυτό σε ενδιαφέρει) από το να παίξουν μαζί μπάλα;  Όσο κι αν δεν με ενδιαφέρει το ποδόσφαιρο, αυτό ήταν το εργαλείο καταλύτης για τη γνωριμία Γερμανών, Αφγανών, Εγγλέζων, Σομαλών κ.λπ.  Μετά την κούραση του παιχνιδιού το μεγάλο τραπέζι, το  κοινό φαγητό, τα ξανθιά κορίτσια και τα μελαχρινά αγόρια, το ίντερνετ, η ανταλλαγή email και facebook. Ύστερα τα πράγματα προχωρούσαν αβίαστα. Πολλοί οι πελάτες που θέλανε κάτι να κάνουν, κάπως να βοηθήσουν, πολλές οι ερωτήσεις, πολλές οι σκέψεις.

Έτσι το 2012 στο Βερολίνο γεννήθηκε ο Οδυσσέας. Βασικός του στόχος να μπορεί να ενισχύει οικονομικά εκπαιδευτικά προγράμματα -μισθοί δασκάλων- κυρίως για νέους που θα τους βοηθήσουν να ενταχθούν καλύτερα τουλάχιστον στην τοπική κοινωνία, να έχουν μια δημιουργική απασχόληση και ίσως ένα μελλοντικό επάγγελμα.

Βέβαια κατά τη διάρκεια της μεγάλης πρόσφατης προσφυγικής κρίσης, ο «Οδυσσέας» ήταν έτοιμος να συνδράμει σε οτιδήποτε οι καιροί επιβάλλανε, π.χ. προμήθεια τροφίμων, ρούχων, είδη πρώτης ανάγκης από οδοντόβουρτσες έως εξαιρετικής ποιότητας σκηνές για κατοικία, τον καιρό που ακόμη στήνονταν πρόχειροι καταυλισμοί.

———————————————————————————-

 

Το βιβλίο της Δάφνης Βλουμίδης κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε εικονογράφηση της Άννας Γεωργιάδου. Την Κυριακή 25 Φεβρουαρίου στις 12 το μεσημέρι, η κ. Βλουμίδη θα βρεθεί στο βιβλιοπωλείο Booktalks (Αρτέμιδος 47 και Αγίου Αλεξάνδρου 58, Π. Φάληρο) για να διαβάσει το βιβλίο της.

ΜΟΙΡΑΣΕ ΤΟ

Μαρίζα Ντεκάστρο

Κάθε μήνα, ένας άνθρωπος από τον χώρο του παιδικού βιβλίου γράφει στην Κόκκινη Αλεπού για το δικό του αγαπημένο παιδικό βιβλίο, αυτό που διάβαζε όταν ήταν παιδί. Σειρά παίρνει η συγγραφέας και κριτικός Μαρίζα Ντεκάστρο.

Ελένη Σβορώνου

Κάθε μήνα ένας άνθρωπος από τον χώρο του παιδικού βιβλίου γράφει στην “Κόκκινη Αλεπού” για το δικό του αγαπημένο παιδικό ή εφηβικό βιβλίο, που διάβαζε όταν ήταν ήταν εκείνος παιδί.