Κάθε μήνα, ένας άνθρωπος από τον χώρο του παιδικού βιβλίου γράφει στην Κόκκινη Αλεπού για το δικό του αγαπημένο παιδικό βιβλίο, αυτό που διάβαζε όταν ήταν παιδί.
*Επιμέλεια στήλης: Ζωή Κοσκινίδου
Το αγαπημένο μου βιβλίο όταν ήμουν παιδί… Δεν είναι και τόσο εύκολο να αποφασίσω – για αυτό ίσως και κάθε φορά λέω άλλο. Ήταν βλέπετε πολλά τα βιβλία που αγαπούσα και τα διάβαζα ξανά και ξανά, θέλοντας να ξαναζήσω την πρώτη αναγνωστική απόλαυση. Και -τι μαγικό πράγμα!- την ξαναζούσα και μάλιστα σε όλο της το μεγαλείο, αφού ήμουν παιδί και δεν είχα χάσει ακόμη αυτήν τη δεξιότητα. Διάβαζα ξανά το Όλιβερ Τουίστ και τηλεμεταφερόμουν στο σκοτεινό κρησφύγετο του Φέιγκιν, όπου εκπαιδευόμουν στην κλοπή μαντιλιών από τσέπες. Άνοιγα για δέκατη φορά τις πρώτες σελίδες από τη Μυστηριώδη Νήσο και το έσκαγα από τo πολιορκημένο Ρίτσμοντ πάνω σε ένα αερόστατο. Ξεφύλλιζα πάλι τον Θησαυρό της Βαγίας και έψαχνα για κρυμμένα μυστικά στον ναό της Αφαίας.
Αυτή τη φορά, όμως, θα διαλέξω το Γαλάζιο Κύπελλο της Τόμικο Ινούι. Στην αρχή, όταν το διάβαζε η αδερφή μου, το σνόμπαρα καθώς δε μου είχε φανεί επαρκώς περιπετειώδες. Όταν όμως ένα βράδυ έκλεψα από το κομοδίνο της και το ξεκίνησα κρυφά, με συνεπήρε αμέσως. Είναι η ιστορία δύο οικογενειών: Των Γιαπωνέζων Μοριγιάμα και των Άγγλων Μίλκυ. Θα μπορούσε κανείς να πει πως είναι συγκάτοικοι, αφού οι Μίλκυ ζουν μέσα σε ένα κουτί, στο πάνω ράφι της βιβλιοθήκης των Μοριγιάμα. Μπορούν να το κάνουν καθώς ανήκουν στη φυλή των Μικρών Ανθρώπων και το ύψος τους δεν ξεπερνά τα λίγα εκατοστά. Ήρθαν στην Ιαπωνία πριν από χρόνια μαζί με μια Αγγλίδα δασκάλα και από τότε τα παιδιά των Μοριγιάμα έχουν αναλάβει την υποχρέωση να τους προστατεύουν και να μην ξεχνούν ποτέ να γεμίζουν με γάλα το γαλάζιο τους κύπελλο. Τώρα είναι η σειρά της μικρής Γιούρι, η οποία κάνει με συνέπεια το καθήκον της παρ’ όλους τους κινδύνους. Και είναι πολλοί αυτοί οι κίνδυνοι αφού βρισκόμαστε στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και κάθε άτομο αγγλικής καταγωγής, ανεξάρτητα από το μέγεθός του, αντιμετωπίζεται στην Ιαπωνία σαν εχθρός.
Γιατί όμως αγάπησα τόσο πολύ αυτό το μυθιστόρημα; Σίγουρα ένας από τους λόγος είναι ότι χάρη σε αυτό πήρα μια πρώτη γεύση από την γοητευτική και παράξενη κουλτούρα της Ιαπωνίας. Ένας άλλος είναι ότι η συγγραφέας κατάφερε να εντάξει με σπάνια πειστικότητα το φανταστικό στοιχείο σε ένα απολύτως ρεαλιστικό και ιστορικά ακριβές περιβάλλον -κάτι που δίνει πάντα παραπάνω ώθηση και δύναμη στη φαντασία. Επιπλέον, την εποχή που πρωτοδιάβασα αυτό το βαθιά ουμανιστικό και αντιπολεμικό μυθιστόρημα, η μνήμη του πολέμου δεν είχε ακόμη θολώσει. Η 6η Αυγούστου, η επέτειος της ρίψης της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα ήταν μια πολύ σημαντική ημέρα μνήμης, ενώ υπήρχαν αρκετοί κοντινοί και αγαπημένοι μου άνθρωποι οι οποίοι είχαν γνωρίσει από πρώτο χέρι τη φρίκη του πολέμου και της Κατοχής και μιλούσαν συχνά για αυτή.
Και εκτός από τα παραπάνω, το Γαλάζιο Κύπελλο είχε μεταφραστεί στα ελληνικά από τη Ζωρζ Σαρρή, τα βιβλία της οποίας έβαλαν ένα λιθαράκι -ή και πολύ περισσότερα- σε εκείνο που πολλοί από εμάς έχουμε γίνει σήμερα. Στην ίδια μετάφραση εξακολουθεί να κυκλοφορεί και σήμερα. Νομίζω λοιπόν ότι υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να το διαβάσετε και εσείς.
[σ.σ. Το βιβλίο Γαλάζιο Κύπελλο της Τόμικο Ινούι μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στην Ελλάδα το 1974 από τις εκδόσεις Κέδρος και επανακυκλοφόρησε με νέο εξώφυλλο το 2013 από τις εκδόσεις Πατάκη).
Ο Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης γεννήθηκε το 1968 στην Αθήνα. Είναι ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους και βραβευμενους συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας, έχει εργαστεί στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση, ως συντάκτης σε περιοδικά και ιστοσελίδες και έχει γράψει σενάρια για ταινίες και βιντεοπαιχνίδια. Μεταξύ άλλων έχει γράψει τα βιβλία “Το μυστικό της Άτυχης Πέστροφας ή η Βίβλος της Αμφιβολίας”, “Η θαυμαστή περιπέτεια του Φραντζολάκη”, “Μικρόκοσμος”, “Αλάστρα – Το βιβλίο των δύο κόσμων”, “Ο Ισιντόρ και το φεγγάρι” και τις σειρές «Αταξίες στην Τάξη» και «Λέσχη Αλλόκοτων Πλασμάτων». Έχει τιμηθεί δύο φορές με το βραβείο του περιοδικού Ο Αναγνώστης και με τη διάκριση White Ravens της Διεθνούς Βιβλιοθήκης Νεότητας του Μονάχου. Εχει τιμηθεί ακόμη με το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας για το “Όταν ήρθαν για εμένα”, το δεύτερο βιβλίο της «Λέσχης Αλλόκοτων Πλασμάτων» και με το βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου – Ελληνικού Τμήματος της IBBY για το βιβλίο Ο Ισιντόρ και το φεγγάρι. Πιο πρόσφατα βιβλία του είναι τα “Τίγκρε, με τα χέρια γυμνά” και “Να γιατί!”. Τέλος, έχει μεταφράσει αρκετά βιβλία εφηβικής και νεανικής λογοτεχνίας.
