Βρισκόμαστε στα τέλη Φεβρουαρίου και ήδη από την 1η του μήνα έχει ξεκινήσει ο ετήσιος εορτασμός για τον Μήνας Μαύρης Ιστορίας (Black History Month), στην Αμερική, τον Καναδά και τη Μεγάλη Βρετανία. Στην Αμερική για έναν ολόκληρο μήνα ως και την 1η Μαρτίου, η Πολιτεία, οι πολιτιστικοί και ανθρωπιστικοί φορείς, τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια της χώρας αποδίδουν φόρο τιμής στους Μαύρους Αμερικανούς και αναγνωρίζουν τον καίριο ρόλο που έπαιξαν στη διαμόρφωση της ιστορίας της Αμερικής, αλλά και τη σπουδαία, πολυδιάστατη προσφορά τους σε ολόκληρο τον κόσμο.
Από τον Μάικλ Τζόρνταν έως τον Μπαράκ Ομπάμα κι από τη Μάγια Αγγέλου έως τη Σιμόν Μπάιλς, πολλοί σύγχρονοι Μαύροι Αμερικανοί με όραμα και όνειρα για ένα κόσμο δικαιότερο με σεβασμό και καλοσύνη, διδάσκουν μέσα από την προσωπική τους διαδρομή πως να καταρρίψουμε στερεότυπα δεκαετιών. Βοηθούν τις νεότερες γενιές να γίνουν πολίτες του κόσμου που σέβονται και υπερασπίζονται τον άνθρωπο, ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής, θρησκείας, ή κουλτούρας.
Πέρυσι, η Κόκκινη Αλεπού τίμησε τον Μήνα Μαύρης Ιστορίας με μια αρκετά μεγάλη συλλογή παιδικών βιβλίων συμπερίληψης μαύρων χαρακτήρων, ηρώων και προσωπικοτήτων που κυκλοφορούν στα ελληνικά βιβλιοπωλεία. Φέτος, διαλέξαμε και σας προτείνουμε υπέροχα αναγνώσματα της αμερικάνικης βιβλιογραφίας που βοηθούν θετικά τα παιδιά να κατανοήσουν τη διαφορετικότητα, τη φυλετική δικαιοσύνη και τη συμπερίληψη, μέσα από διαφορετικές ιστορίες και χαρακτήρες. Στο τέλος, συμπληρώνουμε τον περσινό κατάλογο με φρέσκους ελληνικούς τίτλους που μας τράβηξαν την προσοχή.
All because you matter – Tami Charles, εικονογράφηση – Brian Collier (2020)
Το διαβάσαμε και το αγαπήσαμε για τη λυρικότητα, την ειλικρίνεια και την καλοσύνη που εκπέμπει μέσα από τα λόγια και τις ρεαλιστικές εικόνες του. Ένα κείμενο γεμάτο μηνύματα αυτοπεποίθησης, περηφάνιας και αποδοχής. Ένα νεαρό μαύρο αγόρι που βρίσκει τη θέση του στον κόσμο και (πρέπει να) ξέρει ότι μετράει, ότι αξίζει, ότι είναι μοναδικό. Ότι δικαιούται να κάνει λάθη, να δείχνει και να δέχεται σεβασμού, να βασίζεται στους ανθρώπους που το αγαπάνε, να γνωρίζει ότι η φωνή του έχει δύναμη. Η συγγραφέας Tami Charles, στο τέλος του βιβλίου, μας παραθέτει τις προσωπικές της σκέψεις: «Έγραψα το All Why You Matter για να δώσω στους γονείς ένα σημείο εκκίνησης για συζητήσεις σχετικά με το φυλετικό κλίμα στη χώρα μας (Η.Π.Α.) σήμερα. Αυτά είναι ζητήματα που θα πρέπει να συζητηθούν σε όλες τις οικογένειες, κάθε υπόβαθρου, αν θέλουμε να αναθρέψουμε μελλοντικούς ηγέτες με ενσυναίσθηση. Έγραψα, επίσης, αυτό το βιβλίο για να υπενθυμίσω σε όλα τα παιδιά, ειδικά σε αυτά που προέρχονται από περιθωριοποιημένα περιβάλλοντα, ότι από όπου κι αν προέρχονται, έχουν σημασία. Ότι οι άνθρωποι που ήρθαν πριν από αυτά και η δουλειά που έκαναν για να εξασφαλίσουν τη ζωή που έχουμε σήμερα, έχουν σημασία. Εξαιτίας αυτού, τα παιδιά μας πρέπει να συνεχίσουν αυτή τη δουλειά και να κουβαλούν τον εαυτό τους με περηφάνια, ακόμα και όταν βιώνουν στιγμές στις οποίες τα κάνουν να νιώθουν ασήμαντα». Και αυτό τα λέει όλα. Η μ εγαλόφωνη ανάγνωση του βιβλίου στα αγγλικά είναι διαθέσιμη εδώ: https://youtu.be/X4Xvkw2da4I
Black is a rainbow color – Angela Joy, εικονογράφηση – Equa Holmes (2020)
«Το χρώμα μου είναι μαύρο», λέει καθισμένη στα σκαλιά του σπιτιού της η μικρή ηρωίδα του βιβλίου. Ένας εκπληκτικός μονόλογος για το πως το μαύρο χρώμα της, ενώ δεν είναι ένα από τα χρώματα του ουράνιου τόξου, είναι αυτό που χρωματίζει τόσο όμορφα την κουλτούρα της, την ιστορία της, τα μικρά καθημερινά πράγματα που αγαπάει να κάνει. Στο τέλος του βιβλίου, μπορείτε να βρείτε ένα προσεγμένο playlist με τραγούδια και ποιήματα, όπως:
“Say it Loud, I’m Black and Proud”, James Brown
“To Be Young. Gifted and Black”, Nina Simone
“Glory”, John Legend and Common.
Μεγαλόφωνη ανάγνωση στα αγγλικά, διαθέσιμη εδώ: https://youtu.be/Ed96dj22Pi0
Flying high – Michelle Meadows, εικονογράφηση – Ebony Glenn (2020)
Στο βιβλίο «Flying High» μαθαίνουμε για τη ζωή, τις αντιξοότητες και τον δύσκολο δρόμο προς την επιτυχία για μια από τις μεγαλύτερες αθλήτριες της ενόργανης γυμναστικής και κάτοχο εφτά ολυμπιακών μεταλλίων, την Σιμόν Μπάιλς. Υιοθετημένη από τους παππούδες της στα 6 της χρόνια, ξεκίνησε το ταξίδι της στον αθλητισμό. Ένα παιδί αποφασισμένο να αντιμετωπίζει τις αποτυχίες με επιμονή και πίστη, κατάφερε να μπει στο Dream Team της Αμερικάνικης αποστολής στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μια γυναίκα-αθλήτρια πρότυπο για τη δύναμη που κρύβει ο καθένας μέσα του και την αποφασιστικότητα να υπερνικήσει τα εμπόδια μέχρι να ζήσει το όνειρό του.
Μεγαλόφωνη ανάγνωση στα αγγλικά, διαθέσιμη εδώ: https://youtu.be/Gj_Pj-F0CYw
Black Boy Hair Joy: A Rhyming Book that Teaches Black Boys Self Love – Τiffany Obeng, εικονογράφηση Eris Aruman
Στο ίδιο πνεύμα, στο νέο-εκδιδόμενο βιβλίο «Black Boy Hair Joy: A Rhyming Book that Teaches Black Boys Self Love»,στο οποίο ένα μαύρο αγόρι θαυμάζει και χαίρεται με τα άφρο μαλλιά του. Η αφήγηση γίνεται σε έμμετρο λόγο και υμνεί τον τύπο μαλλιών και τα χτενίσματα των Αφρικανών. Από τα λίγα βιβλία για παιδιά με ήρωα ένα μικρό, μαύρο αγόρι και μάλιστα με εστίαση στη φυσική ομορφιά του κεφαλιού του.
The Talk – Alicia D. Williams, εικονογράφηση – Briana Mukodiri Uchendu (2022)
Ο Τζέι είναι ένα παιδί που χαίρεται τις παρέες του, τις σκανταλιές, τα χάδια της γιαγιάς του. Μεγαλώνοντας, όμως, έρχεται η ώρα να κάνει με την οικογένειά του μια συζήτηση. ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ. Αυτή, που δυστυχώς μέχρι και σήμερα όλα τα έγχρωμα αγόρια πρέπει να κάνουν. Για το πως να μην φοράνε την κουκούλα του φούτερ τους όταν περπατάνε τα βράδια, ώστε να μην τραβήξουν αρνητικά την προσοχή του περίγυρου. Για το πως πρέπει να απαντάνε μόνο με «Yes, sir. No, sir», αν τους σταματήσει η αστυνομία. Για το πως δείχνει ύποπτο -κι ας μην είναι- να κυκλοφορούν σε μεγάλες παρέες… Αλήθεια, ας αναλογιστούμε για μια στιγμή, τι μπορεί να σημαίνει όλο αυτό για ένα παιδί. Να πρέπει να κάνουμε αυτή την συζήτηση μαζί του, επειδή είναι θέμα επιβίωσης. Από ρατσιστικές επιθέσεις, από την προκατάληψη, από στερεότυπα. Ένα βιβλίο που πρέπει να κοιτάξουμε σοβαρά όλοι μας. Μεγάλοι και μικροί.
Little People, Big Dreams: Michae Jordan – Maria Isabel Sanchez Vegara, εικονογράφηση – Lo Harris (2021)
Από την περίφημη σειρά βιογραφιών για μικρούς αναγνώστες «Little people, Big Dreams» (κάποια βιβλία της οποίας κυκλοφορούν και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος), ξεχωρίσαμε και διαβάσαμε για τη ζωή και τη σταδιοδρομία του αξεπέραστου μπασκεμπολίστα Μάικλ Τζόρνταν. Όνομα θρύλος που έγινε συνώνυμο της αυτοπειθαρχίας, των υψηλών στόχων και του αγωνιστικού χαρακτήρα μέσα στο γήπεδο. Μεγαλόφωνη ανάγνωση στα αγγλικά, διαθέσιμη εδώ: https://youtu.be/iibaMdVHCOI.
Και τέσσερα ακόμα βιβλία στα ελληνικά
Το καλοκαίρι που πέρασε, μεταφράστηκε και κυκλοφορεί πλέον στα ελληνικά το υπέροχο βιβλίο «Κοίτα ψηλά!» από τις εκδόσεις Πουά, με ηρωίδα τη Ρόκετ, ένα φιλόδοξο και αποφασιστικό κορίτσι, συνεπαίρνει το διάστημα και οραματίζεται να γίνει η επόμενη Αφρο-Αμερικανή Μάε Τζέμισον. Το βιβλίο ενισχύει τα μαύρα πρότυπα, ενώ παράλληλα θίγει το σύγχρονο πρόβλημα απορρόφησής μας στο κινητό, κινδυνεύοντας να στερηθούμε σπάνιες ζωντανές εμπειρίες με τους αγαπημένους μας. Την ίδια περίοδο κυκλοφόρησε και το «Ξενοδοχείο για μάγισσες» (εκδόσεις Μεταίχμιο), ένα μυθιστόρημα φαντασίας, όπου πρωταγωνιστικό ρόλο έχει η μικρή μαύρη μάγισσα Ροζαλί και αποτελεί ουσιαστικά το πρώτο βιβλίο της σειράς, γραμμένο από τη δημιουργό της πολύ αγαπημένης Πένι Πέπερ, Ulrike Rylance. Το τρίο βιβλίο που βγήκε στα ελληνικά και εμπλουτίζει την περσινή λίστα μας είναι το «Οι χάρτες της Μάρθας» (εκδόσεις Μεταίχμιο), όπου η πρωταγωνίστρια -ένα μικρό μαύρο κορίτσι- μας ξεναγεί στον πλανήτη Γη, με τη βοήθεια των χαρτών της, ενώ τέλος από τις Εκδόσεις Ψυχογιός και σε κείμενο της Χρυσάνθης Τσιαμπαλή κυκλοφόρησε και η ζωή της Ρόζα Παρκς, γραμμένη ειδικά για παιδιά. Ελένη Αθανασοπούλου
Δεκατρία ακόμα βιβλία…
…που αξίζει να ανακαλύψετε (διαθέσιμα λινκ για μεγαλόφωνες αναγνώσεις):
1. Hair Love – Matthew A. Cherry, εικονογράφηση-Vashti Harrison
2. Your Name Is a Song – Jamilah Thompkins, εικονογράφηση-Luisa Uribe
3. I Am Every Good Thing – Derrick Barnes, εικονογράφηση- Gordon C. James
4. Freedom We Sing – Amyra León, εικονογράφηση- Molly Mendoza
5. Sulwe – Lupita Nyong’o, εικονογράφηση- Vashti Harrison
6. The Me I Choose To Be – Natasha Anastasia Tarpley, εικονογράφηση- Regis and Kahran Bethencourt
7. Show Way – Jacqueline Woodson, εικονογράφηση- Hudson Talbott
8. The Day You Begin – Jacqueline Woodson, εικονογράφηση- Rafael Lopez
9. King and The Dragonflies – Kacen Callender (National Book Award & Coretta Scott King Award Fiction & Poetry)
10. Black Brother, Black Brother – Jewell Parker Rhodes (ιστορία ενηλικίωσης)
11. Alice in Wonderland Remixed – https://www.consciousculturepublishing.com/alice-in-wonderland-remixed
12. African- https://blackbabybooks.com/product/african-a-childrens-picture-book-lyricpophardcover-june-2-2020/
13. Feyi Fay vol.1 & vol.2 https://www.teniandtayo.com/book
