Οι ώρες που περνάμε στα κοινωνικά δίκτυα είναι ανυπολόγιστες και ειδικά κατά τη διάρκεια του περασμένου χειμώνα, που λόγω του εγκλεισμού που μας έφερε η πανδημία της Covid-19, αυξήθηκαν δραματικά. Μέσα σε αυτή την περίεργη πραγματικότητα και έχοντας όλες αυτές τις ώρες διαθέσιμες εντός σπιτιού και μπροστά από μία οθόνη, βρεθήκαμε στο διαδικτυακό κατώφλι μιας ομάδας στο Facebook που ασχολείται με την ενδυνάμωση των παιδιών μέσα από την αποδοχή της διαφορετικότητας και τη συμπερίληψη. Η ομάδα Empower Children To Embrace Diversity, Be Inclusive And Feel Confident* αριθμεί μερικές εκατοντάδες μέλη από όλον τον κόσμο. Ξεκίνησε από τη Λυδία Πολυμίλη, που ως θετή μητέρα θέλησε μέσα από την ομάδα αυτή, να έρθει σε επαφή με άλλους ανθρώπους και να μιλούν για τα οφέλη της ενσυναίσθησης και της συμπερίληψης, αποδεχόμενοι τη διαφορετικότητα.
Ανάμεσα στα μέλη της ομάδας είναι και η Ελένη Αθανασοπούλου και η Μαριάννα Γιαννουλάκη, θετές μητέρες και εκείνες παιδιών με καταγωγή από την Αφρική. Οι δυο τους, μαζί με άλλους γονείς, συμμετέχουν ενεργά στον «Πελαργό» Σύλλογο φίλων της Μεικτής Οικογένειας, μέσα από τον οποίο γονείς και παιδιά βιώνουν με χαρά τις ιδιαιτερότητες της οικογένειάς τους, αλλά και μπορούν να βρουν στήριξη στα προβλήματά τους από ανθρώπους που αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις. Αφορμή για την παρακάτω συζήτηση στάθηκε κάτι που άπτεται των θέματων της Κόκκινης Αλεπούς και αυτό δεν ήταν τίποτε άλλο από το παιδικό βιβλίο και οι βιβλιοθήκες. Ο «Πελαργός», πέρα από κομβος επικοινωνίας, κοινωνικοποίησης και ευαισθητοποίησης για την υιοθεσία και την διαφυλετική/μεικτή οικογένεια στην Ελλάδα, έχει δημιουργήσει μια βιβλιοθήκη που φιλοξενεί στους διαδικτυακούς της καταλόγους κείμενα, συγγράματα και εκδόσεις σχετικά με την υιοθεσία και όχι μόνο. Με αφορμή την πρόσφατη δημιουργία της μιλήσαμε με δυο μέλη του Πελαργού, τις κ.κ. Ελένη Αθανασοπούλου και Μαριάννα Γιαννουλάκη.
Ας ξεκινήσουμε από τον «Πελαργό»: τι είναι, πότε δημιουργήθηκε και από ποια ανάγκη;
Ελένη Αθανασοπούλου: Το πλήρες όνομα του Πελαργού είναι «Σύλλογος φίλων μεικτής οικογένειας». Με τον όρο μεικτή εννοούμε την οικογένεια τα μέλη της οποίας δεν συνδέονται απαραίτητα με βιολογικούς δεσμούς και δεν έχουν απαραίτητα κοινή εθνική ή/και φυλετική καταγωγή. Τρία χρόνια πριν περίπου, μια ομάδα 20 θετών γονιών παιδιών με καταγωγή την Αιθιοπία –δύο εξ αυτών εγώ και ο σύζυγός μου- συναντήθηκε για να ιδρύσει τον Πελαργό… σε μια παιδική χαρά! Έκτοτε, μεγαλώσαμε αρκετά ως “οικογένεια” και διατηρήσαμε – ή καλύτερα εντείναμε! – την επαφή μας, φυσική και διαδικτυακή. Και εδώ έρχομαι στην ανάγκη, που με ρώτησες: οι προκλήσεις πολλές και σημαντικές και θα προσπαθήσω να τις χωρίσω σε 3 κατηγορίες, όπως οι στόχοι και οι δράσεις του Συλλόγου.
Τα παιδιά μας έχουν κάποια προφανή κοινά μεταξύ τους, τα οποία αποτελούν προκλήσεις ζωής για αυτά. Βίωσαν έναν σημαντικό αποχωρισμό –αυτόν από τους βιολογικούς γονείς–, καθώς και εμπειρίες “χωρίς οικογένεια”, μέχρι την υιοθεσία τους. Αυτό το παρελθόν είναι αποδεδειγμένα τραυματικό, από την επιστήμη, αλλά και βιωματικά. Δεύτερον, κάποια από τα παιδιά μας είναι μαύρα και ζουν σε μια λευκή κοινωνία. Τη διαφορετικότητά τους αυτή την αντιλαμβάνονται από μωρά –όπως και πάλι έχει αποδείξει η επιστήμη– και οι αντιδράσεις σ’ αυτό ποικίλουν, τόσο από τα ίδια όσο και από την κοινωνία. Θέλαμε, λοιπόν, να δώσουμε στα παιδιά μας την ευκαιρία να παραμείνουν “μαζί”, να μην νιώθουν μόνα ή ξεχωριστά στις δυσκολίες που αδιαμφισβήτητα έρχονται, ή μάλλον, είναι ήδη εδώ. Ως γονείς, προσπαθούμε να τα υποστηρίξουμε στις προκλήσεις που εμφανίζονται, που πάντα θα είναι στη ζωή μας. Τι καλύτερο από το να ανταλλάζουμε γνώση και εμπειρία σε διαρκή βάση, καθώς και να μπορούμε συλλογικά να οργανώνουμε δράσεις επιμόρφωσής μας; Η υιοθεσία είναι ένας ισότιμος τρόπος δημιουργίας οικογένειας. Η διαφυλετικότητα και η διαπολιτισμικότητα είναι χαρακτηριστικά του πλανήτη μας. Αυτά τα δύο που μόλις ανέφερα ακούγονται ίσως απλά και δεδομένα, αλλά είναι πραγματικά; Νομίζω πως συλλογικά μπορούμε να είμαστε πιο αποτελεσματικοί, ώστε η θετή (διαφυλετική) οικογένεια να στέκεται πραγματικά και ουσιαστικά ισότιμα στην κοινωνία. Είμαι σίγουρη ότι κάτι θα άφησα απέξω, αλλά μέσω της δραστηριότητας της επίσημης σελίδας του Πελαργού στο Facebook μπορεί κανείς να πάρει μια ιδέα για τις “ανησυχίες” και τη δραστηριότητα του Συλλόγου.
Μαριάννα Γιαννουλάκη: Συμπληρώνοντας σε αυτά που είπε η Ελένη, ο Πελαργός για μένα αποτελεί ένα χώρο στον οποίο νιώθω ότι μπορώ να εκφράσω τις ανησυχίες μου, που συχνά είναι κοινές και με τα υπόλοιπα μέλη, να αναζητήσω υποστήριξη και που μου δίνει τροφή και εργαλεία για να γίνω καλύτερος γονιός. Πολύ σημαντικό ότι το παιδί μου μπορεί να δει τον εαυτό του και την οικογένειά του, με τις ιδιαιτερότητες της, να αντανακλάται και σε άλλα παιδιά και έτσι παύει να νιώθει μόνο του. Τον τελευταίο χρόνο με την πανδημία και όλες τις δυσκολίες που έφερε στη ζωή μας, τα μέλη του Πελαργού απέδειξαν ότι και οι αποστάσεις μπορούν να γίνουν πιο μικρές.
Να μιλήσουμε για τη βιβλιοθήκη του Πελαργού. Καταρχάς, πείτε μας για ποιον λόγο αισθανθήκατε ως ομάδα την ανάγκη δημιουργίας μιας βιβλιοθήκης; Τι προσφέρει στα μέλη σας;
Ε.Α.: Αμέσως μόλις γίναμε ομάδα ξεκίνησε η ανταλλαγή γνώσεων και υλικού. Το ξέρεις καλύτερα από εμένα πως το παιδικό βιβλίο είναι ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για να συζητήσεις με το παιδί σου ζητήματα που σε ή/και το απασχολούν. Πώς να εισαχθεί η έννοια των ποικίλων τρόπων που μπορεί να δημιουργηθεί μια οικογένεια; Πώς να εξηγηθεί με απλά λόγια η υιοθεσία; Πώς να αντιληφθεί το παιδί τη διαφυλετικότητα; Αυτές είναι λίγες από τις –πάντα επίκαιρες– ανησυχίες που συζητάμε μεταξύ μας, παρέα με … τα βιβλία, φυσικά! Με ποια βιβλία όμως; «Τι διαβάζετε αυτόν τον καιρό;» «Έχετε βρει βιβλία για την υιοθεσία;», «Υπάρχουν βιβλία για τον ρατσισμό, για πολύ μικρά παιδιά;», αναρωτιόμαστε μεταξύ μας. Και οι πηγές που ανακαλύπτουμε ολοένα και πληθαίνουν, άρα η ανάγκη για αρχειοθέτηση ήρθε με φυσικό τρόπο. Ξεκινήσαμε αρχικά με τις «Αναγνώσεις και εντυπώσεις», δηλαδή μικρά άρθρα – κριτικές βιβλίων που δημοσιεύουμε –έκτοτε συστηματικά- στο ιστολόγιο του Συλλόγου. Τα “εγκαίνια” για το παιδικό βιβλίο έγιναν με Τέσσερα παιδικά βιβλία για την υιοθεσία, στα οποία αναδείξαμε τα στοιχεία που μας άρεσαν, αλλά και αυτά που μας προβλημάτισαν. Το μοίρασμα είναι νοοτροπία και πρακτική μας, από την αρχή ακόμη του ταξιδιού της υιοθεσίας, πριν ενωθούμε με τα παιδιά μας. Οι προκλήσεις, άρα και τα θέλω μας, είναι κοινά εν πολλοίς, όπως ήδη φάνηκε. Αυτοί είναι και οι βασικοί λόγοι που ξεκίνησε η συλλογική προσπάθεια δημιουργίας της παιδικής βιβλιοθήκης του Πελαργού, η οποία προσφέρει πρόσβαση σε όλους, όλων εκείνων των πολύτιμων –και ενίοτε δυσεύρετων- συγγραμμάτων που έχουμε στα σπίτια μας, διαβάζουμε και αγαπάμε.
Μ.Γ.: Πολλές φορές ως γονείς αισθανθήκαμε αδύναμοι να εξηγήσουμε δύσκολα θέματα όπως η υιοθεσία, ο ρατσισμός, η διαφορετικότητα, αλλά και ο εκφοβισμός. Τότε έρχεται το βιβλίο ως μέσο για να δώσουμε ερεθίσματα για συζήτηση, να εξηγήσουμε με απλό τρόπο περίπλοκα θέματα, να καθρεφτίσει τον εαυτό των παιδιών μας, να γελάσουμε, να συγκινηθούμε, να μάθουμε, να γνωρίσουμε την ιστορία και την κουλτούρα άλλων χωρών, να (ξανα)ανακαλύψουμε τις αξίες της ζωής. Και όχι μόνο στο σπίτι… Πολύ συχνά η κόρη μου παίρνει κάποιο από τα βιβλία της στο σχολείο για να τα μοιραστεί με τους συμμαθητές της. Αυτό είναι δύο φορές πολύτιμο, γιατί και η αυτοπεποίθηση ενός παιδιού που μπορεί να νιώθει «διαφορετικό» τονίζεται, αλλά δίνεται και το κατάλληλο έναυσμα για συζητήσεις μέσα στο σχολείο. Στον «Πελαργό» θέλουμε η γνώση του ενός να γίνει και γνώση του άλλου. Έτσι ανοίξαμε τις βιβλιοθήκες των σπιτιών μας και συνθέσαμε την παιδική βιβλιοθήκη του Πελαργού. Είναι πολύ ωραίο όταν το αγαπημένο βιβλίο ενός παιδιού γίνεται και αγαπημένο βιβλίο του φίλου του, όταν μπορείς να πεις «αυτό το διαβάσαμε και εμείς και μας άρεσε». Από τις αντιδράσεις των παιδιών αντιλαμβάνεσαι και την απήχηση ενός βιβλίου. Τα παιδιά είναι πολύ αυστηροί κριτές, αλλά επειδή η γνώμη των παιδιών έχει σημασία, επιλέξαμε αυτό να φαίνεται στη στήλη αξιολόγησης που υπάρχει στη βιβλιοθήκη. Η αντίδραση και η επιλογή του κάθε παιδιού στα βιβλία για την υιοθεσία που διαβάσαμε μαζί τους, ήταν εντυπωσιακή.
Απευθύνεται σε γονείς ή και σε παιδιά; Μπορεί αν θέλει κάποιος εκπαιδευτικός να τη συμβουλευτεί;
Ε.Α.: Τα περισσότερα από τα βιβλία του καταλόγου του Συλλόγου μας είναι για παιδιά προσχολικής ηλικίας, άρα απευθύνονται μεν στα παιδιά, αλλά μέσω των γονέων τους. Αυτό οφείλεται στο τωρινό ηλικιακό εύρος των παιδιών μας, που είναι κατά πλειοψηφία σε αυτήν την ηλικία. Παράλληλα βέβαια και εξαρχής, καταχωρούμε offline βιβλία και υλικό (π.χ. videos, podcasts) και για τη γονεϊκότητα και νομίζω πως –χρόνος να υπάρχει!- θα μπορούσαμε να διαθέσουμε online αντίστοιχο κατάλογο και για βιβλία για γονείς και εκπαιδευτικούς. Επί του παρόντος, στο ιστολόγιo του Συλλόγου έχουν δημοσιευθεί ‘εντυπώσεις’ για 3 βιβλία γονεικότητας, που συμβουλευόμαστε. Υπάρχει επίσης διαθέσιμος οδηγός για εκπαιδευτικούς, ο οποίος εξηγεί με απλό και γλυκό τρόπο τις συμπεριφορές που τα παιδιά με τραυματικό ιστορικό μπορεί να εκδηλώνουν στο σχολείο.
Μ.Γ.: Πολλά από τα βιβλία της βιβλιοθήκης μας θα ταίριαζαν πολύ ωραία και σε μια σχολική βιβλιοθήκη προσχολικής ή πρωτοσχολικής ηλικίας και θα συνιστούσαν εργαλεία στα χέρια ενός ευαισθητοποιημένου εκπαιδευτικού. Προσωπικά, χαίρομαι πάρα πολύ όταν μαθαίνω για ενημερωμένες και συμπεριληπτικές σχολικές βιβλιοθήκες. Επίσης υπάρχουν και «παιδικά» βιβλία που μπορεί τελικά να μην επιλέξουμε να τα διαβάσουμε στα παιδιά μας, αλλά δίνουν σε εμάς, ως γονείς, έναν απλό λεκτικό τρόπο να μεταφέρουμε μηνύματα ή να εξηγήσουμε στα παιδιά μας δύσκολα θέματα. Όσο μεγαλώνουν όμως τα παιδιά μας στοχεύουμε και η βιβλιοθήκη μας να εμπλουτίζεται με βιβλία για μεγαλύτερες ηλικίες που θα διαβάζονται από τα ίδια τα παιδιά.
Χρησιμοποιείτε συγκεκριμένες θεματολογίες κι αν ναι, για ποιον λόγο;
Ε.Α.: Ο κατάλογος των παιδικών βιβλίων του Πελαργού έχει κάποια χαρακτηριστικά: καταρχάς, είναι διαδραστικός, εννοώντας πως ο χρήστης μπορεί να φιλτράρει τα βιβλία σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά τους. Ένα από αυτά είναι η θεματολογία τους. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες του Πελαργού χρειάζονται συχνά βιβλία με ιδιαίτερο χαρακτήρα, που δεν βρίσκονται απαραίτητα στα συνήθη προτεινόμενα ή αγαπημένα. Επί του παρόντος έχουμε ορίσει περίπου 25 διαφορετικές ταυτότητες των βιβλίων μας (πολλά έχουν πλέον της μίας, προφανώς), με κάποιες εστιασμένες στις προφανείς ανάγκες μας (π.χ. υιοθεσία, διαφυλετική οικογένεια, Αφρική, μαύρη ταυτότητα, ρατσισμός), αλλά πολλές άλλες που ενδιαφέρουν όλες τις οικογένειες, όπως τη (συμπεριληπτική) σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, τον (σχολικό) εκφοβισμό, τις (φυλετικές) διακρίσεις και τον ρατσισμό, τη διαφορετικότητα, την αυτοπεποίθηση, το περιβάλλον, το προσφυγικό κ.α.
Στην αρχή της συλλογικής αυτής προσπάθειας και να μου το έλεγαν δεν θα το πίστευα ότι θα βρίσκαμε 38 (μέχρι στιγμής) βιβλία που πραγματεύονται την υιοθεσία. Επίσης, αξιόλογο είναι πως έχουμε εντοπίσει και διαβάσει σχεδόν 80 βιβλία αντιπροσώπευσης της μαύρης φυλής στην εικονογράφησή τους, χωρίς απαραίτητα να ενσωματώνεται η διαφυλετικότητα στο λεκτικό τους. Τα βιβλία αυτά είναι πολύ σημαντικά για τα παιδιά μας γιατί βλέπουν τον εαυτό τους, αλλά και για όλα τα παιδιά, που έτσι ‘ανοίγει το οπτικό τους πεδίο’ στην πραγματικότητα: την δεδομένη πολύ-φυλετικότητα στον κόσμο μας.
Μ.Γ.: Όπως είπε και η Ελένη, οι οικογένειες του Πελαργού χρειάζονται συχνά βιβλία με ‘ιδιαίτερο θεματικό χαρακτήρα’, που δε βρίσκουμε εύκολα στα συνήθη προτεινόμενα ή ‘αγαπημένα’ των ελληνικών βιβλιοπωλείων. Πέρα από το θεματικό, για μένα προσωπικά το πιο σημαντικό ήταν η ανάγκη για βιβλία αντιπροσώπευσης των μαύρων ανθρώπων, τόσο στην απεικόνιση όσο και στην οπτική κάποιων θεμάτων. Κάθως διάβαζα, άλλαζα κι εγώ ως προς τον τρόπο που αντιμετώπιζα το παιδικό βιβλίο και με ενδιέφερε ολοένα και περισσότερο η οπτική των μαύρων ανθρώπων και πώς αυτή αντικατοπτρίζεται στο βιβλίο. Πώς θέτει ένας μαύρος συγγραφέας δύσκολα θέματα όπως το στερεότυπο της ομορφιάς σε σχέση με το χρώμα του δέρματος, τη σημασία και την ιδιαιτερότητα των αφρο μαλλιών. Επίσης, βρήκαμε και εκτιμήσαμε βιβλία αφρικανικής ιστορίας για παιδιά, γραμμένα από αφρικάνους ιστορικούς. Να πούμε εδώ, ότι εκτός από δυο λόγια που καταθέτουμε για κάθε βιβλίο, άλλα χαρακτηριστικά μέσω των οποίων φιλτράρεται η βιβλιοθήκη μας είναι η ηλικία του παιδιού, οι εκδόσεις, αλλά και οι εντυπώσεις μας, υπό μορφή αξιολόγησης.
Σε τι γλώσσες είναι τα βιβλία που έχετε στη βιβλιοθήκη; Παρατήρησα πως υπάρχουν πολλά ξενόγλωσσα. Για ποιον λόγο;
Ε.Α.: Είναι αλήθεια ότι οι προτάσεις μας δεν αφορούν αποκλειστικά τον Έλληνα αναγνώστη, αλλά όλον τον κόσμο. Η βιβλιοθήκη του Πελαργού φιλοξενεί προς ώρας πάνω από 200 βιβλία, εκ των οποίων τα μισά περίπου είναι στα αγγλικά. Αν για παράδειγμα εστιάσεις στην ταυτότητα ‘Αιθιοπία’ θα διαπιστώσεις πως δεν έχουμε βρει σχεδόν κανένα βιβλίο στα ελληνικά. Επίσης, ενώ είναι ευχάριστη διαπίστωση ότι υπάρχουν πολλά παιδικά βιβλία με υιοθεσία στα ελληνικά, τα περισσότερα που βρήκαμε (26 από τα 38) είναι αγγλόφωνα. Από την άλλη, είμαι πολύ χαρούμενη που οι ελληνικοί εκδοτικοί οίκοι έχουν πλήθος βιβλίων με χαρακτήρες με μαύρη ταυτότητα, τα οποία εξοικειώνουν όλα τα παιδιά με την ιστορία μαύρων προσωπικοτήτων, αλλά και κάνουν τα δικά μας παιδιά να αισθανθούν περήφανα για τη καταγωγή τους. Επειδή καταλαβαίνω την ανάγκη των γονιών να βρίσκουν ελληνικά βιβλία στα βιβλιοπωλεία, από το να παραγγέλνουν αγγλόφωνα μέσω του διαδικτύου, προσωπικό μου όραμα είναι να ασχοληθώ με τις αποδόσεις αξιόλογων αγγλόφωνων βιβλίων στην ελληνική γλώσσα. Μακάρι να υπάρχουν εκδοτικοί οίκοι με ενδιαφέρον για αυτό και να εισακουστεί η επιθυμία μου. Ως Σύλλογος συχνά συμπεριλαμβάνουμε στις συζητήσεις μας την ιδέα Εκδόσεων Πελαργού. Μακάρι να τα καταφέρουμε.
Μ.Γ.: Οι τίτλοι είναι κυρίως ελληνικοί και αγγλικοί και ένας μικρός αριθμός στα γαλλικά. Στους ξένους συγγραφείς, που δεν είναι πάντα μεταφρασμένο το έργο τους, συχνά βλέπεις μια άλλη οπτική σε πολλά θέματα. Για παράδειγμα, ένα μεγάλο ποσοστό των ξενόγλωσσων τίτλων που είναι παιδοκεντρικοί στο θέμα της υιοθεσίας, είναι γραμμένοι δηλαδή με την οπτική του παιδιού, σε σχέση με τους ελληνικούς που η πλειονότητα εκφράζει την οπτική του θετού γονέα. Αυτό υπάρχει και σαν σχόλιο στη βιβλιοθήκη μας. Και βέβαια αν επιζητάς την οπτική μαύρων συγγραφέων στο παιδικό βιβλίο, τότε συχνά το ξενόγλωσσσο είναι σχεδόν μονόδρομος. Για μας όμως είναι πολύ σημαντικό ένα βιβλίο να αρέσει στα παιδιά μας, να το ξαναζητούν δηλαδή από μόνα τους και να μπορούν να ταυτιστούν, είτε είναι ελληνικό είτε ξενόγλωσσο. Αυτό είναι και κάτι που το σημειώνουμε στην αξιολόγηση των βιβλίων.
Υπάρχει στα σχέδιά σας η δημιουργία μιας βιβλιοθήκης ως φυσικός χώρος που μπορεί ένας γονιός να την επισκεπτεί ο ίδιος ή να φέρει και τα παιδιά του;
Ε.Α.: Πριν τρία περίπου χρόνια, όταν ξεκίνησε η διάδραση του Πελαργού με το Διαπολιτισμικό κέντρο Anasa και συζητήσαμε τη θεματολογία των βιβλίων που τότε καταχωρούσαμε στη βάση των παιδικών βιβλίων, τα παιδιά από την Anasa ήταν ενθουσιώδη για μια συνεργασία με σκοπό την μετουσίωση της βάσης μας σε φυσική βιβλιοθήκη. Ομολογουμένως δεν το είχα σκεφθεί ως τότε, ενθουσιάστηκα με την ιδέα και μακάρι να γίνει πραγματικότητα. Εκτός αυτού, φαντασιώνομαι ένα ‘καφέ’ πλάι-πλάι με μια μεγάλη, συμπεριληπτική παιδική βιβλιοθήκη.
Μ.Γ.: Ένας χώρος συνάντησης σε συνδυασμό με το βιβλίο είναι πολύ ωραία ιδέα, αν και φοβάμαι δύσκολα υλοποιήσιμη προς το παρόν. Ιδανικά και εγώ φαντάζομαι έναν πολυχώρο με ‘καφέ/εστιατόριο’ και playground, με πολλά άνετα μαξιλάρια και μια μεγάλη βιβλιοθήκη όπου γονείς και παιδιά να απολαμβάνουν το χαλαρό διάβασμα των βιβλίων. Σε αυτό θα μπορούσαν να προστεθούν και θεατροπαιδαγωγοί που θα τους δίνεται η δυνατότητα συστηματικών δράσεων αφήγησης παραμυθιού ή και άλλων δράσεων που θα ευαισθητοποιούν τα παιδιά σε διάφορα θέματα.
* Η ιδέα για τη δημιουργία της ομάδας Empower Children To Embrace Diversity, Be Inclusive And Feel Confident γεννήθηκε «μέσα από την ανάγκη να ζήσουμε σ’ ένα κόσμο που αγκαλιάζει τη Διαφορετικότητα και τη Συμπερίληψη», αναφέρει η κ. Πολυμίλη. «Η διαφορετικότητα μπορεί να αγγίζει ζητήματα φυλής, φύλου, οικονομικής επιφάνειας, εθνικότητας, πίστης, ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, ψυχικής υγείας, αναπηρίας, σεξουαλικού προσανατολισμού κ.α. Η έννοια της συμπερίληψης δεν είναι για μας μια θεωρία που απλά αποδεχόμαστε και συζητάμε. Είναι πράξη. Αφορά στις καθημερινές μας πράξεις και ενέργειες. Είναι τρόπος σκέψης, κουλτούρα που όταν ενσωματωθεί ως πρακτική στην οικογένεια και στο σχολικό περιβάλλον, εξασφαλίζει εκπληκτικά αποτελέσματα. Όραμά μας είναι να μεγαλώσουμε παιδιά που κατανοούν, αποδέχονται και σέβονται τη διαφορετικότητα, αλλά και να βοηθήσουμε όλα τα παιδιά να αγαπήσουν και να αποδεχτούν τον εαυτό τους, αναπτύσσοντας αυτοεκτίμηση και ανθεκτικότητα».
