Ήταν 2013 όταν ο Αυστραλός Chris Ferrie, μαθηματικός και ακαδημαϊκός ερευνητής στον τομέα της Κβαντικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σίδνεϋ, έψαχνε να βρει βιβλία επιστημονικού περιεχομένου για να διαβάσει στην κόρη του, που τότε πήγαινε στον παιδικό σταθμό. Με τις έρευνές του να μην αποδίδουν καρπούς, αποφάσισε να γράψει ένα εκείνος και με πολύ απλό τρόπο να μιλήσει σε πολύ μικρά παιδιά για το επάγγελμά του.
Ετσι, έγραψε το Κβαντική Φυσική για μωρά, το οποίο και εξέδωσε μόνος τους. Τέσσερα χρόνια μετά ο εκδοτικός οίκος Sourcebooks ενδιαφέρθηκε για τα βιβλία του και μαζί δημιούργησαν τη σειρά Baby University. Η σειρά αυτή, που ξεκίνησε με τρία βιβλία απαριθμεί σήμερα 27 τίτλους. Η λογική των βιβλίων αυτών, τα οποία κανονικά απευθύνονται σε μωρά (0-3 ετών), είναι μέσα από την απλή εικονογράφηση και το πολύ λίγο κείμενο, να εισάγουν τους μικρούς αυτούς ανθρώπους στις έννοιες της φυσικής, μια επιστήμη που βλέπουμε παντού γυρω μας, χωρίς πολλές φορές να την αντιλαμβανόμαστε. Ο ίδιος ο Ferrie έχει δηλώσει σε συνέντευξή του ότι τα βιβλία αυτά χρησιμοποιούν τα σχήματα, τους αριθμούς και τις μικρές λέξεις και προτάσεις, όπως ακριβώς κάνουν και τα υπόλοιπα βιβλία για μωρά που κυκλοφορούν στην αγορά, απλώς τα δικά του βιβλία εξηγούν έννοιες της επιστήμης της Φυσικής.
Τα βιβλία αυτά ήρθαν και στην Ελλάδα. Πριν λίγους μήνες είδαμε στα βιβλιοπωλεία μεταφρασμένα στη γλώσσα μας τα τρία πρώτα, Αστροφυσική για μικρά παιδιά, Κβαντική Φυσική για μικρά παιδιά και Η Επιστήμη των πυραύλων για μικρά παιδιά, όχι όμως σαν board books, αλλά σαν εικονογραφημένα βιβλία, με σκληρό εξώφυλλο και μαλακά φύλλα.
Τη μετάφραση ανέλαβε η Φυσικός, εκπαιδευτικός και Επιστημονική Συνεργάτιδα του Εργαστηρίου Φυσικής Τμήματος Φυσικής Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Τίνα Νάντσου, με την οποία είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για τη σειρά Πανεπιστήμιο για μικρά παιδιά.
Κυρία Νάντσου, πόσο εύκολα κατανοητές μπορούν να γίνουν σε παιδιά προσχολικής ηλικίας επιστήμες όπως η αστροφυσική ή επιστημη των πυραύλων ή η κβαντική φυσική;
Τα βιβλία είναι γραμμένα έτσι ώστε να είναι κατανοητά σε παιδιά μικρών ηλικιών. Προφανώς τα παιδιά δεν κατανοούν τις έννοιες σε βάθος και αυτό γιατί τους λείπει το μαθηματικό υποβαθρο και η πειραματική εμπειρία. Όμως, τα βιβλία αυτά του Chris Ferrie αποτελούν μία καλή εισαγωγή στον κόσμο της φυσικής και των θετικών επιστημών, γιατί η Φυσική των βιβλίων είναι σωστή, παρουσιάζεται με ωραία εικονογράφιση και έχει μεταφραστεί από ειδικούς στο αντικείμενο.
Πώς μπορείς μέσα από ένα εικονογραφημένο βιβλίο να δώσεις σε ένα μικρό σε ηλικία παιδί να καταλάβει κάτι το οποίο σε έναν ενήλικα παίρνει χρόνια σπουδών και ερευνών;
Δεν θα καταλάβουν τα παιδια τη συγχρονη φυσική μεσα από αυτά τα βιβλία, αλλά θα λάβουν μια μικρή γεύση και θα έρθουν σε επαφη με τις ορθές επιστημονικά εικόνες. Είναι μία πρώτη γεύση με την επιστήμη της φυσικής. Για να κατανοήσεις τις σύνθετες έννοιες της επιστήμης αυτής πρέπει να κάνεις ανώτερες σπουδές στη φυσική και χρειάζεσαι ανώτερα μαθηματικά. Μόνο τότε μπορείς να απολαύσεις πραγματικά την επανάσταση που λαμβάνει χώρα στην επιστήμη της Φυσικής και της Άστροφυσικής.
Είχατε επικοινωνία με τον συγγραφέα των βιβλίων των Chris Ferrie κατά τη διάρκεια της μετάφρασης των βιβλίων του; Πώς σας φάνηκε η ιδέα να γίνεται μέρος της ομάδας αυτής που δημιούργησε αυτά τα επιστημονικά βιβλία για παιδια;
Δεν είχα επαφή με τον συγγραφέα, αλλά στη μετάφραση βοήθησαν οι επιστημονικοί μου συνεργάτες. Το να μεταφράσεις ορθά ένα βιβλίο εκλαΐκευσης της Φυσικής δεν είναι απλή υπόθεση. Πρέπει να μεταφέρεις ορθά τους επιστημονικούς όρους χωρίς καμία έκπτωση και να είναι κατονοητό αυτό που γράφεις στα παιδιά. Δυστυχως οι μεταφρασεις που γινονται στην Ελλαδα στα επιστημονικα βιβλία συχνά έχουν σοβαρά λάθη γιατί δεν γίνονται από ειδικούς στο αντικείμενο. Αυτό θα πρέπει – κατά τη γνώμη μου – να αλλάξει αν θέλουμε να έχουμε σοβαρή επιστημονική παιδεία στη χώρα μας. Η μετάφραση είναι σημαντική και πρέπει να υποστηρίζεται οικονομικά. Δεν είναι πάρεργο. Δυστυχώς, στην Ελλάδα υπάρχουν περιπτώσεις όπου διδάσκουν άσχετοι με το αντικείμενο και χωρίς σπουδές Φυσικής και μάλιστα επιβραβεύονται από επιστημονικές ενώσεις. Οπότε μάλλον αυτό που λέω αποτελεί πολυτέλεια για την Ελλάδα. Στη χωρα που είσαι ό,τι δηλωσεις, τα βιβλια αυτά αποτελούν είδος πολυτέλειας.
Τα βιβλία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Αλλοι τίτλοι που περιλαμβάνονται στη σειρά Baby University: Newtonian Physics for Babies, General Relativity for Babies, ABCs of Science, ABCs of Mathematics, ABCs of Physics Quantum, Entanglement for Babies, Optical Physics for Babies, Goodnight Lab, Statistical Physics for Babies, Electromagnetism for Babies, Quantum Information for Babies, Scientist, Scientist, Who Do You See?, Quantum Computing for Babies, ABCs of Space Evolution for Babies, Organic Chemistry for Babies, ABCs of Biology, 8 Little Planets, Blockchain for Babies, ABCs of Engineering, Robotics for Babies, Neural Networks for Babies.
