Άραγε τι σημαίνει ή καλύτερα τι χαρακτηρίζει μια διαδραστική ανάγνωση και συγκεκριμένα μια διαδραστική ανάγνωση που απευθύνεται σε παιδιά; Ετυμολογικά, η λέξη διαδραστική είναι ένα επίθετο που προϋποθέτει την ενεργή συμμετοχή δύο πλευρών. Στην περίπτωση της ανάγνωσης, ο ακροατής μπορεί να επέμβει, να τροποποιήσει ή να σχολιάσει όσα διαβάζονται. Ας μην ξεχνάμε πως το παιδί-ακροατής έχει πάντα αυτήν την ανάγκη για να κατακτήσει την απόλαυση της διήγησης. Στην ενήλικη ζωή μας η σχέση του αναγνώστη με το κείμενο που διαβάζει είναι επίσης μία διαδραστική σχέση. Αυτό συμβαίνει από τη στιγμή που συγγραφέας και αναγνώστης είναι δύο διαφορετικά πρόσωπα με άλλες προσλαμβάνουσες και άλλες κουλτούρες. Η διαδραστικότητα ενυπάρχει σε κάθε σχέση και της προσδίδει κάτι σημαντικό, μία προοπτική εξέλιξης, ανάπτυξης και σεβασμού στη διαφορετικότητα. Συγκεκριμένα ένα παιδί που παρακολουθεί τη μεγαλόφωνη ανάγνωση ενός βιβλίου βρίσκεται σε μία ενεργητική διαδικασία. Αυτός, όπως αποδεικνύουν πολλές επιστημονικές μελέτες, είναι ο μοναδικός δρόμος για να ενεργοποιήσει και να αναπτύξει τη φαντασία του. Κι όπως γράφει κι ο Τζιάνι Ροντάρι, που ήταν ένας εμπνευσμένος δάσκαλος: “Είναι ανάγκη η φαντασία ν’ αποκτήσει τη θέση της στην εκπαίδευση” κι εμείς θα λέγαμε ενισχύοντάς το και στη ζωή. “Όχι για να γίνουμε όλοι καλλιτέχνες”, όπως λέει κι ο Ροντάρι, αλλά για να γίνουμε ελεύθερα σκεπτόμενοι άνθρωποι.
Κάθε δεκαπέντε ημέρες δίνουμε ιδέες για το πώς μπρούμε να κάνουμε διαδραστικές αναγνώσεις με βιβλία που αγαπάμε. Σειρά έχει το υπέροχο βιβλίο της ISOL Είναι καλό να έχεις ένα παπάκι, από τις εκδόσεις Μάρτης, σε μετάφραση της Μαργαρίτας Μέλμπεργκ.
Κρατάω στα χέρια μου ένα μικρό κουτί. Το χτυπάω. Τοκ-τοκ. Άραγε τι να κρύβει μέσα, αναρωτιέμαι μαζί με τον μικρό μου αναγνώστη. Θέλεις να δούμε;, τον ρωτάω. Με αργό ρυθμό, γιατί μας δίνει το χρόνο να συνδεθούμε καλύτερα μεταξύ μας και με το βιβλίο, εμφανίζεται κάτι ξεχωριστό, ένα βιβλίο φυσαρμόνικα!
Το ανοίγουμε σελίδα-σελίδα ή με τη μία. Έχει δύο όψεις. Απ’ τη μια μεριά είναι κίτρινο και βλέπουμε ένα αγόρι και τις σκέψεις για το παπάκι του. Το κάνει ό,τι θέλει και μόλις τελειώσει το παιχνίδι το παρατάει… Το έχει για καπέλο, για σφυρίχτρα, για ό,τι μπορείς να φανταστείς. Κι όταν το νερό της μπανιέρας αδειάσει το αφήνει για τάπα… τι λέξη!
Για να δούμε και την άλλη όψη. Η γαλάζια μεριά του βιβλίου έχει ένα φιλικό παπάκι με σκέψεις εντελώς αντίθετες από αυτές του αγοριού. Είναι χαρούμενο που βρήκε έναν φίλο για να παίζει. Το αγόρι είναι σημαντικό για το παπάκι κι έτσι οι λέξεις του είναι διαφορετικές.
Αυτό το βιβλίο της βραβευμένης δημιουργού Isol είναι ένα βιβλίο που μιλάει για σχέσεις, για τις δύο όψεις των σχέσεων. Μπορούμε ν΄ αλλάξουμε την φωνή μας όταν διαβάζουμε το αγόρι ή το παπάκι. Ίσως όμως το πιο σημαντικό είναι να μπούμε στη θέση του αγοριού, που τα θέλει όλα δικά του και με τον δικό του τρόπο γιατί απλά είναι παιδί. Και μετά να μπούμε στη θέση του παιχνιδιού που προσφέρει μια άλλη δυνατότητα ανάγνωσης της σχέσης τους. Σαν μια υπόσχεση.
