Κρατάω στα χέρια μου μια «μικρή εικονογραφημένη ιστορία» για παιδιά προσχολικής ηλικίας και όχι μόνο. Έχει απλή πλοκή και αφηγηματική δομή «που προέρχεται από την ύπαρξη, ενός γεγονότος, ακολουθητικής δράσης και αποτελέσματος»*. Ο ήρωας είναι ένα αδεσποτάκι, ο Άρφι, που ψάχνει να βρει ένα σπίτι στέλνοντας και ξαναστέλνοντας γραπτά το αίτημά του, σε όλα τα σπίτια που βρίσκονται στην οδό Μπάτερνατ που τριγυρνάει.
Το βιβλίο του Τρόι Κάμινγκς «Μπορώ να γίνω ο σκύλος σου;» ανήκει σ’ αυτά τα βιβλία όπου ο ήρωας εμφανίζεται, σχεδόν σε όλες τις εικόνες μαζί με το ίδιο αντικείμενο. Το αντικείμενο αυτό μπορεί να μας φανεί πολύ χρήσιμο στη διαδικασία της ανάγνωσης γιατί -πέρα από το τι σημαίνει για τον ήρωα – είναι κάτι χειροπιαστό που το χρησιμοποιούμε, στις τρεις διαστάσεις του, σαν να ξεπήδησε από το βιβλίο. Μπορούμε να παίξουμε μ’αυτό! Στην περίπτωση της ιστορίας του Άρφι υπάρχουν τα γράμματα. Φάκελοι και χαρτιά αλληλογραφίας που παλαιότερα – πριν από την εποχή του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου – υπήρχαν σε αφθονία σε κάθε σπίτι. Μιλάμε λοιπόν για έναν ήρωα που επικοινωνεί και μάλιστα μέσω αλληλογραφίας! Ο Άρφι παρ’ όλο που είναι κουτάβι είναι δεινός επιστολογράφος. Ο δημιουργός του πιστεύει στα παιδιά και στην ικανότητά τους να διεκδικούνε, με κάθε τρόπο, τα αυτονόητα.
Όλη αυτήν την απεγνωσμένη αναζήτηση οικογένειας – μου θυμίζει την ιστορία του εννιάχρονου Jordan που πρόσφατα έκανε έκκληση υιοθεσίας– την παρακολουθεί η Μίτζι Γουόλ η ταχυδρόμος. Κατανοεί την ανάγκη του μικρού σκύλου και χωρίς καθόλου οίκτο, με αγάπη και «ανάθεση ευθύνης», του ζητάει να γίνει βοηθός της και του προσφέρει γενναιόδωρα την αγκαλιά της. Αγαπημένο το σαλόνι με τον Άρφι που κοιμάται λυπημένος και στην κούτα του βλέπουμε ένα γράμμα γι’ αυτόν, που μόλις ξυπνάει, το διαβάζει και ανοίγει διάπλατα τις ματάρες του από χαρά. Στην επόμενη σελίδα φαίνεται σαn να χαμογελά.
Το βιβλίο αυτό είναι η πιο όμορφη αφορμή για να ανοίξουμε μια συζήτηση με τα παιδιά με θέμα την υιοθεσία και την φροντίδα των αδέσποτων.
Επίσης το καθημερινό αντικείμενο που συναντάμε σ’ αυτήν την ιστορία (τα γράμματα), μας βάζει σ’ ένα παιχνίδι που δεν τελειώνει ποτέ! Μπορεί να γίνει διασκεδαστικό, εξομολογητικό, μυστηριώδες και περιπετειώδες. Δίνει αφορμή για χειροποίητες δημιουργίες (αυτοσχέδιους χειροποίητους φάκελους) που ενδεχομένως περιέχουν ζωγραφιστές ή γραπτές σκέψεις, επιθυμίες, συναισθήματα και αιτήματα μικρών και μεγάλων που τα βρίσκουμε ίσως σ’ ένα κουτί (χειροποίητο κι αυτό) με τη λέξη «ταχυδρομείο».
Τα Χριστούγεννα θα μπορούσαμε να γράψουμε κι ένα πραγματικό γράμμα στον Άγιο Βασίλη και να του ζητήσουμε να βοηθήσει όλα τα αδεσποτάκια της γειτονιάς μας, βρίσκοντας τους καταφύγιο και τροφή. Κι εμείς, ενισχυτικά, μαζί με τους μικρούς μας αναγνώστες επισκεφτόμαστε καταφύγια και χώρους φροντίδας, τους γνωρίζουμε και προσφέρουμε σ’ αυτούς τροφή και ό,τι άλλο έχουμε τη δυνατότητα.
Τα παιδιά γνωρίζουν καλά πως η αγάπη δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στις αθώες μουσούδες σαν κι αυτήν που φιγουράρει στο εξώφυλλο του βιβλίου μας. Κι εμείς οι ενήλικες κατανοούμε, αλίμονο αν δεν, πως όλα τα απροστάτευτα πλάσματα σ’ αυτήν τη γη έχουν δικαίωμα στον απόλυτο σεβασμό, την φροντίδα και την αγάπη μας.
Μπορώ να γίνω ο σκύλος σου; του Τρόι Κάμινγκς (μετάφραση: Χρυσάνθη Καραΐσκου), Εκδόσεις Διάπλαση.
*Απόσπασμα από την διπλωματική εργασία της Αθηνάς Γεροπούλου στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης με θέμα «Τα αντικείμενα ως ήρωες στις μικρές ιστορίες.» Βόλος 2002
