Συγγραφέας – εικονογράφος: Charlie Mackesy
Μετάφραση: Αννα Παπασταύρου
Επιμέλεια: Μάνος Μπονάνος
Εκδόσεις: Παπαδόπουλος
Χρονιά έκδοσης: 2020
Ηλικίες: διηλικιακό
Τέσσερις φαινομενικά άσχετοι μεταξύ τους χαρακτήρες, ένα αγόρι, ένας τυφλοπόντικας, μια αλεπού κι ένα άλογο, μοιράζονται τη ζωή τους και την αγάπη τους σε αυτό το βαθιά φιλοσοφικό, εξαιρετικά ευαίσθητο και μοναδικά συγκινητικό εικονογραφημένο βιβλίο.
Το έργο του Charlie Mackesy προέκυψε από την ανάγκη του να εκφράσει όλα όσα κατά καιρούς συζητούσε με τους δικούς του φίλους και “να γράψω με έναν πιο απλό τρόπο ό,τι μου έμαθε η ζωή μου ως τώρα“, όπως χαρακτηριστικά έχει πει ο ίδιος. Ένα σκίτσο του μ’ ένα άλογο που τολμά να παραδεχτεί πως το πιο γενναίο πράγμα που έχει κάνει στη ζωή του ήταν να ζητήσει βοήθεια όταν τη χρειάστηκε, ήταν αυτό που έδωσε την αφορμή να γίνει αυτό το βιβλίο. Το σκίτσο ανέβηκε στο Instagram του Mackesy και έγινε το έμβλημα πολλών ανθρώπων που βασανίζονται, κυρίως με θέματα ψυχικής υγείας· το μοιράστηκαν οργανώσεις που βοηθούν βετεράνους πολέμου με διαταραχές μετατραυματικού στρες, νοσοκομεία ως μέσο ενθάρρυνσης των ασθενών τους και απλοί άνθρωποι στα κοινωνικά δίκτυα. Αυτό που ξεκίνησε ως μια προσπάθεια να εξωτερικεύσει ο δημιουργός του όλα τα συναισθήματα που του προκάλεσε η απώλεια ενός καλού του φίλου, έγινε ένα παγκόσμιο εκδοτικό φαινόμενο, με εκατοντάδες χιλιάδες πωλήσεις, βραβεύσεις και μεταφράσεις. Και καθόλου άδικα.
Χωρίς να υπάρχει μια συγκεκριμένη ιστορία, ο Mackesy διηγείται μέσα από τα κείμενα και τα σχέδιά του το ταξίδι των τεσσάρων αυτών χαρακτήρων, που συναντιούνται στις σελίδες του βιβλίου κι αρχίζουν να μοιράζονται τη ζωή τους, τη φιλία τους και την αγάπη τους σε μια κοινή διαδρομή. Δεν υπάρχει αρχή και δεν υπάρχει τέλος, όπως άλλωστε συμβαίνει με όλες τις συζητήσεις. Γιατί αυτό ακριβώς είναι, μια συζήτηση ανάμεσα στους τέσσερις πρωταγωνιστές, στην οποία ο καθένας προσθέτει το δικό του λιθαράκι. Θα μπορούσε να πει μάλιστα κανείς πως οι τέσσερις χαρακτήρες είναι ουσιαστικά διαφορετικές πλευρές του ίδιου ανθρώπου: το μικρό αγόρι με την αμείωτη περιέργειά του και τις ασταμάτητες ερωτήσεις του, ο τυφλοπόντικας με τη λαιμαργία του συμβολίζει τη λαιμαργία για ζωή, η λιγομίλητη και φαινομενικά αντικοινωνική αλεπού την πληγωμένη πλευρά του ενήλικα και τέλος, το άλογο τη σοφία και την ηρεμία που έρχεται με την εμπειρία.
Το πρώτο βιβλίο του Charlie Mackesy δεν ξεχωρίζει μόνο για το κείμενό του, αλλά και για το εικαστικό κομμάτι. Κείμενο και σχέδιο, όλα φτιαγμένα στο χέρι με πένα και μελάνι, δημιουργούν ένα μοναδικό αποτέλεσμα, μια εξαιρετικής αισθητικής έκδοση, με τεράστιο βαθμό δυσκολίας όμως στην αναπαραγωγή της σε άλλες γλώσσες. Για να μπορέσει να αποδοθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να μοιάζει όσο το δυνατόν περισσότερο στο πρωτότυπο, η ελληνική έκδοση έχει τον τίτλο στο εξώφυλλο γραμμένο στη γλώσσα μας από τον ίδιο τον Mackesy, ενώ στο εσωτερικό του βιβλίου, που η δυσκολία να βρεθεί μια γραμματοσειρά που να πλησιάζει κάπως στον γραφικό χαρακτήρα του δημιουργού ήταν τεράστια, χρησιμοποιήθηκε η γραμματοσειρά “Cavafy*“, ο σχεδιασμός της οποίας είναι βασισμένος στα χειρόγραφα του σπουδαίου Ελληνα ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη και στο “Τετράδιο Σεγκόπουλου“. Με τις δύο αυτές επιλογές στην τυπογραφία, ο ελληνικός εκδοτικός μας έδωσε τη δυνατότητα να απολαύσουμε και στη γλώσσα μας το σπουδαίο αυτό βιβλίο, χωρίς να νιώουμε ότι χάνουμε πολλά σε σχέση με το αγγλικό πρωτότυπο.
Αισθάνομαι πως οι λέξεις είναι πολύ λίγες για να περιγράψουν την ομορφιά του και πως όσο περισσότερο το αναλύουμε τόσο του αφαιρούμε από την μαγεία του. Ενα βιβλίο τόσο μοναδικό, που μιλάει κατευθείαν στην καρδιά του αναγνώστη και προάγει την ενσυναίσθηση όπως κανένα άλλο ως τώρα. Ένα βιβλίο που ήρθε στην ελληνική αγορά την πιο κατάλληλη εποχή, για να τονώσει το ηθικό μας και να μας κάνει να αισθανθούμε – έστω για όσο διαρκεί η ανάγνωσή του – μια σταλιά παραπάνω αισιόδοξοι απ’ όσο μας επιτρέπουν οι τρέχουσες συνθήκες. Θα κλείσουμε λοιπόν με μία συμβουλή: αναζητήστε το, αγοράστε το, διαβάστε το, ξαναδιαβάστε το και αφήστε το να σας αλλάξει έστω και λίγο τη ζωή σας.
*Το Ίδρυμα Ωνάση προχώρησε το 2014 στην ψηφιοποίηση της χειρόγραφης γραμματοσειράς του Κ. Π. Καβάφη. Η γραμματοσειρά περιλαμβάνει το πλήρες ελληνικό μονοτονικό καθώς και το πλήρες πολυτονικό σύνολο χαρακτήρων, αλλά και αυτά των περισσοτέρων ευρωπαϊκών γλωσσών με βάση το λατινικό αλφάβητο (και τουρκικά). Το σχεδιασμό ανέλαβε η Ελληνική Ψηφιακή Τυποθήκη και οι γραφίστες Γιάννης Καρλόπουλος και Βασίλης Γεωργίου.
