“5” θα πει τα πέντε πιο αγαπημένα βιβλία ενός εικονογράφου. Κάθε μήνα ένας Έλληνας ή μία Ελληνίδα δημιουργός επιλέγει και παρουσιάζει πέντε εικονογραφημένα βιβλία – ελληνικά ή ξένα, καινούρια ή παλιότερα, για παιδιά ή ενήλικες. Μέσα από αυτές τις επιλογές και τα μικρά κείμενα που συνοδεύουν τα βιβλία – ένα είδος λεζάντας – παίρνουμε μια μικρή γεύση από τις αναγνωστικές προτιμήσεις των καλλιτεχνών, τα βιβλία των οποίων έχουμε στα σπίτια μας και ξεφυλλίζουμε σχεδόν καθημερινά με ή χωρίς τα παιδιά μας. Μας δίνουν με αυτόν τον τρόπο μια ιδέα από τις επιρροές τους, τους καλλιτέχνες που θαυμάζουν και τα έργα που αγαπούν να έχουν στη βιβλιοθήκη τους. Παράλληλα, μέσα από τις επιλογές αυτές γνωρίζουμε βιβλία και δημιουργούς που ίσως να μην ξέραμε ως τώρα. Ένα ταχύρυθμο μάθημα εικαστικών, μια εισαγωγή στον υπέροχο κόσμο της εικονογράφησης, που μόνο οι ίδιοι οι εικονογράφοι μπορούν να προσφέρουν.
Επιμέλεια στήλης: Ζωή Κοσκινίδου
Άνθρωπος πολυταξιδεμένος, που για αρκετά χρόνια μοίραζε τη ζωή της μεταξύ Ελλάδας, Δανίας και Ισπανίας, η Φωτεινή Τίκκου είναι μία από τους εικονογράφους που ξεχωρίζεις από την πρώτη ματιά. Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και ξεκίνησε να συνεργάζεται ως freelance εικονογράφος το 2009, όμως εμείς την ξεχωρίσαμε και τη γνωρίσαμε καλύτερα μέσα από το βιβλίο της Άννας Κοντολέων και του Μάνου Κοντολέων “Φεύγει-έρχεται” (εκδ. Καλειδοσκόπιο, 2017). Είναι από τους εικονογράφους που δημιουργούν συμπεριληπτικά εικαστικά περιβάλλοντα και χαρακτήρες, κάτι που στον χώρο του ελληνικού παιδικού βιβλίου αργήσαμε να παρατηρήσουμε, αν και η ελληνική πραγματικότητα συνεχώς άλλαζε και συνεχίζει να αλλάζει, και από τους καλλιτέχνες που δημιουργούν εικονογραφήσεις ιδανικές για βιβλία που απευθύνονται σε παιδιά, λαμβάνοντας υπόψη της τις ιδιαιτερότητες του είδους. Έχει συνεργαστεί με εκδότες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό (Oxford University Press, Penguin Readers, Little Tiger), με περιοδικά, ενώ ασχολείται τα τελευταία χρόνια και με την κεραμεική τέχνη και διατηρεί τον προσωπικό της καλλιτεχνικό χώρο στο κέντρο της Αθήνας. Εδώ, επιλέγει τα πέντε πιο αγαπημένα της εικονογραφημένα βιβλία και εξηγεί τους λόγους που τα ξεχώρισε.
Το θαυμάσιο Στρουμπουλό-Μαλλιαρό-Μικρό, Beatrice Alemagna, εκδ. Πουά, μτφρ. Κέλλυ Δημοπούλου, 2022
Για την Beatrice Alemagna τι να πω πια; Έχω αναφερθεί πολλές φορές σε αυτήν. Θαυμάζω ασύλληπτα τη δουλειά της και έχει αποτελέσει εκπληκτική πηγή έμπνευσης για μένα, όπως και για τόσους άλλους εικονογράφους. Θεωρώ πως το συγκεκριμένο βιβλίο είναι ένα από τα πιο όμορφα που έχει φτιάξει. Πρόκειται για μια απλή και όμορφη ιστορία για τη σημασία των απλών πραγμάτων, η οποία συνοδεύεται από τη γνωστή μαξιμαλιστική εικονογραφική μάτια της. Η ζέστη, γήινη χρωματική παλέτα και το λεπτομερές σκιτσάρισμά της κάνει το συγκεκριμένο βιβλίο τόσο ενδιαφέρον που κάθε φορά που το ξεφυλλίζω, το ξαναχαζεύω και βρίσκω και νέες λεπτομέρειες. Το συγκεκριμένο βιβλίο το αγαπώ πολύ επίσης γιατί είναι και ένα από τα αγαπημένα βιβλία της κόρης μου.
Θέλω πίσω το καπέλο μου – Jon Klassen, Jon Klassen, μτφρ. Μαρία Τοπάλη, εκδ. Κόκκινο, 2012.
Η κάπως πιο μινιμαλιστική εικονογράφηση και η απλότητα της εικόνας είναι κάτι που πάντα με έλκυε. Στο συγκεκριμένο βιβλίο ο Klassen συνδυάζει αριστοτεχνικά την απλότητα αυτή με εκείνη του κειμένου. Πρόκειται για μια απλή, χωρίς σχεδόν απαραίτητο λόγο ύπαρξης θα έλεγε κανείς, αλλά τόσο έυστοχη και τόσο αστεία ιστορία, δοσμένη μέσω της εικονογράφησης. Θαυμάζω τον μινιμαλισμό στις εικόνες, από τις μορφές μέχρι την περιορισμένη χρωματική παλέτα. Επίσης μου αρέσει πως ο δημιουργός του χειρίζεται δεξιοτεχνικά τον αφηγηματικό ρυθμό μέσα από τα εικονογραφικά του καρέ, προσθέτοντας χιούμορ.
Το δέντρο που έδινε – Shel Silverstein, μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Αγγελος Αγγελίδης, εκδ. Διόπτρα, 2023
Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι το μοναδικό στη λίστα που το προσθέτω όχι τόσο για την εικονογράφηση, αλλά για τη σπουδαιότητα του κειμένου του. Είναι το βιβλίο που με κάνει να δακρύζω κάθε φορά που το διαβάζω. Πρόκειται για μία συγκλονιστικά αληθινή και συγκινητική αλληγορία για την αγάπη χωρίς όρους και την ανιδιοτέλεια. Είναι μια ιστορία που πιστεύω πολλοί μπορούν να ταυτιστούν μιας και το νόημλα της μπορεί να αποδοθεί σε πολλές διαφορετικές μορφές αγάπης. Προσωπικά για μένα εκφράζει την απόλυτη αγάπη της μητέρας και την άνευ όρων προσφορά της και αφοσίωση προς το παιδί και πιστεύω πως αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο με συγκινεί ιδιαίτερα.
Ταξίδια με το περίπτερο – Anete Melece, μτφρ. Αργυρώ Πιπίνη, εκδ. Ciel, 2023
Ένα από τα πιο όμορφα βιβλία που έχω πιάσει στα χέρια μου τα τελευταία χρόνια. Αρχικά με τράβηξε η υπέροχη και πλούσια εικονογράφηση της Melece, αλλά μετά με συνεπήρε και η πολύ απλά δοσμένη ιστορία ενός ανθρώπου που ουσιαστικά μια μέρα επιλέγει να κάνει την υπέρβαση και να ξεφύγει από τα δεσμά της καθημερινότητάς του και να ακολουθήσει το όνειρό του. Δοσμένη μέσα από μια υπέροχα πλήρη εικονογράφηση και με άπλετο χιούμορ. Και παρά τη σπουδαιότητα του νοήματός του, καταφέρνει ταυτόχρονα να αποτελεί ένα καθαρά παιδικό βιβλίο που κάθε παιδί μπορεί να απολάυσει.
Αυτό Δεν Είναι Ένα Κουτάλι – Στέργια Κάββαλου & Κωνσταντίνος Μαρκόπουλος, εκδ. Ποταμός, 2023
Το βιβλίο αυτό θεωρώ πως είναι ένα απ’ τα πιο όμορφα βιβλία που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα. Θαυμάζω πολύ τη δουλειά του Μαρκόπουλου και θεωρώ πως είναι ένας από τους εικονογράφους ο οποίος αποδίδει τις εικονογράφησεις του και με έναν βαθιά εικαστικό τρόπο. Τα σαλόνια του είναι μικρά έργα τέχνης, αποτέλεσμα ενός συνδυασμού γεωμετρικών μοτίβων, λιτής φόρμας και κολάζ. Το κείμενο της Κάββαλου συνδυάζεται επίσης πολύ αρμονικά με την εικονογράφηση και μαζί δημιουργούν ένα πολύ όμορφο βιβλίο με επίκεντρο μια παιχνιδιάρικη εικαστική αφήγηση.
