Κείμενο: Ίζαμπελ Τόμας
Εικονογράφηση: Μαργαρίντα Εστέβες
Απόδοση: Ειρήνη Παϊδούση
Εκδόσεις: Μεταίχμιο
Χρονιά έκδοσης: 2025
Ηλικίες: 7+, 9+, 11+
45+ επιστημονικές απαντήσεις σε:
- Αστείες ερωτήσεις, όπως «μπορεί να ξε-βράστει ένα αυγό;», «γιατί τους τρυποκάρυδους δεν τους πιάνει πονοκέφαλος;» ή «Γιατί μια φέτα ψωμί πέφτει πάντα από την αλειμμένη πλευρά;»
- Περίεργες αναζητήσεις για το αν μυρίζουν οι ήχοι, ποιο το χρώμα του καθρέφτη, αν θα μπορούσε να αιωρηθεί μια γάτα
- Παιδικές απορίες, όπως το γιατί δε μακραίνουν τα φρύδια μας, το αν είναι αληθινά τα φαντάσματα, το γιατί ζαρώνουν τα δάχτυλά μας όταν κάνουμε μπάνιο και το γιατί οι μέρες που έχουμε σχολείο είναι ατέλειωτες, ενώ τα σαββατοκύριακα περνούν τόσο γρήγορα και
- Επιστημονικά ερωτήματα σαν τα «Πόσα είδη ζώων υπάρχουν;», «Πώς δημιουργούνται οι αναμνήσεις;», «Γιατί οι πλανήτες είναι πάντα στρογγυλοί;» και πολλά άλλα!
Ως γονιός, εκτίμησα ιδιαίτερα τη συνηγορία του βιβλίου στον σημαντικό ρόλο μας και στη βλαβερότητα των γλυκών. Ωστόσο, η συγγραφέας προσεγγίζει (και) αυτά τα δύο ζητήματα με επιστημονικό, παρά συμβουλευτικό τρόπο. Η εκκίνηση της επιχειρηματολογίας από το ζωικό βασίλειο και την ανημπόρια των μωρών θηλαστικών και ο επίλογος περί της ασφάλειας, αλλά και της ευτυχίας που προσφέρει η μετάδοση των γνώσεων και δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν από γενιά σε γενιά απαντούν με σοβαρότητα, αλλά και με χιούμορ στο «Γιατί κάνουν κουμάντο οι μεγάλοι και όχι τα παιδιά;». Η απάντηση στην ερώτηση «γιατί μας αρέσουν φαγητά που μας κάνουν κακό;» έρχεται με την (επιστημονική) παραδοχή ότι τέτοια φαγητά είναι όσα περιέχουν ζάχαρη. Αφού απαντηθεί το γιατί μέσω της επιβίωσης του προϊστορικού ανθρώπου, ερχόμαστε στο σήμερα με μια (επιστημονική και πάλι) διαπίστωση: το σώμα μας θα «παραμείνει υγιές, αν τρως γλυκά μόνο ως λιχουδιά».
Οι ερωτήσεις σχετικά με το πιο επικίνδυνο ζώο και τη δυνατότητα του ταξιδιού στο χρόνο έχουν -παραδόξως!- ένα κοινό: οι απαντήσεις τους παίρνουν ενδιαφέρουσες και απρόβλεπτες διαστάσεις. Πέραν των υποκειμενικών απόψεων, ο δείκτης «θάνατοι αριθμού ανθρώπων από ζώο ανά έτος» απαντά αντικειμενικά στην ερώτηση. Ωστόσο, «ο αριθμός θανάτων άγριων ζώων από άνθρωπο ετησίως» είναι τάξεις μεγέθους μεγαλύτερος και μας κάνει να αναρωτιόμαστε «Πόσο πιο επικίνδυνοι είμαστε τελικά από έναν σκορπιό, το φίδι ή έναν καρχαρία;» Σχετικά με τη σχέση μας με το παρελθόν και το μέλλον, δεν χρειάζεται να περιμένουμε για μια χρονομηχανή: είμαστε ήδη όλοι χρονοταξιδιώτες! Το «γιατί» διαβάζουμε στις σελίδες που απαντούν στο «Είναι δυνατό το ταξίδι στον χρόνο;»
Η εικονογράφηση του βιβλίου είναι διακριτική στη διάσταση, μα έντονη στη χρωματική απεικόνιση. Στέκεται αντιπροσωπευτική των ερωταπαντήσεων και έχει κυρίως διακοσμητικό ρόλο, με πολύ συχνά τα χιουμοριστικά στοιχεία. Εικονίζονται (επί το πλείστον) δραστήρια και χαρούμενα παιδιά μαζί με ζώα καταγωγής απ’ όλον τον κόσμο, συμβολίζοντας την ομόνοια μεταξύ όλων των λαών και την αγάπη για το πλούσιο ζωικό βασίλειο. Δύο από τους δεκάδες λόγους που μου δημιούργησε ευφορία ήταν η τούρτα γενεθλίων τους σύμπαντος, όπου ο μικρός αστροναύτης, ακούραστος τη γεμίζει με «δισεκατομμύρια» πολύχρωμα κεράκια και οι δύο ρομαντικοί και αγκαλιασμένοι πίθηκοι σε ένα μουσείο, συμβολίζοντας την απάντηση στην ερώτηση «Καταλαβαίνουν από τέχνη τα ζώα;»
Τα μηνύματα αγάπης και υπεράσπισης του πλανήτη μας είναι πολλά: μέσω της αντίληψης των φυτών ως τον ζωοδότη μας, διαβάζοντας για την αξία (της προστασίας) της βιοποικιλότητας, παραλληλίζοντάς μας ως σταγόνες, που ενωμένες θα αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή κ.α. Παράλληλα, ευχή και προσπάθεια των δημιουργών αυτού του βιβλίου είναι να καταφέρει να παρασύρει τα παιδιά να έχουν απορίες, να τολμούν να τις εκθέσουν, να διερευνούν για έγκυρες απαντήσεις και να «είναι πάντα έτοιμοι να αλλάξουν άποψη, αν παρουσιαστούν νέα στοιχεία».
