Όλα τα παιδιά χρειάζονται ιστορίες. Για να πλάθουν εικόνες με τη φαντασία τους και για να θυμούνται, για να τις ακούν και να τις διηγούνται, για να τις μοιράζονται και να τις κρατούν μέσα τους στο πέρασμα του χρόνου. Οι ιστορίες παίζουν σημαντικό ρόλο στη συναισθηματική, γνωστική και γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Όλων των παιδιών. Χωρίς εξαιρέσεις. Τι γίνεται όμως με τα παιδιά των μεταναστών; Μήπως κινδυνεύουν να μεγαλώσουν με λιγότερες ιστορίες; Αν ναι, υπάρχει κάτι που θα μπορούσαμε να κάνουμε;
Η Ιταλική Ένωση Βιβλιοθηκών δίνει μια εξαιρετική απάντηση με το πρόγραμμα Mamma Lingua. Ιστορίες για όλους, χωρίς εξαιρέσεις, ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα που δημιουργήθηκε το 2015.
Οι στόχοι του προγράμματος, που χρηματοδοτείται και από το ιταλικό Υπουργείο Πολιτισμού, είναι δύο. Ο πρώτος στόχος είναι να γίνει ευρύτερα γνωστό πόσο σημαντικό είναι για το παιδί να μεγαλώνει ακούγοντας ιστορίες στη μητρική του γλώσσα και πόσο οι ιστορίες αυτές θα το βοηθήσουν στην καλή εκμάθηση της δεύτερης γλώσσας και στη σχολική του πορεία. Ο δεύτερος στόχος είναι να διευκολυνθεί η πρόσβαση των οικογενειών σε καλά παιδικά βιβλία που να είναι γραμμένα στη γλώσσα τους: ένα πλέγμα δράσεων που περιλαμβάνει συγκρότηση βιβλιογραφικών καταλόγων, επιμορφωτικά σεμινάρια, εμπλουτισμό των βιβλιοθηκών με βιβλία στις γλώσσες των μεγαλύτερων ξένων κοινοτήτων της Ιταλίας, αλλά και οργάνωση προγραμμάτων για οικογένειες στις βιβλιοθήκες.
Οι κατευθυντήριες γραμμές του προγράμματος περιλαμβάνονται στο μανιφέστο του Mamma Lingua που έγραψε η Graziella Favaro. Το ελληνικό διεπιστημονικό σωματείο Διαβάζοντας Μεγαλώνω θεώρησε ότι το μανιφέστο αυτό πρέπει να γίνει γνωστό και στη χώρα μας και μετά από σχετική άδεια από την Ιταλική Ένωση Βιβλιοθηκών, το κείμενο μεταφράστηκε στα ελληνικά.
Η πρώτη παρουσίαση του μανιφέστου έγινε στην εκδήλωση «Διαβάζουμε παρέα!» για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Γραμματισμού 2025, στο πλαίσιο του αφιερώματος “Η μητρική γλώσσα είναι το σπίτι μας“.
Στην ιστοσελίδα του Mamma Lingua θα βρείτε το μανιφέστο μεταφρασμένο σε 20 γλώσσες. Μπορείτε επίσης να κατεβάσετε το αρχείο και να εκτυπώσετε την αφίσα ΕΔΩ.
Πρόγραμμα Mamma Lingua
Το πρόγραμμα Mamma Lingua της Ένωσης Ιταλών Βιβλιοθηκονόμων (AIB) απευθύνεται σε οικογένειες με παιδιά προσχολικής ηλικίας (0-6 ετών) από τις πολυπληθέστερες ξένες κοινότητες της Ιταλίας. Στόχος του είναι να αναδείξει τη σημασία της ανάγνωσης στο οικογενειακό περιβάλλον στη μητρική γλώσσα, να ενισχύσει την αφήγηση και να προάγει τη γλωσσική ποικιλομορφία, μέσα από τη διάδοση παιδικών βιβλίων στις γλώσσες που μιλιούνται περισσότερο στη χώρα.
Η αναγνώριση και η αξιοποίηση των διαφορετικών γλωσσών καταγωγής, καθώς και των ποικίλων καταστάσεων διγλωσσίας, αποτελούν τον πιο αποτελεσματικό δρόμο για την εκμάθηση της ιταλικής γλώσσας, την ενίσχυση της εκπαιδευτικής πορείας των παιδιών και τη βελτίωση της ένταξης των ξένων οικογενειών στην ιταλική κοινωνία. Το Mamma Lingua δημιουργεί την ευκαιρία να αναδειχθούν οι γλώσσες και οι πολιτισμοί αυτών των οικογενειών, προβάλλοντας και διαδίδοντας τον λογοτεχνικό και πολιτιστικό πλούτο που κάθε χώρα έχει να προσφέρει για την παιδική ηλικία.
Για την ευρύτερη διάδοση του έργου επιλέχθηκε σε κάθε περιφέρεια ένα τοπικό σημείο αναφοράς, του οποίου οι υπεύθυνοι εκπαιδεύτηκαν ώστε να μεταφέρουν τους στόχους του έργου. Για την ενίσχυση των δραστηριοτήτων, τα σημεία αυτά εφοδιάστηκαν με τη βαλίτσα Mamma Lingua, που περιέχει περίπου 100 από τα καλύτερα βιβλία για παιδιά στις επίσημες γλώσσες του προγράμματος. Τα βιβλία διατίθενται για δανεισμό, σύμφωνα με τους κανονισμούς κάθε τοπικού κέντρου.
