H σχέση μας με τη μουσική ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία, από τη στιγμή κιόλας που θα γεννηθούμε, με τα νανουρίσματα, τις μελωδίες των παιχνιδιών, τους ήχους της φύσης και ανάλογα με τα ερεθίσματα στα οποία θα εκτεθούμε κατά τη διάρκεια της παιδικής μας ηλικίας, αποκτάμε και μουσικές εμπειρίες. Η κλασική μουσική θεωρείται δύσκολο είδος για να την απολαύσει ακόμα και ένας ενήλικας, πόσο μάλλον ένα παιδί, όμως σύμφωνα με έρευνες, θεωρείται όχι μόνο κατάλληλη για βρέφη και παιδιά, αλλά και ικανή να βοηθήσει στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. Ένα πολύ σύνηθες ερώτημα γονέων, ειδικά στο εξωτερικό, είναι για το Φαινόμενο Μότσαρτ, που έχει αποτελέσει πολλές φορές αντικείμενο μελέτης, και για το κατά πόσο το άκουσμα έργων του συγκεκριμένου συνθέτη έχουν θετική επίδραση στον ανθρώπινο εγκέφαλο, ακόμα και την περίοδο που το μωρό είναι στην κοιλιά της μητέρας του. Βέβαια, δεν είναι όμως μόνο ο Μότσαρτ που «κάνει καλό». Ολα τα είδη μουσικής έχουν θετική επίδραση στον εγκέφαλο ενός παιδιού, η επαφή του όμως με την κλασική μουσική ίσως έχει τις περισσότερες θετικές επιδράσεις.
Ενας πολύ εύκολος και διασκεδαστικός τρόπος να έρθει σε επαφή ένα παιδί με σπουδαία έργα μεγάλων κλασικών συνθετών είναι μέσα από τα παραμύθια. Το 2017 ξεκίνησε να κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διάπλαση μια ενδιαφέρουσα σειρά εικονογραφημένων βιβλίων που τιτλοφορείται «Μεγάλοι συνθέτες – μαγικά παραμύθια». Περιλαμβάνει μέχρι στιγμής τέσσερα βιβλία, στα οποία παρουσιάζονται έργα των Μότσαρτ, Τσαϊκόφσκι και Ροσίνι σε μορφή παραμυθιού για παιδιά ηλικίας από 3 ετών και πάνω. Κάθε βιβλίο περιλαμβάνει μια ιστορία που είναι βασισμένη στο εκάστοτε μουσικό έργο (Ο μαγικός αυλός, Η λίμνη των Κύκνων, Ο Καρυοθραύστης και Ο κουρέας της Σεβίλης) και ένα CD στο οποίο υπάρχει η αφήγηση του παραμυθιού και κομμάτια από τα έργα.
Υπεύθυνοι υλοποιήσης αυτής της σειράς είναι δύο γυναίκες, η Γιούλα Μιχαήλ και η Χρυσάνθη Καραΐσκου. Η κ. Μιχαήλ σπούδασε Λυρικό Τραγούδι, Μουσική Παιδαγωγική και Τζαζ Αυτοσχεδιασμό, ενώ η κ. Καραΐσκου ειναι εκπαιδευτικός και έχει ασχοληθεί επί σειρά ετών με την ελληνική λαϊκή παράδοση και τα λαϊκά παραμύθια. Κάθε μία έχει διασκευάσει από δύο βιβλία της σειράς, ενώ στην εικονογράφηση συμμετέχουν η Ναταλία Καπατσούλια (Ο μαγικός αυλός, Η λίμνη των Κύκνων και Ο κουρέας της Σεβίλης) και η Μαρίνα Στελλάτου (Καρυοθραύστης). Η Κόκκινη Αλεπού μίλησε με την κ. Μιχαήλ και την κ. Καραΐσκου για τα τέσσερα αυτά βιβλία και τη σημασία της κλασικής μουσικής στην παιδική ηλικία.
Πώς προέκυψε η ιδέα μουσικά έργα μεγάλων συνθετών να γίνουν εικονογραφημένα βιβλία για παιδιά;
Γιούλα Μιχαήλ: Ήταν ιδέα του εκδότη της Διάπλασης. Επειδή είμαι μουσικός και τραγουδίστρια ενδιαφέρθηκα αμέσως γι’αυτή την πρόταση και πρότεινα να ασχοληθώ με την διασκευή όπερας.
Χρυσάνθη Καραΐσκου: Η ιδέα ήταν του εκδότη, όπως είπε και η κ. Μιχαήλ, ο οποίος ήθελε να μυήσει τους μικρούς αναγνώστες στον κόσμο της κλασικής μουσικής και του μπαλέτου. Συζητήσαμε αν θα μπορούσε να υλοποιηθεί και αμέσως εξέφρασα την επιθυμία να ασχοληθώ με δύο αγαπημένες μου ιστορίες, του Καρυοθραύστη και της Λίμνης των Κύκνων.
Ποια πιστεύετε πως είναι η επαφή των παιδιών σήμερα με την κλασική μουσική;
Γ.Μ.: Η επαφή των παιδιών σήμερα με την κλασική μουσική είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Αν φανταστείτε ότι τα παιδιά μεγαλώνουν με λαϊκά της σειράς και στην καλύτερη περίπτωση έντεχνα, καταλαβαίνετε ότι ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που τους δίνουν την ευκαιρία να ακούσουν κλασική μουσική. Μία από αυτές είναι να κάνουν μουσική σε κάποιο ωδείο η να παρακολουθήσουν με πρωτοβουλία του σχολείου ή των γονέων τις λίγες αναλογικά συναυλίες ή παραστάσεις που εμπεριέχουν κομμάτια κλασικής μουσικής.
Χ.Κ.: Είναι γεγονός ότι η κλασική μουσική δεν είναι στοιχείο της κουλτούρας μας, δεν έχει βαθιές ρίζες στον τόπο μας. Μην ξεχνάμε ότι πριν μερικές δεκαετίες ήταν το είδος μουσικής που άκουγε κυρίως η αστική τάξη. Ως εκ τούτου, η επαφή των παιδιών με την κλασική μουσική είναι ελάχιστη. Μόνο όσα παρακολουθούν μαθήματα σε ωδεία έχουν την ευκαιρία να τη γνωρίσουν και να ανακαλύψουν το μεγαλείο της.
Συναντήσατε δυσκολίες στη δημιουργία των τεσσάρων αυτών βιβλίων; Πώς καταφέρατε να συμπτύξετε ένα ολόκληρο μουσικό έργο μέσα σε μερικές μόνο εικονογραφημένες σελίδες;
Γ.Μ.: Ξεκίνησα με άξονα τις άριες, που είναι και τα highlight κάθε όπερας. Μετέφρασα κάποιους στίχους τους, τους οποίους τραγούδησα σαν παιδικό τραγούδι πριν από την κανονική άρια. Έτσι τα παιδιά μπορούν να μπουν στο νόημα της άριας, αλλά και να εντυπώσουν την μελωδία της, ώστε να την αναγνωρίζουν μετά. Διάλεξα έναν από τους πρωταγωνιστές να διηγηθεί αυτά που του συμβαίνουν μέσα στην ιστορία και τις σχέσεις του με τους υπόλοιπους ρόλους. Ουσιαστικά, η όπερα έιναι ένα μουσικό παραμύθι, λίγο πιο πολύπλοκο κάποιες φορές.
Χ.Κ.: Η μεγαλύτερη δυσκολία μου ήταν να αποτυπώσω στο χαρτί τα έντονα συναισθήματα που προκαλούν τα έργα του Τσαϊκόφσκι, αλλά και να δημιουργήσω εικόνες μέσα από τις λέξεις. Σε αυτό θεωρώ συνέβαλαν αποφασιστικά τόσο οι υπέροχες εικονογραφήσεις, όσο και η επιλογή των κατάλληλων μουσικών κομματιών από τα ομώνυμα έργα.
Τι θέλατε να πετυχετε μέσα από τις εκδόσεις αυτές;
Γ.Μ.: Την επαφή των παιδιών με ένα είδος μουσικής που πολύς κόσμος στην χώρα μας τη θεωρεί δύσκολη και απρόσιτη.
Χ.Κ.: Κάθε φορά που γράφω ένα βιβλίο, επιθυμώ να διαβάζεται ευχάριστα
από τον μικρό αναγνώστη, αλλά και να μεταδώσω αυτά που εγώ θεωρώ σημαντικά. Εν
προκειμένω, επεδίωκα μέσα από αυτές τις ιστορίες, τα παιδιά να έρθουν σε επαφή
και να γνωρίσουν έναν νέο κόσμο, αυτόν της κλασικής μουσικής.
Υπάρχουν σχέδια και για αλλα μουσικά έργα που θα γίνουν βιβλία και θα συμπληρώσουν τη σειρά;
Γ.Μ. & Χ.Κ.: Ναι, ετοιμάζουμε βιογραφίες μεγάλων κλασικών συνθετών για μικρά παιδιά με μοντέρνο τρόπο αφήγησης και μουσικά παραδείγματα.
