Αγαπημένες ηρωίδες
Ήμουν από τα παιδιά που περίμεναν πώς και πώς το καλοκαίρι για να διαβάσουν περισσότερα λογοτεχνικά βιβλία απ’ όσα προλάβαιναν μέσα στη χρονιά. Είχα, βέβαια, και την τύχη να μπορώ να διαλέγω όποια και όσα βιβλία ήθελα. Αν με ρωτούσες, όμως, κάπου στα τελευταία χρόνια του Δημοτικού και τα πρώτα του Γυμνασίου ποια ήταν η αγαπημένη μου ηρωίδα απ’ όλα τα βιβλία που διάβαζα, θα σου απαντούσα η Ζωή.
Ζωή λεγόταν η ηρωίδα τη Ζωρζ Σαρή σε μερικά παιδικά και εφηβικά της μυθιστορήματα, και βέβαια δεν ήταν άλλη από το alter ego της. Αλλά όπως κάθε καλή ηρωίδα οφείλει, σε έκανε να νιώθεις ότι ήταν και το δικό σου alter ego. Η Ζωή βίωσε την Κατοχή και τον Εμφύλιο στο Όταν ο ήλιος και στους Νικητές αντίστοιχα. Χρόνια μετά, διάβασα επικρίσεις για τα βιβλία της αυτά που είχαν φόντο το πολιτικό σκηνικό της χώρας, αλλά και για την σαφή πολιτική της τοποθέτηση – λες και είναι υποχρεωμένος ένας λογοτέχνης να κρατάει ίσες αποστάσεις, να μην έχει ιδεολογία, να μην αποτυπώνει πράγματα που βίωσε και του άλλαξαν τη ζωή– και αναφέρομαι κυρίως στους Νικητές που θίγουν το θέμα του Εμφυλίου. Η Ζωή όμως δεν θα μπορούσε να υπάρξει σε άλλο πλαίσιο. Ήταν αισιόδοξη, ρομαντική, ερωτεύσιμη, αγωνίστρια, τρυφερή, ευαίσθητη, δυναμική, την έπνιγε το δίκιο της, έλεγε ευθαρσώς τη γνώμη της, ήταν όμορφη, αγαπητή, κοινωνική, υπέροχη. Η Ζωή δεν γινόταν να μην παίρνει θέση.
Εκτός όμως από τη Ζωή, υπήρξε άλλη μια ηρωίδα σε ένα βιβλίο που το έχω διαβάσει ακόμα περισσότερες φορές, κι αυτό είναι Το Ψέμα. Η Χριστίνα (τελείως διαφορετικός χαρακτήρας από τη Ζωή) βρίσκεται από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα, μετά το διαζύγιο των γονιών της, να ζει στο υπόγειο μιας πολυκατοικίας (στη Β. Σοφίας αν θυμάμαι καλά) όπου η μαμά της δουλεύει θυρωρός. Η Χριστίνα υφαίνει ένα ψέμα γύρω από τον εαυτό της, που πηγάζει από την ντροπή της για τον τρόπο που ζει, αποδεικνύεται όμως ότι περίμενε μεγαλύτερη σκληρότητα απ’ όση φανταζόταν και πως πιο δύσκολα συγχωρεί κανείς το ψέμα παρά τη φτώχεια. Δεν ξέρω, βέβαια, αν η Ζωρζ Σαρή το πίστευε πραγματικά αυτό ή ήταν απλώς ένας ευσεβής πόθος, αλλά μάλλον τείνω στο ότι ήταν ο τρόπος της να βοηθήσει τους νεαρούς αναγνώστες της να συνειδητοποιήσουν ορισμένα ταξικά ζητήματα.
Τέλος, θα ήταν άδικο να μην αναφέρω δύο μεταφρασμένα βιβλία που αγάπησα ιδιαίτερα στα πρώτα μου εφηβικά χρόνια, το ένα ήταν το Όσα παίρνει ο άνεμος της Μ. Μίτσελ (διάβασα πρώτα το βιβλίο και αργότερα είδα την ταινία) που με είχε συνεπάρει. Το άλλο προερχόταν από την «εδώ» πλευρά του Ατλαντικού και ήταν οι Άθλιοι του Β. Ουγκώ, που διάβασα μέσα σε δυο-τρεις μέρες, ενώ έδινα εξετάσεις στην πρώτη γυμνασίου. Μου το είχε χαρίσει ο μπαμπάς μου, και όταν το διάβασα ένιωσα σαν να φωτίζεται ένα κομμάτι του μυαλού μου που ως τότε παρέμενε σκοτεινό.
—————————————————————-
Η Βάσια Τζανακάρη γεννήθηκε στις Σέρρες. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στη Θεσσαλονίκη και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές Μετάφρασης-Μεταφρασεολογίας στην Αθήνα. Έχει γράψει τα βιβλία 11 μικροί φόνοι: ιστορίες εμπνευσμένες από τραγούδια του Nick Cave, Τζόνι και Λούλου, Η καρέκλα του κυρίου Έκτορα και το παιδικό Ένα δώρο για τον Τζελόζο (όλα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο). Έχει μεταφράσει Ian Rankin, Gillian Flynn, Shirley Jackson, Emily St John Mandel, Tana French, Donald Ray Pollock, Stuart Neville, Sir Arthur Conan Doyle κ.α. Διδάσκει μετάφραση σε σπουδαστές εξ αποστάσεως, στο κέντρο μεταφραστικών σπουδών meta|φραση και από φέτος σπουδάζει Ισπανική Φιλολογία στο ΕΚΠΑ, αφού δεν μπορεί, καθώς φαίνεται, να ησυχάσει και έδωσε ξανά πανελλαδικές μετά από 18 χρόνια. Ζει στην Αθήνα με τον άντρα της, τον γιο τους, και δύο τεράστιους γάτους.
