Ο Κώστας Θεοχάρης είναι ένας χαρισματικός εικονογράφος, λάτρης της αισθητικής περασμένων δεκαετιών, ο οποίος μας ταξιδεύει σε αυτές μέσα από τις εικόνες που δημιουργεί. Η Τατιάνα Κοντούλη μίλησε μαζί του με αφορμή τα βιβλία που έχει δημιουργήσει.
Θα θέλατε να ξεκινήσουμε με δυο λόγια για την τελευταία σας δουλειά, το βιβλίο «Η κουνελόσκαλα» (εκδ. Καλέντη); Πώς ήταν η συνεργασία σας με τη Μαρία Γιαγιάννου, αλλά και γενικότερα ποια η συνεργασία σας με τους συγγραφείς κατά την παραγωγή εικονογραφημένων βιβλίων;
Η συνεργασία με τη Μαρία Γιαγιάννου ήταν για μενα ενας φάρος αισιοδοξίας. Δημιουργήθηκε κατά την περίοδο του lockdown, μέσα σε μια νέα, άγνωστη και λίγο ζοφερή συνθήκη. Δουλέψαμε και οι δυο με ζέση και εγγύτητα, παρόλη την απόσταση. Τώρα, η συνεργασία γενικά με τους συγγραφείς είναι πάντα μια περιπλάνηση με διάθεση εξερεύνησης, φορώντας ο ένας τα παπούτσια του άλλου.
Δουλειά σας μπορεί να δει κανείς σε παιδικά βιβλία, βιβλία για ενήλικους, αλλά και εικονογράφηση εξώφυλλων δίσκων. Από πού αντλείτε την έμπνευση για δημιουργία; Κι από όλα αυτά τι προτιμάτε περισσότερο και γιατί;
Η αγάπη μου για την εικόνα ειναι τεράστια, δεν μπορώ να ξεχωρίσω την ομορφιά ενός παιδικού βιβλίου απο έναν εμπνευσμένο πίνακα ή ακομα μια όμορφη μελωδία. Η διαδικασία της εμπνευσης παρόλ’ αυτά παραμένει άγνωστη σε μένα. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι, ασυνείδητα ή και συνειδητά, εικόνες φυλάσσονται σ’ ένα δωμάτιο του μυαλου. Εκεί οι εικόνες ανοίγουν διάλογο, γνωριζονται, αγαπιούνται και με τη σειρά τους γεννούν νέες εικόνες που θέλουν να γνωρίσουν τον κόσμο.
Πως είναι να δημιουργείς βιβλία για παιδιά; Θεωρείτε πως φέρετε κάποια ευθύνη;
Η λέξη ευθύνη είναι παγίδα για την τέχνη. Έχεις πίστη στις αξίες της παιδείας, της καλλιέργειας και πάντα θα είναι δίπλα σου, να συμβουλεύουν το χερι σου. Η δημιουργία ενος παιδικου βιβλίου είναι πάντα ένα δώρο στον παιδικό μου εαυτό. Είναι αυτό που μου επιτρέπει να παίζω, ακόμα και τώρα που “μεγάλωσα”.
Το γεγονός πως είστε πατέρας πόσο έχει επηρεάσει τις επιλογές σας;
Δεν άλλαξαν οι επιλογές μου, αλλά ο τρόπος που αντιλαμβάνομαι την εικόνα και την ουσία της. Η αλλαγή ήταν τόσο μεγάλη που επηρέασε τον πυρήνα της δημιουργικής διαδικασίας μου. Τα παιδιά μου είναι πλέον οι δάσκαλοί μου. Κάποια στιγμή μου ζητηθηκε να σχεδιάσω έναν ορειβάτη. Ό,τι σχεδίαζα δε μου αρεσε και τοτε ζήτησα απο τον Γιάννη (ο γιος μου, τοτε 3 χρόνων) να με βοηθήσει. Πήρε ένα χαρτί και μαρκαδόρο με σιγουριά, σχεδίασε ένα κεφαλι με μεγάλα μάτια και πολύ μακριά πόδια. Όταν τον ρώτησα γιατί έχει τόσο μεγάλα πόδια, μου απάντησε αφοπλιστικά οτι “για να ανεβει το ψηλό βουνό πρέπει να εχει και μεγάλα πόδια”. Και το μυαλό μου ανοιξε σαν αλεξίπτωτο.
Κατά καιρούς έχετε τιμηθεί για τη δουλειά σας. Ξεχωρίζετε κάποιο από τα βραβεία που έχετε λάβει; Πως νιώσατε όταν μάθατε πως το “Ένα Αλφάβητο Ταξίδι” των Άγγελου Αγγέλου και Έμης Σίνη σε εικονογράφηση δική σας έλαβε την τιμητική διάκριση White Ravens για το 2016;
Χαίρομαι πάντα μ’ έναν καλό λόγο, μια θερμή ευχαριστία. Ποτέ δεν είναι περιττά και το ευχαριστώ βγαίνει απο την καρδιά μου πραγματικά. Η Έμη και ο Άγγελος είναι απο τους πιο ταλαντούχους ανθρώπους που έχω γνωρίσει. Η χαρά μου για την αναγραφή του Αλφάβητου στον κατάλογο White Ravens της Νεανικής Βιβλιοθήκης του Μονάχου ήταν μεγάλη, όχι μονο για την αναγνώριση του συνολικού έργου μας, αλλά και γιατί αποτέλεσε αφορμή της γνωριμίας μας.
Πως βρίσκετε την ιδέα της δημιουργίας ενός silent book; Θα τολμούσατε ποτέ να δημιουργήσετε ένα βιβλίο εξ’ ολοκλήρου μόνος σας;
Με γοητεύουν πολύ τα silent books και τα βρίσκω πολύ θαρραλέα. Η σκέψη ότι η εικόνα υπηρετεί το κείμενο είναι αρχή στη δουλειά μου. Η ιδέα της απουσίας του κειμένου αφήνει την εικονογράφηση προστάτη/φρουρό του πνευματικού έργου του συγγραφέα. Χρειάζεται στενή συνεργασία, εμπιστοσύνη και απο τις δυο πλευρές. Θα ήθελα πολύ να το δοκιμάσω στο μέλλον.
Περιγράψτε μας τη διαδικασία εικονογράφησης ενός βιβλίου.
Η αρχή της διαδικασίας είναι πάντα η γνωριμία με τον συγγραφέα. Ο διαλογος αυτός φέρνει δύο διαφορετικούς ανθρώπους να ψάχνουν κοινό έδαφος, ώστε να φυτέψουν μια ιδέα, να τη δουν να μεγαλώνει και να καρποφορεί. Η συνεργασία είναι στενή από τα πρώτα προσχέδια, το στήσιμο των τυπογραφικών σαλονιών, τη χρωματική παλέτα μέχρι την ολοκλήρωση του έργου.
Τι μέσα χρησιμοποιείτε και ποια είναι τα αγαπημένα σας χρώματα;
Αυτό τον καιρό χρησιμοποιώ φθινοπωρινά χρώματα, γήινα, μαζί με πολύ έντονα, θερμά, σχεδόν ηλεκτρικά. Τα μέσα που χρησιμοποιώ είναι κυρίως ψηφιακά, αλλά νιώθω πια ότι έχω την ελευθερία να δοκιμάσω και να πειραματιστώ με πολλά: ακρυλικά χρώματα, πολύ κολάζ, λαδοπαστέλ, μελάνι και όποιο μέσο μπορεί να δώσει χαρακτήρα σ’ ένα έργο.
Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο αυτό τον καιρό;
Θεωρώ ότι είμαι σε μια πολύ παραγωγική περίοδο και καταπιάνoμαι με πολλά και διαφορετικά project, αλλά αυτά που ξεχωριζω ειναι δυο. Το πρώτο είναι ένα εκπαιδευτικό βιβλίο / εγχειρίδιο για την αυτοπροστασία ΑμΕΑ από την κακοποίηση. Πρόκεται για ένα βιβλίο που μας μιλάει για θέματα που ξεκινούν από την κακοποιητική συμπεριφορά μέχρι την αντιμετώπιση της και γίνεται σε στενή συνεργασία με ομάδα παιδοψυχολόγων και θεραπευτών. Και το άλλο είναι ένα προσωπικό μου βιβλίο, το δευτερο εγχείρημα μου ως συγγραφέας το οποιο λεγεται “Ακροβάτες”. Μιλά για τους ακροβάτες και το πώς προσπαθουν να βρουν την ισορροπία τους. Μπορεί να πέσουν, αλλά μπορούν να ξανασηκωθούν, μπορούν να χαρούν ή να λυπηθούν μεχρι να βρουν ξανά την ισορροπία. Ούτως ή άλλως, δεν είμαστε όλοι ακροβάτες σ’ αυτό τον κοσμο, μικροί και μεγάλοι; Είναι ένα βιβλίο που το δουλεύω πολύ καιρο και πλέον είναι ετοιμο για να βρει τον εκδοτικό οίκο που θα το στεγάσει.
