Το 2019 το dPictus, η πλατφόρμα μέσω της οποίας εκδότες και agents μπορούν να δουν δουλειές εικονογράφων και δημιουργών παιδικών βιβλίων από όλον τον κόσμο, παρουσίασε για πρώτη φορά το Unpublished Picturebook Showcase. Πρόκειται για έναν παγκόσμιο διαγωνισμό που δίνει τη δυνατότητα σε νέους αλλά και γνωστούς δημιουργούς εικονογραφημένων βιβλίων να δείξουν την ανέκδοτη δουλειά τους και αυτή να τεθεί στην κρίση μιας μεγάλης επιτροπής εκδοτών. Κάθε εκδότης-μέλος της επιτροπής ψηφίζει αυτόνομα και τα project που συγκεντρώνουν τις περισσότερες ψήφους παρουσιάζονται στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης και στη Διεθνή Εκθεση Παιδικού Βιβλίου της Μπολόνια. Στην κριτική επιτροπή του φετινού Unpublished Picturebook Showcase που διεξήχθη μέσα στο 2020 και του οποίου τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν πριν δύο εβδομάδες, συμμετείχε κι ένας ελληνικός εκδοτικός, ο Μάρτης. Η Κόκκινη Αλεπού μίλησε με τον Γιάννη Γκανά και την Αννα Παπαφίγκου, τους ανθρώπους του Μάρτη, για τη συμμετοχή τους, το συγκεκριμένο project, αλλά και τη συμμετοχή Ελλήνων δημιουργών σε αντίστοιχους διαγωνισμούς.
Πώς προέκυψε η συμμετοχή του Μάρτη στο dPictus και στην κριτική επιτροπή του Unpublished Picturebook Showcase που διοργανώνει η πλατφόρμα;
Είμαστε μέλη της πλατφόρμας σχεδόν από την αρχή της δημιουργίας της και στο παρελθόν έχουμε συνεργαστεί με άλλους εκδοτικούς οίκους-μέλη και τον ιδρυτή της, Sam McCullen ο οποίος αναγνωρίζει στον κατάλογο του Μάρτη διαχρονικά βιβλία υψηλής ποιότητας από εξέχοντες δημιουργούς από όλο τον κόσμο, αλλά και ελληνικές παραγωγές της ίδιας ποιότητας και φιλοσοφίας. Με αυτό το κριτήριο μας πρότεινε να συμμετάσχουμε στη φετινή κριτική επιτροπή για το Unpublished Picturebook Showcase, κάτι ιδιαίτερα τιμητικό για εμάς.
Με ποια λογική κρίνονται τα έργα στο συγκεκριμένο διαγωνισμό και πώς προκρίνονται στη λίστα με τα καλύτερα της χρονιάς;
Η διαδικασία είναι πολύ ανοιχτή. Συγγραφείς, εικαστικοί αλλά και εκδότες καταθέτουν έργα που για όποιοδήποτε λόγο δεν εχουν εκδοθεί. Στη συνέχεια όλα τα έργα αναρτώνται σ΄ένα υπο-site του dPictus στο οποίο έχει πρόσβαση μόνο η επιτροπή. Κάθε μέλος ξεχωρίζει τα δέκα αγαπημένα του βιβλία μ΄ένα μικρό σημείωμα που εξηγεί το σκεπτικό του. Οι ψήφοι καταμετρώνται και τα πιο δημοφιλή παρουσιάζονται στο κοινό.
Τι σημαίνει για έναν δημιουργό να προκριθεί το έργο του στο Unpublished Picturebook Showcase;
Πιστεύουμε πως για έναν εικαστικό και κάθε δημιουργό, είναι πολύ σημαντική η διάκριση του έργου του στο Unplished Picturebook Showcase. Στο dPictus συμμετέχουν εκδότες και καλλιτέχνες από όλον τον κόσμο οπότε η προβολή της δουλειάς του είναι μεγάλη. Επίσης, όπως στην περίπτωση της περσινής νικήτριας από την Αυστρία Johanna Schaible, υπάρχει το ενδεχόμενο το βιβλίο τους να εκδοθεί σε αρκετές χώρες. Εμείς έχουμε την μεγάλη χαρά να είμαστε οι Eλληνες εκδότες του συγκεκριμένου βιβλίου “Once upon a time and so much more” που θα εκδοθεί ως συμπαραγωγή με τη συμμετοχή πολλών εκδοτών από όλο τον κόσμο τον προσεχή Απρίλιο.
Ποια από τα ανέκδοτα βιβλία που κρίνατε ως Μάρτης σας εντυπωσίασαν περισσότερο και γιατί;
Αρκετά ήταν τα βιβλία που μας εντυπωσίασαν, είτε λόγω πρωτοτυπίας είτε λόγω format. Πιο πολύ, βιβλία που δύσκολα θα μπορούσαν να υποστηριχτούν εμπορικά στη μορφή που κατατέθηκαν, αλλά σε επίπεδο σύλληψης έχουν μεγάλη αξία. Αυτό είναι το πιο σημαντικό στοιχείο του συγκεκριμένου διαγωνισμού. Είναι ενα κάλεσμα στο δημιουργικό σύμπαν του παιδικού βιβλίου που παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον και μας εκθέτει σε φρέσκες ιδέες και απρόσμενες προσεγγίσεις.
Ποια ήταν η γενική απόφαση της κριτικής επιτροπής πάνω στα έργα που υποβλήθηκαν φέτος; Υπήρξε κάτι που σας αιφνιδίασε θετικά, κάτι που σας προκάλεσε ερωτηματικά, κάτι που σας χτύπησε ίσως άσχημα στη γενική εικόνα των έργων που κληθήκατε να κρίνετε;
Σε γενικές γραμμές οι επιλογές της επιτροπής ήταν συμβατές με τις δικές μας, πράγμα λογικό καθώς με τα ίδια κριτήρια όλοι μας γίναμε μέλη της πλατφόρμας. Χαρά μας έδωσε το γεγονός ότι ένα από τα αγαπημένα μας βιβλία είχε ψηφιστεί από τους περισσότερους εκδότες και βρίσκεται στη δεύτερη θέση. Πρωταγωνιστές του είναι τα πουλιά στη Νέα Υόρκη και ο τίτλος του “Wild born citizens” των Pavel Kvartalnov & Olga Ptashnik από τη Ρωσία. Μας άρεσε πολύ η ποικιλία περιεχομένου στα βιβλία, σε κάποιες περιπτώσεις μας έλειψαν οι ιστορίες με την “παραδοσιακή” έννοια. Πάντα νιώθουμε την ανάγκη να διαβάζουμε καλές ιστορίες. Παρακολουθούμε τις τάσεις, υποστηρίζουμε την έμπνευση και την πρωτοτυπία και ελπίζουμε όλα αυτά να τα δούμε να συνδυάζονται στα βιβλία που διαβάζουμε .Σε κάποιες συμμετοχές βρήκαμε όλα αυτά τα στοιχεία, σε άλλες όμως όχι.
Υπήρχαν συμμετοχές από Ελλάδα;
Υπήρξε μια ελληνική συμμετοχή και ανυπομονούμε να δούμε κι άλλες τις προσεχείς χρονιές.
Οι διαγωνισμοί αυτού του τύπου είναι πολύ διαδεδομένοι στον υπόλοιπο κόσμο ως μέσο προώθησης της δουλειάς ενός δημιουργού παιδικών βιβλίων προς τους εκδότες. Παρ’ όλα αυτά, σε αντίστοιχες δράσεις που έχουν γίνει στη χώρα μας, όπως για παράδειγμα στη δημουργία της αφίσας της καμπάνιας πρόωθησης της μεγαλόφωνης ανάγνωσης Διαβάζω Δυνατά, η συμμετοχή είναι περιορισμένη. Υπάρχει κάποιος λόγος που μπορεί να συμβαίνει αυτό, και το ρωτάω με αφορμή όχι μόνο τη συμμετοχή σας στην κριτική επιτροπή του Unpublished Picturebook Showcase, αλλά και την ιδιότητά σου Γιάννη ως εικαστικός πέρα από αυτήν του εκδότη.
Φοβάμαι οτι το συγκεκριμένο ζήτημα οφείλεται στην περιορισμένη δυναμική της ελληνικής αγοράς που φέρνει δυσκαμψία και εσωστρέφεια. Οι δημιουργοί πρέπει με κάποιο τρόπο να βιοπορίζονται και είναι ελάχιστοι αυτοί που μπορούν να βιοπορίζονται από την τέχνη τους. Οι περισσότεροι καταλήγουν να έχουν μια σταθερή και απαιτητική καθημερινή εργασία, είτε στον τομέα της εκπαίδευσης, είτε σε άσχετες δουλειές που τους παρέχουν όμως ένα σταθερό εισόδημα. Στην περίπτωση των φοιτητών, η έλλειψη δυνατότητας part-time εργασίας στον χώρο που θέλουν να απασχολούνται επίσης τους απομακρύνει από το αντικείμενο τους, ιδίως όταν οι ευκαιρίες να παρουσιάσουν τη δουλειά τους δεν συνοδεύεται από κάποιο –έστω συμβολικό- οικονομικό αντίκρισμα. Οι δημιουργοί πρέπει να αντιστέκονται σε αυτή την εσωστρέφεια, να έχουν πίστη, υπομονή και να βρουν την χρυσή τομή ανάμεσα στην προώθηση του έργου τους και της στόχευσης της ενέργειας τους, ώστε να παραμένουν δημιουργικοί και σε συνεχή τριβή με το αντικείμενο τους. Οι εκδότες και τα Μέσα πρέπει επίσης να είναι γενναιόδωροι με τους δημιουργούς, ιδίως τους νεότερους και να φροντίζουν να δημιουργούν συνθήκες που επωφελούν και τα δυο μέρη.
Το The Unpublished Picturebook Showcase
Ξεκίνησε το 2019 με 350 συμμετοχές απ’ όλον τον κόσμο, από τις οποίες ξεχώρισαν οι 48 που έλαβαν και τις περισσότερες ψήφους από τους 30 εκδότες-κριτές. Πέρυσι ξεχώρισε το βιβλίο της Βελγίδας Johanna Schaible, “Once upon a time and so much more“. Φέτος συμμετείχαν 450 δημιουργοί και η κριτική επιτροπή των 48 εκδοτών ξεχώρισε 82 βιβλία, με το “Night Museum” της Κορεάτισσας Dani Choi να συγκεντρώνει τις περισσότερες ψήφους των κριτών. Στην κριτική επιτροπή του Unpublished Picturebook Showcase συμμετέχουν ανάμεσα σε άλλους εκδοτικοί όπως οι Planeta Tangerina, Candlewick Press, Chronicle Books, Walker Books, Corraini Edizioni, Geko Press, κλπ.
