Συγγραφέας: Margot Lee Shetterly
Εικονογράφηση: Laura Freeman
Εκδόσεις: Harper Collins
Χρονιά έκδοσης: 2018
Ηλικίες: 5+, 7+, 9+
Ο Μήνας Γυναικείας Ιστορίας μπορεί να πλησιάζει στο τέλος του, όμως οι ιστορίες γυναικών που αγωνίστηκαν και ενέπνευσαν τη θεσμοθέτησή του έρχονται συνεχώς στην επικαιρότητα και μας γνωρίζουν τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει για την κατάκτηση της ισότητας των δυο φύλων, τα δικαιώματα των γυναικών, τις αδικίες και την καταπίεση που έχουν υποστεί μέσα στον χρόνο.
Τέσσερεις από αυτές τις ιστορίες, μας συστήνει και η παιδική, εικονογραφημένη μεταφορά του βιβλίου της Margot Lee Shetterly, Hidden Figures: The True Story of Four Black Women and the Space Race. Περιγράφει την αληθινή ιστορία τεσσάρων αφρο-αμερικανών γυναικών, σε μια περίοδο που το να είσαι γυναίκα και μάλιστα μαύρη στην Αμερική ήταν φοβερό μειονέκτημα. Οι Dorothy Vaughan, Mary Jackson, Katherine Johnson & Christine Darden υπήρξαν πρότυπα αποφασιστικότητας, δυναμισμού και ευφυΐας, και κατέρριψαν στερεοτυπικές αντιλήψεις της εποχής, για τη θέση και τα δικαιώματα της γυναίκας μέσα στην κοινωνία και στον εργασιακό χώρο. Πολλές από τις προκλήσεις που αντιμετώπισαν επικεντρώθηκαν στο χρώμα του δέρματός τους και στο γεγονός ότι ήταν γυναίκες. Ευτυχώς, δεν άφησαν τις πιθανότητες να τις καθορίσουν, επέμειναν και έγραψαν ιστορία, βελτιώνοντας τον σχεδιασμό των αεροπλάνων, αναλύοντας αναταράξεις και στέλνοντας με επιτυχία τον John Glenn στο διάστημα, για να αναφέρουμε μόνο μερικά. Εργάστηκαν σκληρά και έμειναν πιστές σε αυτό που αγαπούσαν, τα Μαθηματικά.
Το – όχι και πολύ μακρινό – 1943, κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η αφροαμερικανή Ντόροθι Βόον (Dorothy Vaughan) από Βιρτζίνια, θέλησε να υπηρετήσει την πατρίδα της και αρχίζει να εργάζεται στη NACA (που αργότερα μετονομάστηκε στη γνωστή σε όλους μας NASA), ως κομπιούτερ! Ναι, δε διαβάσατε λάθος. Μπορεί στη σημερινή εποχή οι υπολογιστές να είναι μηχανήματα, το 1940 όμως μπορούσε κάποιος να προσληφθεί ως υπολογιστής… αρκεί να ήταν πολύ καλός στα μαθηματικά. Και η Ντόροθυ ήταν ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ καλή στα Μαθηματικά. Το να εργαστεί την εποχή εκείνη μια γυναίκα, πόσο μάλλον μαύρη, σε έναν τέτοιο οργανισμό θεωρούνταν σχεδόν ακατόρθωτο. Ο φυλετικός, κοινωνικός και εργασιακός διαχωρισμός βάση της τότε νομοθεσίας ήταν εμφανής παντού.
Οι γυναίκες δεν μπορούσαν να διεκδικήσουν υψηλόβαθμες θέσεις.
Οι γυναίκες αποκλείονταν συστηματικά από τη λήψη σημαντικών αποφάσεων.
Οι γυναίκες δε είχαν τις ίδιες οικονομικές απολαβές σε θέσεις ισότιμες με τους άντρες (σας θυμίζει κάτι αυτό;)
Μαύροι και λευκοί δεν μπορούσαν να παντρευτούν μεταξύ τους.
Δεν μπορούσαν να τρώνε στα ίδια εστιατόρια.
Δεν μπορούσαν να χρησιμοποιούν τις ίδιες δημόσιες τουαλέτες.
Δεν μπορούσαν ούτε να πιούν από κοινή βρύση.
Δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν ταινίες στις ίδιες κινηματογραφικές αίθουσες.
Μαύρα και λευκά παιδιά δεν μπορούσαν να συνυπάρχουν στο ίδιο σχολείο.
Το 1951, η Mary Jackson (Μέρι Τζάκσον) προσλαμβάνεται σε θέση υπολογιστή στο Langley. Όπως και η Ντόροθι, έτσι και η Μαίρη είναι ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ στα Μαθηματικά. Ήθελε να σπουδάσει Μηχανικός, κάτι ανήκουστο για γυναίκα της εποχής της. Δεν της επιτρεπόταν να παρακολουθήσει τα μαθήματα, επειδή διδάσκονταν σε τάξεις για λευκούς και κατά κύριο λόγο μόνο άντρες. Δεν τα παράτησε. Χάρη στην επιμονή της κατάφερε να πάρει άδεια παρακολούθησης των μαθημάτων κι έγινε η πρώτη Αφρο-Αμερικάνιδα γυναίκα μηχανικός στο εργαστήριο του Langley.
Το 1953, η Katherine Johnson (Κάθριν Τζόνσον), καταφέρνει χάρη στην ευφυΐα της να εργαστεί σε θέση υπολογιστή στο ίδιο εργαστήριο. Αναλαμβάνει να μελετήσει αναταραχές ή βίαιες διακυμάνσεις του αέρα εν ώρα πτήσεων και τα ευρήματα των ερευνών της σώζουν αναρίθμητες ζωές. Όπως και οι προκάτοχοί της, βρήκε σθεναρή αντίσταση στην προσπάθεια της να αναγνωριστεί ως ισότιμο μέλος μέσα στην εταιρεία. Δεν σταμάτησε να διεκδικεί το αυτονόητο. Η ακόρεστη επιμονή της την έκανε την πρώτη γυναίκα που η υπογραφή της μπήκε δίπλα σε εκείνη αντρών συναδέλφων, σε έρευνες. Ιδιαίτερα συγκινητική η στιγμή μέσα στο βιβλίο που αναφέρει ότι ο κοσμοναύτης John Glenn, πριν από την πρώτη του πτήση γύρω από την Σελήνη, ζήτησε ειδικά την Κάθριν να ελέγξει τους υπολογισμούς τροχιάς κατά την επιστροφή του στην Γη.
Τελευταία, αλλά εξίσου σημαντική, η Christine Darden (Κριστίν Ντάρντεν) ξεκίνησε να δουλεύει στο Langley, το 1967. Το όνειρό της να γίνει μηχανικός φάνταζε πιο αληθινό από ποτέ, χάρη στους αγώνες που είχαν δώσει οι προκάτοχοί της. Και φυσικά ήταν και αυτή ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ στα μαθηματικά. Ειδικεύτηκε στα υπερηχητικά αεροσκάφη, και έλαβε ενεργό μέρος στην αποστολή του Apollo 11, που άνοιξε ένα τεράστιο κεφάλαιο στην κατάκτηση του διαστήματος από τον άνθρωπο.
Αυτές οι τέσσερεις υπέροχες γυναίκες κατάφεραν με την αξία και το πείσμα τους να εργαστούν στον τότε ανδροκρατούμενο οργανισμό της NASA (Εθνική Διοίκηση Αεροναυπηγικής και Διαστήματος) και να συμβάλλουν σημαντικά στην επιτυχία πολλών διαστημικών αποστολών. Η συνεισφορά και το έργο τους βοήθησαν την NASA να αγγίξει τ ’αστέρια!
Το βιβλίο κάνει, επίσης, σύντομες αναφορές στα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα της εποχής (Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, Ψυχρό πόλεμο, Κίνημα Πολιτικών Δικαιωμάτων). Μια ιστορία που θα οδηγήσει τους μικρούς αναγνώστες να καταλάβουν όρους όπως φυλετικός διαχωρισμός, ρατσισμός και σεξισμός. Θα τους δώσει, ακόμα, το μήνυμα να μην εγκαταλείπουν τους στόχους τους, να κυνηγούν τα όνειρά τους και να βρίσκουν το κουράγιο και το θάρρος να ξεπερνάνε τα εμπόδια και να πιστεύουν στον εαυτό τους!
H εικονογράφος Laura Freeman, με τα μαθηματικά σύμβολα και τις εξισώσεις σε ορισμένες από τις εικόνες ως μοτίβα, με ρούχα και χτενίσματα της εποχής, ακόμα και με λεπτομέρειες όπως τα σκουλαρίκια των τεσσάρων γυναικών, καταφέρνει να ζωντανέψει τους χαρακτήρες και να δώσει το στίγμα των ηρωίδων μας.
Αγγλόφωνες ιστοσελίδες για Women History Month που αξίζει να επισκεφτείτε αυτόν τον μήνα και κάθε μήνα:
– https://womenshistory.si.edu/news/2019/07/women-apollo
– https://americanhistory.si.edu/girlhood
– https://kids.nationalgeographic.com/history/article/womens-history-month
*Το 2016 κυκλοφόρησε το ιστορικό, βιογραφικό βιβλίο Hidden Figures: The American Dream and the Untold Story of the Black Women Who Helped Win the Space Race από την Margot Lee Shetterly και αργότερα την ίδια χρονιά ακολούθησε η ομότιτλη ταινία με πρωταγωνίστριες τις Taraji P. Henson , Octavia Spencer , Janelle Monae που έλαβε τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ και τιμήθηκε με πολλά άλλα βραβεία. Η μεταφορά του σε παιδικό εικονογραφημένο βιβλίο τιμήθηκε με το βραβείο Coretta Scott King Award.
