Από το Πάσχα και μετά η τάξη μου άνθισε τόσο γρήγορα που δεν προλάβαινα να το συνειδητοποιήσω! Οι σκέψεις των παιδιών, ο λόγος τους, η κριτική τους ικανότητα, το λεξιλόγιο, η ενσυναίσθησή τους, οι συνδέσεις που έκαναν ανάμεσα σε όσα είχαν μάθει… Όλα ξεφύτρωναν σαν ένα time lapse από σποράκια που βλασταίνουν, σαν η διάσταση του οικείου, σχολικού χρόνου να είχε μετατοπιστεί με κάποιον τρόπο.
Δε μου έκανε εντύπωση το ότι συνέβη. Η αλήθεια είναι πως το βλέπω πάντα να γίνεται τη δεύτερη χρονιά που έχω μια τάξη. Με ξεπέρασε όμως το πόσο νωρίς και πόσο καταιγιστικά συνέβη. Στο τέλος της χρονιάς, όλοι οι δάσκαλοι και οι δασκάλες κάνουμε τον απολογισμό μας: «Τι πήγε καλά, τι έκανα λάθος;» Για καιρό με απασχολούσε τι ήταν εκείνο που πήγε τόσο καλά φέτος. Είχα μια τάξη εύφορη και γόνιμη μετά από χρόνια, αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. Είχα γονείς ανοιχτόμυαλους, που νοιάζονταν, μια ομάδα δεμένη απέναντι σε όσες δυσκολίες προέκυψαν, αλλά ούτε αυτό ήταν. Συνεργάστηκα με δυο υπέροχες δασκάλες, τη Μυρτώ της Παράλληλης Στήριξης, που στήριζε μαζί με όλα τα παιδιά κι εμένα, και τη Ροδάνθη που τους έκανε Μελέτη Περιβάλλοντος και Εργαστήρια Δεξιοτήτων. Και πάλι είχα την αίσθηση πως ούτε αυτό ήταν. Ήταν ο συνδυασμός όλων των παραπάνω; Είχα για πρώτη φορά στη διάθεσή μου τα καλύτερα υλικά, αλλά και πάλι ένιωθα πως κάποιο από τα συστατικά μου διέφευγε.
Το συνειδητοποίησα σε μια συζήτηση με τα παιδιά όταν, κάνοντας κι αυτά τον δικό τους απολογισμό, όλα ανέφεραν «τα αμέτρητα βιβλία που διαβάσαμε φέτος». Αυτό ήταν! Περνούσαν το μεγαλύτερο μέρος του σχολικού τους χρόνου με τρεις δασκάλες που είχαν βαθιά πίστη στη δύναμη των βιβλίων και της μεγαλόφωνης ανάγνωσης, που τους δίδαξαν όλα τα γνωστικά αντικείμενα, και όχι μόνο, μέσα από τα βιβλία της Βιβλιοθήκης.
Ακόμη και το πιο δυσκολεμένο παιδί στην τάξη μας, ακόμη και το πιο απρόθυμο να επισκεφτεί τη Σχολική Βιβλιοθήκη, ήρθε σε επαφή με 70 (!) βιβλία, μπορεί και περισσότερα. Αυτό σημαίνει πως όλα είχαν μοιραστεί την απόλαυση της ανάγνωσης με ίσους όρους, είχαν μπει στη θέση των ηρώων, είχαν κληθεί να δώσουν λύσεις σε προβληματικές καταστάσεις. Είχαν εκφράσει τις απόψεις τους, είχαν ακούσει προσεχτικά τις απόψεις των άλλων, είχαν φτιάξει μια σειρά από κοινούς κώδικες επικοινωνίας που τα βοηθούσαν όχι μόνο στα μαθήματα αλλά κυρίως στην καθημερινή τους τριβή. Οι εντάσεις, όταν προέκυπταν, λύνονταν εύκολα, οι κοινοί στόχοι ήταν σε προτεραιότητα. Το μαγικό, σχεδόν διαλογιστικό δεκάλεπτο της σιωπηλής ανάγνωσης έκανε το δέσιμό τους ακόμη πιο βαθύ. «Το να διαβάζει κανείς το βιβλίο που έχει διαλέξει μόνος του από τη βιβλιοθήκη της τάξης, το να διαβάζει τα λόγια ή τις εικόνες μόνο, το να μοιράζεται τη σιωπή του με τους άλλους» ήταν για τα παιδιά εξίσου πολύτιμα.
Την τελευταία μέρα της χρονιάς μιλήσαμε, με αφορμή το βιβλίο της Μαρίας Χρυσικού «Το ταξίδι της άγριας ρίγανης» για τις αναμνήσεις και τις αισθήσεις που τις πυροδοτούν, για τα συναισθήματα που που αναδύονται μέσα από αυτές. Καθισμένοι στο πάτωμα, για να δροσιστούμε από τον καύσωνα, φτιάξαμε καραβάκια από χαρτί. Τους δώσαμε ονόματα, στη μια μεριά γράψαμε μια ευχή και στην άλλη την πιο δυνατή μας ανάμνηση από τη φετινή χρονιά. Αφού μοιραζόμαστε όσα είχαμε γράψει, αφήναμε τα καραβάκια μας να ταξιδέψουν στη χάρτινη θάλασσα που απλωνόταν μπροστά μας.
Το καραβάκι μου, προτελευταίο στη σειρά, περίμενε υπομονετικά να λύσει τους κάβους. «Η ωραιότερη στιγμή για εμένα ήταν όταν διαβάσαμε όλοι μαζί το «Χριστούγεννο» γύρω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Το άκουγα συχνά από τότε το Χριστούγεννο να κουδουνίζει όταν ήμουν κοντά σας!» Η Μυρτώ μου χαμογέλασε και διάβασε το δικό της: «Το Χριστούγεννο, μια μαγική στιγμή που η τάξη μας έγινε ένα»…
Στο σπίτι διάβασα ξανά όσα έγραφα στην Κόκκινη Αλεπού έξι μήνες πριν… Έτσι πλέκονται τα πολύτιμα κουκούλια της μεγαλόφωνης ανάγνωσης, έτσι φυτρώνουν τα υπέροχα σποράκια, όχι μονάχα ανάμεσα στα παιδιά αλλά και στους μεγάλους…
Κλείνω τη χρονιά μου γεμάτη ευγνωμοσύνη, με ένα «χριστούγεννο» να φωτίζει εντός μου καταμεσής του Ιούνη !
Το ταξίδι της άγριας ρίγανης, Μαρία Χρυσικού και Zafuko Yamamoto, εκδόσεις Πατάκη
Το Χριστούγεννο, Μαρία Λοϊζίδου και Αιμιλία Κονταίου, εκδόσεις Ψυχογιός
