Άραγε τι σημαίνει ή καλύτερα τι χαρακτηρίζει μια διαδραστική ανάγνωση και συγκεκριμένα μια διαδραστική ανάγνωση που απευθύνεται σε παιδιά; Ετυμολογικά, η λέξη διαδραστική είναι ένα επίθετο που προϋποθέτει την ενεργή συμμετοχή δύο πλευρών. Στην περίπτωση της ανάγνωσης, ο ακροατής μπορεί να επέμβει, να τροποποιήσει ή να σχολιάσει όσα διαβάζονται. Ας μην ξεχνάμε πως το παιδί-ακροατής έχει πάντα αυτήν την ανάγκη για να κατακτήσει την απόλαυση της διήγησης.
Στην ενήλικη ζωή μας η σχέση του αναγνώστη με το κείμενο που διαβάζει είναι επίσης μία διαδραστική σχέση. Αυτό συμβαίνει από τη στιγμή που συγγραφέας και αναγνώστης είναι δύο διαφορετικά πρόσωπα με άλλες προσλαμβάνουσες και άλλες κουλτούρες. Η διαδραστικότητα ενυπάρχει σε κάθε σχέση και της προσδίδει κάτι σημαντικό, μία προοπτική εξέλιξης, ανάπτυξης και σεβασμού στη διαφορετικότητα. Συγκεκριμένα ένα παιδί που παρακολουθεί τη μεγαλόφωνη ανάγνωση ενός βιβλίου βρίσκεται σε μία ενεργητική διαδικασία. Αυτός, όπως αποδεικνύουν πολλές επιστημονικές μελέτες, είναι ο μοναδικός δρόμος για να ενεργοποιήσει και να αναπτύξει τη φαντασία του. Κι όπως γράφει κι ο Τζιάνι Ροντάρι, που ήταν ένας εμπνευσμένος δάσκαλος: “Είναι ανάγκη η φαντασία ν’ αποκτήσει τη θέση της στην εκπαίδευση” κι εμείς θα λέγαμε ενισχύοντάς το και στη ζωή. “Όχι για να γίνουμε όλοι καλλιτέχνες”, όπως λέει κι ο Ροντάρι, αλλά για να γίνουμε ελεύθερα σκεπτόμενοι άνθρωποι.
Κάθε δεκαπέντε ημέρες θα δίνουμε ιδέες για το πώς μπρούμε να κάνουμε διαδραστικές αναγνώσεις με βιβλία που αγαπάμε. Ξεκινάμε με το «Αυτό το βιβλίο έφαγε τον σκύλο μου» του Richard Burne από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Η Μπέλα, η ηρωίδα, καταγγέλλει το βιβλίο του Richard Burne του δημιουργού της. Αν είναι δυνατόν, εκεί που πηγαίνει βόλτα τον σκύλο της, έναν σκύλο επιβλητικό, που η εικόνα του κυριαρχεί στη σελίδα, το βιβλίο… τον καταπίνει! Ο κόσμος της Μπέλα σιγά-σιγά εικονογραφείται. Πρώτα γνωρίζουμε τον φίλο της, τον Μπεν. Ακολουθεί το αυτοκίνητο του διασώστη σκύλων, μετά το πυροσβεστικό και το αυτοκίνητο της Αστυνομίας. Κι όλα αυτά όπως εμφανίζονται, στο ίδιο φόντο μιας αχνής πόλης, έτσι κι εξαφανίζονται στη στιγμή! Το άτακτο βιβλίο στο τέλος καταπίνει και την ίδια την Μπέλα. Στη θέση της εμφανίζεται ένα μεγάλο «ΜΠΟΥ!, στην έσκασα!»
Το βιβλίο-πειραχτήρι είναι ένας τεράστιος, απρόβλεπτος κόσμος. Είναι ο τόπος που ζει η Μπέλα, η πόλη της. Κι είναι ζωντανός. Είναι ο κόσμος της ανάγνωσης. Ο συγγραφέας μάς ζητάει να πάρουμε το βιβλίο στα χέρια μας και να το κουνήσουμε μήπως κι εμφανιστούν οι χαμένοι του ήρωες. Και οπ!, εμφανίζονται! Ο τρόπος που ο Burne έχει στήσει την απλή ιστορία του, με μικρό κείμενο και λιτή εικόνα, δίνει τον χώρο για μία ανάγνωση συμμετοχική. Θα μπορούσαμε να πούμε πως δεν υπάρχει καν τίτλος. Ο Burne μέσα από τη φωνή της Μπέλα μάς απευθύνεται άμεσα και μας ζητάει τη βοήθειά μας. Το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο είναι σε μία συνέχεια. Η τελευταία σελίδα μας οδηγεί πάλι στην πρώτη. «Αγαπητέ αναγνώστη την επόμενη φορά που θα το διαβάσεις ζήτησε από το βιβλίο να μην είναι τόσο άτακτο…», γράφει η Μπέλα. Κι εμείς αναρωτιόμαστε μαζί με τα παιδιά: Τι λέτε, αν το ξαναδιαβάσουμε μήπως αυτήν τη φορά δεν θα φάει τον σκύλο;
