(το κείμενο αφορά την αγγλική έκδοση του βιβλίου, το οποίο στο μεταξύ κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Αίολος.)
Παρακολουθώντας τον πόλεμο που μαίνεται στην Ουκρανία, έπεσε στα χέρια μας το βιβλίο «How war changed Rondo» (ελλ. μτφρ. O πόλεμος που άλλαξε το Ρόντο). Ένα παιδικό (και όχι μόνο) αντιπολεμικό βιβλίο, ένας ύμνος στην ειρήνη. Βρισκόμαστε στην πόλη του Ρόντο. Μια πόλη πλημμυρισμένη από φως, καθαρή, γεμάτη με πάρκα και κήπους. Οι κάτοικοί της αγαπούν την φύση, μιλούν στα πουλιά και στα λουλούδια, γράφουν ποίηση και ζωγραφίζουν. Η πόλη του Ρόντο είναι διάσημη για τη συμφωνική ορχήστρα των σπάνιων και πολύχρωμων φυτών της. Κόσμος από κάθε γωνιά της γης, έρχεται για να ακούσει και να θαυμάσει τις μελωδίες των υπέροχων λουλουδιών.
Ξετυλίγονται μπροστά στα μάτια μας εικόνες με χρώματα λαμπερά πάνω σε παστελ φόντο. Σχήματα συμμετρικά, διακοσμητικά, κολάζ και αφαιρετικά σχέδια ενώνονται με λεπτές γραμμές και πληροφορίες ξεπηδούν εδώ κι εκεί. Ζεστές εικόνες που ξεχειλίζουν από αρμονία, ζωντάνια και θετική ενέργεια. Οι τρεις ήρωες της ιστορίας, σύμβολα του φωτός, της αγάπης και της εξέλιξης, ζουν ευτυχισμένοι εκεί: o Ντάνκο, ένα υπέροχο πλάσμα, διαφανές και αυτόφωτο, γεμάτο από αγάπη, που φροντίζει τα λουλούδια της πόλης του, o Φαμπιάν, ένα λαγωνικό σκυλάκι-μπαλόνι, έτοιμος πάντα να ανακαλύψει κάτι καινούργιο και η Ζίρκα, ένα χάρτινο οριγκάμι πουλί που καταγράφει στα φτερά της όσα μέρη συναντάει στα ταξίδια της.
Όταν ο πόλεμος έρχεται στον Ρόντο, όλα θα αλλάξουν. Το σκοτάδι και ο φόβος θα σκεπάσουν τα πάντα. Το σκηνικό βάφεται σε μοβ φόντο και γεμίζει μαύρες σκιές. Χτυπήματα του πολέμου. Το μοτίβο της πόλης του Ρόντο επαναλαμβάνεται αυτή την φορά ερειπωμένο, κατεστραμμένο και σκοτεινό. Βαθιές οριζόντιες γραμμές κουβαλούν επάνω τους τανκς, που προχωρούν από την μια σελίδα στην άλλη κι απλώνονται σε ολόκληρη την πόλη. Αγκαθωτά ζιζάνια, βόμβες, πυρομαχικά, όλα μαύρα, καλύπτουν απειλητικά κάθε εικόνα. Η σκιά του πολέμου βρίσκεται παντού. Πώς καταφέρνουν οι τρεις φίλοι να επιβιώσουν και να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να σώσουν την πόλη τους; Τι πληγές αφήνει πίσω του ο (κάθε) πόλεμος, που δεν επουλώνονται; Θα ξαναγίνει το Ρόντο η λαμπερή πόλη που ήταν πριν την αγγίξει το σκοτάδι;
Το “How war changed Rondo” είναι μια εικονογραφημένη ιστορία για τον παραλογισμό του πολέμου, τα τραύματα που αφήνει ανεξίτηλα πάνω μας και μέσα μας, την αντίσταση και την ελπίδα που σιγοκαίει ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές.
Στη μεγαλόφωνη ανάγνωση με τον πεντάχρονο γιό μου, είδα τα μάτια του να τρέχουν πάνω κάτω στα ζωηρά χρώματα και τα σχέδια που ξεκινούσαν την ιστορία. Είδα το βλέμμα του να σκοτεινιάζει όσο ο πόλεμος βάδιζε ακάθεκτος από σελίδα σε σελίδα. Είδα το πρόσωπό του να λάμπει, όταν το φως νικούσε το σκοτάδι.
Οι Romana Romanyshyn και Andriy Lesiv από την Ουκρανία, γνωστοί στο ελληνικό κοινό από τα βραβεμένα τους βιβλία “Η μαγεία των ήχων” και η “Η μαγεία της όρασης”, έχοντας ζήσει προηγούμενες εισβολές στην χώρα τους, έφτιαξαν αυτό το βιβλίο το 2015. Επτά χρόνια μετά είναι, δυστυχώς, πιο επίκαιρο από ποτέ! Ας ευχηθούμε τέτοιες ιστορίες να αφήνουν το αποτύπωμά τους βαθιά μέσα στην ψυχή μας. Όχι σαν πληγή, αλλά σαν άσβεστη φλόγα που θα διώχνει μακριά τις σκιές.
Στο τέλος του 2023 κυκλοφόρησε και στα ελληνικά σε μετάφραση από τα ουκρανικά του Νίκου Μεταξά.
