Μεγαλόφωνη ανάγνωση στην τάξη: Αιχμάλωτοι της γεωγραφίας

Έχουμε συνηθίσει να μαθαίνουμε την Ιστορία με τη σειρά που τη διδαχτήκαμε, ξεκινώντας από το παρελθόν μέχρι σήμερα. Πώς θα ήταν αν το κάναμε αντίστορφα; Αν ξετυλίγαμε το νήμα με αφετηρία την εποχή μας και γυρίζαμε προς τα πίσω;

Τα παιδιά δείχνουν να αδιαφορούν πλέον για την Ιστορία ως μάθημα. Ωστόσο διαβάζουν με μεγάλο ενδιαφέρον τα λογοτεχνικά βιβλία που εστιάζουν στις επιμέρους ιστορίες των απλών ανθρώπων που, σαν κομμάτια παζλ, συνθέτουν τη μεγάλη εικόνα. Κι είναι ακριβώς αυτό που βλέπουμε να γίνεται σήμερα, παρακολουθώντας τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι προσωπικές ιστορίες είναι άμεσα προσβάσιμες. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας παρέχουν πλήθος από αυτές, ευαισθητοποιούν τα παιδιά, τα κινητοποιούν, τα ωθούν να ρωτούν και να αναζητούν απαντήσεις. Εύκολα αναδύεται το ερώτημα «πώς φτάσαμε ως εδώ;».

Αυτό το ερώτημα απαντά σε ένα μεγάλο του μέρος η ανάγνωση του βιβλίου του Τιμ Μάρσαλ (Tim Marshall) «Αιχμάλωτοι της Γεωγραφίας – 12 Μεγάλοι χάρτες για να ανακαλύψετε την Ιστορία και τον Πολιτισμό του κόσμου» για παιδιά. Μέσα από 12 μεγάλους χάρτες και μια εξαιρετική εικονογράφηση και παρουσίαση της πληροφορίας επιχειρεί να μυήσει τα παιδιά σε έναν διαφορετικό τρόπο θέασης μέσα από τους άξονες της σύγχρονης γεωπολιτικής. Η γεωγραφία ενός τόπου καθορίζει συχνά τις συμμαχίες, τις αντιπαλότητες, τις πολιτικές επιλογές.

Με τη ρωσική εισβολή και τον πόλεμο που ακολούθησε να μαίνονται δίπλα μας, μελετήσαμε στην τάξη την περίπτωση της Ρωσίας. Με κεντρικό άξονα τις γνώσεις για την έκταση, το κλίμα, τις φυσικές πηγές και την σύντομη Ιστορία της Ρωσίας, μελετήσαμε τη σχέση της με την Ουκρανία, την Ευρώπη  και την Ελλάδα.

Από την εισβολή στην Κριμαία το 2014, στη δημιουργία και τη διάλυση της Σοβιετικής ένωσης. Από τις χώρες που προμηθεύονται φυσικό αέριο από τη Ρωσία στις εισβολές των Σουηδών, των Γερμανών, των Πολωνών και των Γάλλων από το αδύναμο σημείο των συνόρων της στη Βορειοευρωπαϊκή πεδιάδα. Από την ένωση των φυλών που σχημάτισαν το κράτος των Ρως στο Κίεβο και την ευρύτερη περιοχή της σημερινής Ουκρανίας. Από τον Ιωάννη Καποδίστρια και την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας στην Οδησσό, στη διπλωματία του Βυζαντίου κι ακόμη πιο πίσω στο νησάκι Λευκή που σήμερα ανήκει στην Ουκρανία και το κατέλαβαν οι Ρώσοι, το νησί που κατά τη Μυθολογία, η Θέτιδα έθαψε την ψυχή του μονάκριβου γιου της του Αχιλλέα.

Ένα ζωντανό μάθημα Ιστορίας με αμείωτο ενδιαφέρον, με πολλές  ερωτήσεις, εξαιρετικές διαπιστώσεις και συνδέσεις της προϋπάρχουσας γνώσης και με το αίτημα να επαναληφθεί και με άλλες περιοχές όπως η Συρία και το Αφγανιστάν, η Συρία και το Πακιστάν.

Σίγουρα τα βιβλία γνώσεων είναι ένα νέο, ιδιαίτερα ελκυστικό είδος, όχι μόνο για τον τρόπο που είναι γραμμένα, αλλά και για τον μη γραμμικό τρόπο που διαβάζονται. Μπορεί κανείς να ξεκινήσει από όπου θέλει και να ακολουθήσει τη δική του πορεία. Μπορεί να εστιάσει κάπου ή να παραλείψει κάτι χωρίς να χάσει τη ροή του.

Το βιβλίο του Τιμ Μαρσαλ είναι ένα εξαιρετικά καλογραμμένο βιβλίο, πολύτιμο για το μάθημα της Γεωγραφίας, αλλά και της  Ιστορίας. Δεν είναι τυχαίο πως από τότε που το πρωτοδιαβάσαμε στη Βιβλιοθήκη, επινοήσαμε τον όρο «Ιστοριογεωγραφία». Κλείνω με τη διαπίστωση μαθητή μου: «Κυρία, αυτό το βιβλίο με έκανε να δω την Ιστορία αλλιώς!».

ΜΟΙΡΑΣΕ ΤΟ

Το βίντεο της εκδήλωσης για το Διαβάζω Δυνατά 2024

Το Σάββατο 2 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε στο βιβλιοπωλείο Koukoubook στην Καλλιθέα η κεντρική εκδήλωση του “Διαβάζω Δυνατά”, της καμπάνιας του ηλεκτρονικού περιοδικού “Κόκκινη Αλεπού” για τις μεγαλόφωνες αναγνώσεις και τη μαγεία που κρύβουν, η οποία βιντεοσκοπήθηκε και μπορείτε να παρακολουθήσετε παρακάτω.

Διαβάζω Δυνατά: η εκδήλωση

Σε ένα κατάμεστο Koukoubook πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 2 Μαρτίου η κεντρική εκδήλωση του “Διαβάζω Δυνατά”, της καμπάνιας του ηλεκτρονικού περιοδικού για το παιδικό βιβλίο “Κόκκινη Αλεπού” για τις μεγαλόφωνες αναγνώσεις.