“5” θα πει τα πέντε πιο αγαπημένα βιβλία ενός εικονογράφου. Κάθε μήνα ένας Έλληνας ή μία Ελληνίδα δημιουργός επιλέγει και παρουσιάζει πέντε εικονογραφημένα βιβλία – ελληνικά ή ξένα, καινούρια ή παλιότερα, για παιδιά ή ενήλικες. Μέσα από αυτές τις επιλογές και τα μικρά κείμενα που συνοδεύουν τα βιβλία – ένα είδος λεζάντας – παίρνουμε μια μικρή γεύση από τις αναγνωστικές προτιμήσεις των καλλιτεχνών, τα βιβλία των οποίων έχουμε στα σπίτια μας και ξεφυλλίζουμε σχεδόν καθημερινά με ή χωρίς τα παιδιά μας. Μας δίνουν με αυτόν τον τρόπο μια ιδέα από τις επιρροές τους, τους καλλιτέχνες που θαυμάζουν και τα έργα που αγαπούν να έχουν στη βιβλιοθήκη τους. Παράλληλα, μέσα από τις επιλογές αυτές γνωρίζουμε βιβλία και δημιουργούς που ίσως να μην είχαμε συναντήσει ως τώρα. Ένα ταχύρυθμο μάθημα εικαστικών, μια εισαγωγή στον υπέροχο κόσμο της εικονογράφησης, που μόνο οι ίδιοι οι εικονογράφοι μπορούν να προσφέρουν.
Επιμέλεια στήλης: Ζωή Κοσκινίδου
Η Γεωργία Ζάχαρη σπούδασε Ιστορία Τέχνης στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου ολοκλήρωσε την πτυχιακή της εργασία με τίτλο «Αναπαραστάσεις του αστικού τοπίου στα σύγχρονα ελληνικά κόμικς: Αθήνα και Θεσσαλονίκη», τελικά επέλεξε να ζωγραφίζει κόμικς με πόλεις απ’ ό,τι να γράφει για των άλλων. Άρχισε να δημοσιεύει τη δουλειά της το 2017 και το 2019 συνεργάστηκε με τους επίσης κομίστες Γιώργο Γούση και Παναγιώτη Πανταζή στο κόμικ Φεστιβάλ, για τα 60 χρόνια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το 2021 διασκεύασε σε κόμικ το Καπλάνι της Βιτρίνας της Άλκης Ζέη μαζί με τη Στέλλα Στεργίου, για να ακολουθήσει το “Κοντά στις ράγες” πάλι σε συνεργασία με τη Στέλλα Στεργίου, το “Η περιπέτεια ενός ιππότη“, το πρώτο εικονοβιβλίο του Σπύρου Γιαννακόπουλου, αλλά και το πολύ πρόσφατο Ιστορίες από την αίθουσα αναμονής. Ένα κόμικ για γυναίκες με καρκίνο. Για το Καπλάνι οι δύο δημιουργοί κέρδισαν το βραβείο καλύτερου κόμις στα Ελληνικά Βραβεία Κόμικς (ΕΛΒΡΑΚΟ). Εδώ η Γεωργία Ζάχαρη αναλαμβάνει να μας συστήσει τα δικά της 5 αγαπημένα εικονογραφημένα βιβλία και κόμικς και μας εξηγεί τους λόγουςπου τα ξεχωρίζει.
O παραμυθένιος κόσμος του δάσους – Tony Wolf, εκδ. Στρατίκη, τελευταία εκδοση 2023
Πολύ πριν η Αλεπού με καλέσει να διαλέξω για το “5” τα αγαπημένα μου εικονογραφημένα βιβλία, ήξερα ότι αν με καλέσει, η πρώτη μου επιλογή θα είναι όπως και δήποτε ο Μαγικός Κόσμος του Δάσους, του Tony Wolf (κατά κόσμον, Αntonio Lupatelli). O Wolf μας λέει ιστορίες για ζωάκια και νάνους στο δάσος που βασικά απλώς κάνουν τη φάση τους, φτιάχνουν μαρμελάδες, ασανσέρ, πολυκατοικίες και κρουαζιερόπλοια, όλα αυτά από τα διάφορα που βρίσκουν στο μέρος που ζουν. Η εικονογράφηση είναι πλούσια και γεμάτη λεπτομέρειες, γεμίζει το μάτι σου βρε παιδί μου, και δημιουργεί έναν πλήρη κόσμο με φοβερή εφευρετικότητα (ως παιδί μου άρεσε πάρα πολύ να βλέπω τους μηχανισμούς που κατασκευάζουν οι χαρακτήρες για να ποτίζουν ή να ανεβοκατεβαίνουν ή ό,τι άλλο). Ταυτόχρονα, στο τέλος κάθε βιβλίου ο κόσμος του Wolf κάνει ένα μαγικό ΤΣΑΚ! και επεκτείνεται, για να συμπεριλάβει γίγαντες, νεράιδες, ξωτικά, και εσχάτως και δράκους (!!!) και να φέρει την εφευρετικότητα της καθημερινής ζωής των πλασμάτων του ακόμα πιο μακριά.
O μικρός Νικόλας – René Goscinny, Jean Jacques Sempé, μτφρ. Μελίνα Καρακώστα, εκδ. Πατάκης, 2020
Δεν ξέρω αν υπάρχει εικονογράφος που να ζηλεύω και να θαυμάζω όσο ο Σεμπέ. Μπορεί να είναι από άλλο έργο του Γκοσινύ, αλλά θα ήθελα πολύ να γίνω Σεμπέ στη θέση του Σεμπέ. Κοιτάω τα εξώφυλλά του στον New Yorker και ξερογλείφομαι. Συνδυάζει φοβερή λεπτομέρεια, χωρίς να φοβάται τα κενά, και παράδοξα στιβαρές, καμιά φορά εντυπωσιακές συνθέσεις με ένα αέρινο πενάκι με τσιτσιριστή ενέργεια. Στον Μικρό Νικόλα, δε, όλη αυτή του η ενέργεια και το χιούμορ συνδύαζεται με την ενέργεια και το χιούμορ του κειμένου και δίνει μια σειρά από τα πιο διασκεδαστικά παιδικά βιβλία όλων των εποχών. ΣΩΠΟΔΗΠΟΤΕ!
ΥΓ.: δεν έχω ιδέα ποιος σκέφτηκε την επανέκδοση του μικρού Νικόλα με ψηφιακά 3D σχέδια, αλλά δεν έχω ξαναδεί μικρότερη κατανόηση της ολότητας κειμένου/εικονογράφησης.
Golden Boy: Beethoven’s Youth – Mikael Ross, Fantagraphics Books, 2022
Πάμε τώρα στο φοβερό πενάκι νούμερο 2: τον υπέροχο Mikael Ross. To Golden Boy είναι η ιστορία της παιδικής και εφηβικής ηλικίας του Μπετόβεν και των απαρχών της κώφωσης του. Είναι ένα πανέμορφο, έξυπνο, αστείο βιβλίο που δε φοβάται, όπως πολλές βιογραφίες, να παίξει με την προσωπικότητα που εξετάζει. Μάλιστα, μόλις συνειδητοποίησα ότι όποτε κάποιος μου λέει να δούμε την τάδε ταινία για την τάδε προσωπικότητα, πάντα γκρινιάζω ότι (και μετά για κάνα μισάωρο αραδιάζω τους λόγους που) “μααα μισώ τα biopics!”. Και να που ένα biopic είναι στη λίστα των αγαπημένων μου κόμικ. Δε λέω τίποτα άλλο. Να το διαβάσετε.
Seconds – Bryan Lee O’Malley, Ballantine Books, 2014
Είπα ότι ως κατά κύριο λόγο κομιξού δε θα μεροληπτήσω υπέρ των κόμικς και θα βάλω κυρίως εικονογραφημένα βιβλία. Από τη στιγμή που έβαλα ένα κόμικ όμως δεν μπόρεσα να αντισταθώ και τσουπ! Μπήκε ένα ακόμη να του κάνει παρέα. Στην πρωταγωνίστρια του Seconds, την Κέιτι, δίνεται η ευκαιρία να διορθώσει ένα λάθος του παρελθόντος. Ένα μόνο! Φυσικά, όπως σε κάθε παραμύθι, η Κέιτι κάνει του κεφαλιού της, κάνει υπερχρήση της νέας αυτής δυνατότητας και ο κόσμος γύρω της αρχίζει να καταρρέει. Ο Ο’Μalley δίνει μια πολύ ωραία, σφιχτή αφήγηση, με τους χαρακτηριστικούς του ήρωες που θες λίγο να τους σπάσεις τα μούτρα αλλά ταυτόχρονα τους συμπονείς, ένα είδος ήρωα που το εκτιμώ πολύ. Και ενώ το βιβλίο είναι ξεκάθαρα ένα βιβλίο του O’Malley, o Nathan Fairbairn και η εξαιρετική του δουλειά του στα χρώματα δίνουν ένα από τα αγαπημένα μου παραδείγματα του γιατί πολύ συχνά στα κόμικς και τα βιβλία η ισχύς είναι όντως εν τη ενώσει.
Έλα Αλέξης – Κυριτσόπουλος, εκδ. Άγρα, 1998
Είναι πάντα πολύ δύσκολο να διαλέξεις το τελευταίο σε μια λίστα. Σκέφτηκα πολλά που θα μπορούσα να βάλω εδώ. Εν τέλει αποφάσισα, για να ισορροπήσω τις πολυλογάδικες προηγούμενες τέσσερις επιλογές μου, εδώ να βάλω ένα βιβλιαράκι χωρίς σχεδόν καθόλου κείμενο. Με κείμενό του μόνο μια λέξη: έ λ α. Έλα Ε Λ Α έλα έλα έλα. Δεν υπάρχουν τόσες τυπογραφικές παραλλαγές όσες οι ζωγραφικές του Κυριτσόπουλου, που είναι συγκινητικές και αστείες και φανταστικές και λένε απ’ το πουθενά – ή σε αφήνουν εσύ να φανταστείς – μια ιστορία και γεμίζουν, πέρα από το μάτι σου, και την ψυχούλα σου, παρά το τόσο μικρό μέγεθός τους. Είναι ένα βιβλίο απρόσμενο.
