Συγγραφέας: Dolores Brown
Εικονογράφος: Reza Dalvand
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος
Εκδόσεις: Ποταμός
Χρονιά έκδοσης: 2021
Ηλικίες: 5+
Εκείνος παίζει πιάνο. Εκείνη τον ακούει και διαβάζει ένα βιβλίο. Ο Αιμίλιος και η Κούκα κοιτούν έξω απ’ το παράθυρο σαν κάποιον να περιμένουν. Είναι αλήθεια! Διαβάζοντας τις πρώτες σελίδες του βιβλίου, το ζευγάρι της ιστορίας φαίνεται να περνά τις ημέρες του αναμένοντας και προετοιμάζοντας το σπίτι για τον ερχομό του παιδιού τους. Ταυτόχρονα αναρωτιούνται: Πως θα μοιάζει; Θα του αρέσει η ζεστή σοκολάτα; Όταν ένα πρωί η οικογένεια συναντιέται για πρώτη φορά, όλοι μοιάζουν πολύ ευτυχισμένοι. Έκτοτε, η ζωή δείχνει να έχει όμορφες στιγμές, όπως για οποιαδήποτε οικογένεια. Τελικά, η αναμονή τους αντάμειψε… γιατί «αγαπάς περισσότερο, όσο περισσότερο προσμένεις».
Η Ντολόρες Μπράουν σε συνεργασία με την εικονογράφο Ρεζά Νταλβάντ δημιουργούν ένα λιτό και καθαρό βιβλίο για την τεκνοθεσία [1] (ή και αναδοχή [2]), που αξίζει να μπει στις βιβλιοθήκες των σπιτιών όλων των οικογενειών, ανεξάρτητα από τον τρόπο δημιουργίας τους. Το κείμενο είναι λιτό, στοχευμένο και λακωνικό. Η εικονογράφηση του βιβλίου εξυπηρετεί ισοδύναμα τη διαφορετικότητά του και την αξία του στις βιβλιοθήκες μας. Η διαφυλετικότητα παρουσιάζεται ξεκάθαρα και απροβλημάτιστα ως πιθανότητα στην τεκνοθεσία -και μάλιστα όχι μωρού, αλλά νηπίου, ενώ η μαύρη φυλή αντιπροσωπεύεται μέσω μιας από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στη ζωή ενός παιδιού – αυτή της παιδαγωγού.
Προσπαθώντας δειλά να «μπούμε στα παπούτσια» ενός θετού παιδιού, το πρώτο που θα αναγνωρίζαμε ως ‘δώρο’ είναι που τα θετά παιδιά έχουν τη δυνατότητα να δουν την οικογένειά τους να πρωταγωνιστεί σε αυτό το βιβλίο. Η επιστήμη και η εμπειρία έχουν πλέον καταδείξει ξεκάθαρα αφενός τη σημασία της έγκαιρης γνώσης του κάθε παιδιού για την τεκνοθεσία του, αφετέρου την κυρίαρχη θέση του βιβλίου στην εξυπηρέτηση αυτού του σκοπού. Είναι σίγουρο πως ένα παιδί όχι απλώς ικανοποιείται, αλλά αποκτά παραπάνω αυτοπεποίθηση ταυτίζοντας τον εαυτό του με ήρωες βιβλίων. Τα ελληνόφωνα, θετά παιδιά δεν έχουν πολλές τέτοιες ευκαιρίες. Ωστόσο, από το βιβλίο αυτό λείπει η οπτική του υιοθετημένου παιδιού. Απευθύνεται σ’ αυτό στο δεύτερο ενικό πρόσωπο, μέσω των γονιών του. Είναι – υποθέτουμε και βιώνουμε – όμορφο να διαβάζει ένα παιδάκι με πόση ανυπομονησία το περίμεναν και πόσο όμορφα και χαρούμενοι νιώθουν οι γονείς του μόλις μπήκε στην οικογένειά τους…είναι όμως αρκετό; Έχει ένα παιδί ρόλο, σκοπό και ανάγκη να χαροποιεί τους γονείς του με τον ερχομό του; Αντιστρόφως και συμπληρωματικά, μήπως ‘παιδοκεντρικές’ προσθήκες σε ένα βιβλίο για την τεκνοθεσία -ξεκινώντας από γραφή σε πρώτο πρόσωπο, αυτό του θετού παιδιού- θα απογείωναν τον τρόπο που το ίδιο αισθάνεται διαβάζοντάς το; Επιπρόσθετα, τέτοια οπτική και προσθήκες θα έδιναν παραπάνω αφορμές για εμβάθυνση σε δύσκολα θέματα και συναισθήματα του ίδιου του (θετού) παιδιού.
Παιδικά βιβλία που πραγματεύονται την τεκνοθεσία υπάρχουν πολλά στην αγγλική γλώσσα. Ωστόσο, στα ελληνικά είναι μετρημένα, το οποίο δίνει ακόμα μεγαλύτερη αξία στην εν λόγω έκδοση. Αξία, γιατί το χρωστάμε σε όλα τα παιδιά να αναγνωρίζουν το δικαίωμα όλων να έχουμε οικογένεια και να νιώθουμε την ισότιμη αξία όλων των μορφών της. Κάτι τέτοιο επαγωγικά συμβάλει στην αποδοχή όλων των παιδιών από τους συνομήλικούς τους και εν τελεί από την κοινωνία, δίχως η μορφή της οικογένειάς μας να αποτελεί κριτήριο γι’ αυτό. Η θετή οικογένεια οφείλει να είναι ορατή απ’ όλους μας και το παιδικό βιβλίο μπορεί να συμβάλει σημαντικά σε αυτήν τη κατεύθυνση. Τα Χριστούγεννα είναι μια ζεστή και οικογενειακή περίοδος του χρόνου, με χώρο για τέτοιες συζητήσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας και της παρέας, που πάντα είναι ευκολότερο να ανοίγουν γύρω από ένα παιδικό βιβλίο. Προτείνουμε, λοιπόν, να διαβάσετε αυτό το βιβλίο μαζί με τα παιδιά σας. Γιατί, κάθε παιδί έχει δικαίωμα να γνωρίζει την πραγματικότητα ‘έξω από την πόρτα του’ και ένα βιβλίο όπως αυτό, τη φέρνει απλά και όμορφα μέσα στο ίδιο του το σπίτι.
[1] Είναι συνώνυμος όρος με την υιοθεσία, δηλαδή τη δημιουργία μόνιμης συγγενικής σχέσης γονέων-τέκνων (οικογένειας), πλήρως ισότιμης με μία βιολογική οικογένεια. Ο όρος τεκνοθεσία έχει εμφανιστεί τα τελευταία 15 χρόνια ως πρόταση αντικατάστασης του όρου υιοθεσία, καθώς (ορθώς) δεν υποδηλώνει το κοινωνικό φύλο του παιδιού.
[2] Είναι η ‘προσωρινή’ τοποθέτηση ανήλικου παιδιού υπό την προστασία μιας ανάδοχης οικογένειας. Η τοποθέτηση γίνεται από τις αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες, οι οποίες το έχουν απομακρύνει από τους γονείς του για διάφορους λόγους (κακοποίηση, οικονομική αδυναμία κ.α.) και διαρκεί έως ότου ενηλικιωθεί ή πάψουν οι συνθήκες που επέβαλαν την απομάκρυνση από τους (βιολογικούς) γονείς του.
*Γράφει η Ελένη Αθανασοπούλου, θετή μητέρα και ιδρυτικό μέλος του Πελαργού.
