Συγγραφέας: Marta Breen
Εικονογράφος: Jenny Jordahl
Μετάφραση: Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη
Εκδόσεις: Παπαδόπουλος
Χρονιά εκδοσης: 2019
Ηλικίες: από 9 ετών και άνω και για ενήλικες
Ζώντας την ίδια περίοδο που το τέταρτο κύμα του φεμινισμού* βρίσκεται στo επίκεντρο του ενδιαφέροντος με αρθρογραφία σε μεγάλα ΜΜΕ, ομιλίες και δράσεις σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο, τουλάχιστον τον δυτικό, το graphic novel των Νορβηγίδων Marta Breen και Jenny Jordahl έρχεται σαν ένα εξαιρετικό βοήθημα, για να μάθουμε μικροί και μεγάλοι, κορίτσια, γυναίκες αλλά και αγόρια και άντρες τι είναι το γυναικείο κίνημα, από που ξεκίνησε, πότε και με ποιο σκοπό. Μέσα από τις πολύχρωμες σελίδες του, το λιγοστό κείμενο με την αντιστρόφως ανάλογη ποσότητα πληροφοριών και τα σκίτσα της Jordahl, επιχειρείται μια ιστορική αναδρομή στο κίνημα από τα χρόνια των πρώτων αγώνων για απελευθέρωση των σκλάβων στην Αμερική και το δικαίωμα των γυναικών στην ψήφο μέχρι το τι συμβαίνει σήμερα.
Το βιβλίο ξεκινά με την αφήγηση της ιστορίας του κινήματος τον 19ο αιώνα, τότε που οι γυναίκες ήταν κτήμα των αντρών, των πατεράδων και των συζύγων τους. Δεν είχαν δικαίωμα να εργαστούν, δεν μπορούσαν να αποκτήσουν γη στο όνομά τους και φυσικά δεν επιτρεπόταν να πάνε σχολείο ή να σπουδάσουν. Ήταν κόρες, σύζυγοι και μανάδες. Οι γυναίκες αποτελούσαν για την κοινωνία της εποχής τον τελευταίο τροχό της αμάξης, δεν είχαν απολύτως κανένα δικαίωμα και φυσικά όταν ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθειες όλο αυτό το καθεστώς να ανατραπεί, επικράτησε τεράστια αναταραχή. Παράλληλα με τα πρώτα δειλά βήματα των Ελίζαμπεθ Κέιντι Στάντον και Λουκρήσια Μοτ στην Αμερική του 19ου αιώνα να γράψουν την πρώτη διακήρυξη ισότητας, μια άλλη γυναίκα, μια μαύρη σκλάβα, η Χάριετ Τάμπμαν* (γεννήθηκε Araminta Ross και άλλαξε το όνομά της όταν ελευθερώθηκε) αγωνίστηκε και κατόρθωσε να οδηγήσει στην ελευθερία πολλούς σκλάβους. Στις σελίδες του graphic novel των Breen & Jordahl αναφέρονται πολλά και σπουδαία ονόματα, γυναίκες που κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων έδωσαν ακόμα και τη ζωή τους για το φεμινιστικό κίνημα και τον αγώνα για ελευθερία, ισότητα και κοινωνική αλληλεγγύη, από την Ολύμπ Ντε Γκουζ και την Έμελιν Πάνκχερστ ως την Ιρανή Αντ Ταχιρίχ, τη Ρόζα Λούξεμπουργκ, τη Μάργκαρετ Σάνγκερ που αγωνίστηκε για τη σωματική αυτοδιάθεση των γυναικών και τη Μαλάλα Γιουσαφζάι, που τιμήθηκε με Νόμπελ Ειρήνης.
Κάθε χρονική περίοδος του κινήματος και των αγώνων αντιπροσωπεύεται στο βιβλίο και από ένα χρώμα, με το μαύρο να παραμένει σταθερό σε όλες τις σελίδες, ενω υπάρχουν κεφάλαια ειδικά για τη σωματική αυτοδιάθεση και το δικαίωμα στην έκτρωση, τη σεξουαλική απελευθέρωση, την ελευθερία στην αγάπη, το κίνημα του Pride, το δικαίωμα στην εκπαίδευση και φυσικά στην αποφυγή διακρίσεων λόγω του φύλου. Γιατί το φεμινιστικό κίνημα δεν ήταν ένας αγώνας ενάντια στους άντρες, αλλά μια τεράστια προσπάθεια για ισότητα και κοινωνική αλληλεγγύη.
Aς σημειωθεί ότι το βιβλίο τιμήθηκε το 2019 με εύφημο μνεία στα Bologna Ragazzi Awards στην κατηγορία των βιβλίων γνώσεων.
*Το πρώτο κύμα του φεμινιστικού κινήματος ξεκίνησε τον 19ο αι. και είχε να κάνει με το δικαίωμα των γυναικών στην ψήφο. Το δεύτερο κύμα ήταν αυτό της δεκαετίας του 1970 και είχε να κάνει με τη σεξουαλική απελευθέρωση και τη σωματική αυτοδιάθεση, το τρίτο κύμα ήταν αυτό της δεκαετίας του 1990 που επικεντρώθηκε στις ατομικές ελευθερίες και τη διαφορετικότητα και το τέταρτο κύμα, αυτό που διανύουμε τώρα ξεκίνησε στις αρχές του 21ου αι., γιγαντώθηκε με το σκάνδαλο Weinstein, το κίνημα #metoo και το Women’s March στην Αμερική. Περισσότερα για το τέταρτο κύμα του φεμινισμού μπορείτε να διαβάσετε ενδεικτικά εδώ και εδώ.
**H Hariet Tubman είναι η γυναίκα που ξεγέλασε το σύστημα και έσωσε τη ζωή εκατοντάδων σκλάβων από τις Νοτιες Πολιτείες της Αμερικής. Η ζωή της έγινε πολύ πρόσφατα ταινία, με την Cynthia Erivo, τον Leslie Odom Jr., τον Joe Alwyn, και τη Janelle Monáe.
