
Τον περασμένο Δεκέμβριο, μιλώντας στην ημερίδα του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, της IBBY και των εκδόσεων Μικρή Σελήνη για τα «επικίνδυνα» βιβλία και το κυνήγι των απαγορευμένων βιβλίων εδώ στην Αμερική, είχα αναφερθεί στα πιθανά σενάρια σκληρότερων μέτρων λογοκρισίας σε σχολεία και βιβλιοθήκες, με την άνοδο των Ρεπουμπλικανών στην εξουσία.
Η Γιούτα, τον περασμένο Ιούλιο, ψήφισε έναν από τους πιο αυστηρούς κανονισμούς (HB29) υπέρ της λογοκρισίας και απαγόρευσης βιβλίων στα δημόσια σχολεία της. Εκτός από τις κατά τόπους σχολικές περιφέρειες που μπορούν ατομικά να απαγορεύουν βιβλία τα οποία κρίνουν «ακατάλληλα», υπάρχει και η πολιτειακή λίστα απαγορευμένων βιβλίων που ορίζει ότι όταν τρεις τουλάχιστον σχολικές περιφέρειες, από τις 42 συνολικά που έχει η Γιούτα, απαγορεύσουν ένα βιβλίο, τότε αυτός ο τίτλος απομακρύνεται από όλα τα δημόσια σχολεία της Πολιτείας χωρίς άλλη επιλογή. Αυτό συμβαίνει πρώτη φορά στα χρονικά, σύμφωνα με τον PEN America. Είναι επικίνδυνο και αντιδημοκρατικό η απόφαση τριών περιφερειών να επηρεάζει κάθε σχολείο σε ολόκληρη την πολιτεία.
Στα 13 βιβλία που είχαν ήδη απαγορευτεί σε πολιτειακό επίπεδο με την έναρξη του καινούργιου νόμου, ο αριθμός ανέβηκε στα 16 από την αρχή του έτους.
Στις 15 Ιανουαρίου 2025, η Γιούτα έστειλε ακόμα ένα ξεκάθαρο μήνυμα απαγόρευσης της ελευθερίας της έκφρασης. Πλέον, εκτός από τις σχολικές τάξεις και βιβλιοθήκες, απαγορεύει και στους μαθητές να φέρνουν δικά τους ή από τη δημόσια βιβλιοθήκη, αντίτυπα απαγορευμένων τίτλων στο σχολείο ακόμα και για προσωπική τους χρήση. Υπάρχει δε και σχετική οδηγία για το πώς να νουθετήσουν τους μαθητές που παραβιάζουν τη σχετική απόφαση.
Αν η προεκλογική υπόσχεση του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να καταργήσει το Υπουργείο Παιδείας γίνει πραγματικότητα, θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της Γιούτα και άλλες συντηρητικές πολιτείες. Χωρίς κανένα κρατικό έλεγχο, χωρίς να υπολογίζουν την έγκριτη γνώμη βιβλιοθηκονόμων και δασκάλων για την καταλληλότητα των τίτλων στις σχολικές βιβλιοθήκες και τις τάξεις και με την δικαιολογία του local control, όχι μόνο θα μπορούν αυτοβούλως και αυθαίρετα να διώχνουν τίτλους από τα ράφια των σχολικών βιβλιοθηκών, αλλά θα αστυνομεύουν τους μαθητές αφαιρώντας τους το δικαίωμα να επιλέγουν τι θα διαβάσουν.
Επειδή, εξακολουθώ να αρνούμαι να αφήσω το σκοτάδι που απλώνεται και να νικήσει, θα κλείσω με ένα μικρό, φωτεινό παράδειγμα συμπερίληψης και σεβασμού στην ελευθερία της ανάγνωσης: Η συγγραφέας του «Vaster Wilds» Lauren Groff άνοιξε ένα βιβλιοπωλείο, το «Lynx», στο Gainesville της Φλόριντα (η πρώτη, σε απαγορευμένα βιβλία πολιτεία), το οποίο δίνει έμφαση στα βιβλία που επί του παρόντος απαγορεύονται στα σχολεία και τις βιβλιοθήκες της Φλόριντα, καθώς και σε βιβλία ντόπιων συγγραφέων. Η αποστολή της είναι: «Επιδιώκουμε να υψώσουμε τις φωνές των συγγραφέων BIPOC και LGBTQ+, των οποίων οι ιστορίες φιγουράρουν σε μεγάλο βαθμό στις λίστες των αμφισβητούμενων και των απαγορευμένων τίτλων. Πιστεύουμε στη δύναμη της χρήσης βιβλίων για τη δημιουργία και την προώθηση κοινοτήτων, συζητήσεων και αλλαγής».
Lauren, είμαστε μαζί σου!