Κρατάω στα χέρια μου ένα εικονογραφημένο βιβλίο που σε προσκαλεί να βουτήξεις στα υπέροχα πρασινογάλαζα νερά της θάλασσας. Το θέμα του μείζον. Η καταστροφή του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο και η αλόγιστη χρήση του πλαστικού. Το ανακαλύπτουμε σιγά-σιγά μέχρι το τέλος του βιβλίου. Αρχικά διαφαίνεται η δημιουργία μιας δυνατής φιλίας ανάμεσα σ’ ένα παιδί – δεν μας ενδιαφέρει αν είναι κορίτσι ή αγόρι – και μια «καμπουρωτή αρσενική φάλαινα, γιατί τ’ αρσενικά ταξιδεύουν συνήθως μόνα τους, μια φάλαινα που τραγουδάει και παίζει». Με αυτές τις λέξεις μας περιγράφει τη φάλαινα η Padmacandra, η εικονογράφος του βιβλίου, που έκανε μια μεγάλη έρευνα μέχρι ν’ αποφασίσει ποιο είδος φάλαινας θα επιλέξει για το βιβλίο.
Κι η ιστορία της Φάλαινας ξετυλίγεται. Το παιδί, ο ιδανικός ακροατής, την ακούει προσεκτικά και την βιώνει σαν σε όνειρο…
Έτσι ένα ταξίδι μύησης, στον υγρό κόσμο του ωκεανού που κινδυνεύει, ξεκινά. Κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και πάνω από αυτήν, η μαγεία κυριαρχεί παντού. Αλλά στο σώμα της Φάλαινας συμβαίνει μια αδυσώπητη εισβολή. Το πλαστικό σε διάφορες μορφές έχει γεμίσει το στομάχι της. Από μέσα της ξαφνικά βγαίνουν ένα σωρό σκουπίδια. Η μαγεία καταστρέφεται. Το παιδί, ο ορισμός της ενσυναίσθησης, συμπονά τη φίλη του και τον κόσμο της που είναι και δικός του. Αναλογίζεται όλο το κακό που έρχεται. Μετακινείται ένα βήμα μπροστά. Δρα και αντιδρά. Το παιδί είναι αυτό που μας ζητά να κάνουμε κάτι συλλογικά.
Η αφήγηση των εικόνων είναι σπουδαία! Το κείμενο της Karen Swann την ακολουθεί. Οι λέξεις γίνονται αφορμή για συζήτηση. Η ίδια η συγγραφέας τονίζει πως ήθελε να περάσει ένα μήνυμα για το περιβάλλον.
Υπάρχουν μεταβάσεις στο ύφος της αφήγησης. Η θάλασσα κυλάει. Η ιστορία της φάλαινας κομπιάζει.
Στο ταμείο ενός κεντρικού βιβλιοπωλείου της Αθήνας, ένας μπαμπάς κρατάει το συγκεκριμένο βιβλίο. «Θα το διαβάσω με την κόρη μου», λέει. «Έχει φοβερή εικονογράφηση», του λέω. Ναι η εικονογράφηση με τράβηξε να το ξεφυλλίσω. Τις περισσότερες φορές εκεί που συναντάει ο ενήλικας αναγνώστης – αυτός που συνήθως επιλέγει τ’ αναγνώσματα – το παιδί αναγνώστη, είναι εκεί που ακουμπά άμεσα η ανάγκη για την τέχνη. Όπως αυτός ο μπαμπάς, έτσι κι εγώ πιστεύω πως τα βιβλία είναι μια πολύτιμη αφορμή για μοίρασμα και ενίσχυση των δεσμών ενός γονιού με το παιδί του μέσα από τον δρόμο της τέχνης και της φαντασίας.
Η ιστορία της Φάλαινας
Κείμενο: Karen Swann
Εικονογράφηση: Padmacandra
Μετάφραση: Κωνσταντίνα Μαριδάκη
Εκδόσεις: Επόμενος Σταθμός.
Χρονιά έκδοσης: 2022
Ηλικίες: 5+
