Kείμενα: Wojciech Grajkowski
Εικονογράφηση: Piotr Socha
Μετάφραση: Μαριάννα Ψύχαλου
Εκδόσεις: Μικρή Σελήνη
Χρονιά έκδοσης: 2018
Ηλικίες: 5 – 99+
Το πολυβραβευμένο βιβλίο των Socha – Grajkowski ήρθε επιτέλους και στην Ελλάδα, χάρη στη Μικρή Σελήνη. Μια έκδοση μοναδική με κύριο αντικείμενο μελέτης τις μέλισσες και τη μακρά τους ιστορία πάνω στη γη. Οι Μέλισσες δεν είναι ακόμα ένα παιδικό βιβλίο, είναι ένα λεύκωμα, ένα βιβλίο γνώσεων, ιστορίας των πολιτισμών και επιστήμης μαζί. Υπέροχα εικονογραφημένο, με πληθώρα λεπτομερειών τόσο στις εικόνες όσο και στα κείμενα, οι Socha & Grajkowski ξεκινούν την ιστορία τους από την προϊστορική εποχή, τότε που υπήρχαν δεινόσαυροι πάνω στη γη. Το ξέρατε όμως ότι οι μέλισσες προήγηθηκαν των προϊστορικών ζώων; Κι όμως! Τα κείμενα στο κάτω μέρος της σελίδα δίνουν τις πρώτες πληροφορίες για τα σημαντικά αυτά έντομα που βρίσκονται στον πλανήτη μας περισσότερα από 120 εκατομμύρια χρόνια. Πώς ζούσαν τότε, πώς τρέφονταν, παρήγαγαν εξαρχής μέλι ή στην πορεία εξελίχθηκαν στα έντομα που ξέρουμε σήμερα; Πόσα διαφορετικά είδη μελισσών υπάρχουν, ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους και τι δουλειά εκτελεί το κάθε είδος; Πώς χτίζουν τις κυψέλες τους, πώς γεννάει η βασίλισσα τα αυγά της και ποιος προσέχει και τρέφει τις λάρβες της; Ο χορός των μελισσών υπάρχει στα αλήθεια και σε τι χρησιμεύει; Πότε άρχισε ο άνθρωπος πρώτη φορά να χρησιμοποιεί τις μέλισσες και να παίρνει το μέλι τους; Ποιοι είναι οι καλύτεροι φίλοι τους και ποιοι οι μεγαλύτεροι εχθροί τους;
Τα ερωτήματα έρχονται απανωτά και κάθε εικονογραφημένο σαλόνι του βιβλίου είναι κι ένα ταχύρυθμο, αλλά εξαιρετικά λεπτομερές κειμενικά και ζωγραφικά, μάθημα. Μέσα στις 72 σελίδες του μεγάλου σε μέθεγος (37,5 cm x 27.5 cm) βιβλίου μαθαίνουμε όχι μόνο για τη σχέση ανθρώπου – μέλισσας, αλλά και το πώς κάθε πολιτισμός και κοινωνία στον πλανήτη αντιμετώπιζε τις μέλισσες και τα προϊόντα τους (μέλι, κερί, κερήθρα, βασιλικό πολτό κλπ), από τους Αρχαίους Αιγύπτιους, τους Θεούς του Ολύμπου και τους Ρωμαίους μέχρι τους Σλάβους, τις παγανιστικές τους παραδόσεις και την εμφάνιση του Χριστιανισμού, περίοδο κατά την οποία οι μέλισσες και το μέλι απέκτησαν τον δικό τους προστάτη άγιο (Αγιος Αμβρόσιος).
Και δεν σταματάει εκεί: μαθαίνουμε για τον βιο-μιμιτισμό και τον τρόπο που οι άνθρωποι αντιγράφουν τη φύση στα επιστημομικά τους επιτεύγματα και τις εφευρέσεις τους, τη σημαντική θέση που έχουν οι μέλισσες στον επικονιασμό των λουλουδιών και ορισμένων λαχανικών και φρούτων, που χωρίς τις μέλισσες δεν θα μπορούσαν εύκολα να πολλαπλασιαστούν, τη γένεση της μελισσοκομίας, την αξία που πάντα είχε για τους ανθρώπους, το πόσο σοβαρή δουλειά θεωρούνταν στο παρελθόν. Δεν θα μπορούσε φυσικά από ένα τέτοιο βιβλίο να λείπουν άλλες σημαντικές πληροφορίες, όπως ο τρόπος με τον οποίο είναι φτιαγμένα τα μελίσσια, ο εξοπλισμός και η δουλειά του μελισσοκόμου, τα ειδη μελιού που παίρνουμε, οι περιοχές που χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα παραδοσιακές τεχνικές στη μελισσοκομία. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει ένα σημαντικό κεφάλαιο, αυτό για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι μέλισσες στη σύγχρονη εποχή, την έλλειψη ποικιλίας τροφών για τα ωφέλιμα αυτά έντομα από τις μονοκαλλιέργειες, την εκτεταμμένη χρήση φυτοφαρμάκων και τοξικών σκευασμάτων, αλλά και τους τρόπους που μπορούμε να εντάξουμε τις μέλισσες και τα μελίσσια τους στις μεγαλουπόλεις.
Χωρίς πολλά-πολλά, οι Μέλισσες των Socha – Grajkowski δίνουν νέο νόημα στα παιδικά επιστημονικά βιβλία. Με το μεγάλο του μέγεθος, την ποιότητα του χαρτιού του, τα ζωντανά χρώματα και τα επιστημονικά, αλλά απλά και κατανοητά κείμενά του, το βιβλίο αυτό μπορεί μόνο να χαρακτηριστεί ως θησαυρός, απαραίτητο εργαλείο για να μάθουν όχι μόνο τα παιδιά αλλά και εμείς οι μεγάλοι όλα όσα δεν ξέραμε για τα πιο ωφέλημα έντομα πάνω στον πλανήτη μας. Ενα picture book από αυτά που οι λέξεις δεν φτάνουν για να περιγράψουν την ομορφιά του.
Το βιβλίο έχει αποσπάσει σημαντικά βραβεία όπως τα:
Αναγραφή στον κατάλογο White Ravens της Βιβλιοθήκης του Μονάχου για το 2016
Deutscher Jugendliteratur Preis
Wissenschafts Buch des Jahres, 2017
Educational Writer’s Award, The Society of Authors, 2017
