Κείμενο: Κυριάκος Αθανασιάδης
Εικονογράφηση: Ναταλία Καπατσούλια
Εκδόσεις: Διόπτρα
Χρονιά έκδοσης: 2025
Ηλικία: 5+
“Μπαμάδες και μαμπάδες”: πρόκειται για τυπογραφικό λάθος, για γλυκό ή για αλμυρό!; Σίγουρα είναι ένας διασκεδαστικός γλωσσοδέτης! Ίσως και ένα αίνιγμα που πάει κάπως έτσι: «μπορεί να είναι χνουδωτοί, μπορεί και με φολίδες, μπορεί να είναι καραφλοί ή να ‘χουνε κοτσίδες. Ποιοι είναι;». Ας το ανακαλύψουμε μέσα από μια ιστορία για μικρά παιδιά και για όλους τους γονείς.
Η ιστορία ξεκινά με την ποικιλομορφία των ανθρώπων (άρα και των γονέων) τόσο σε εμφάνιση όσο και σε συνήθειες, προτιμήσεις και τρόπους ζωής. Ωστόσο, η σύσταση της οικογένειας ποικίλει και αυτή. Μαμπάδες ή/και μπαμάδες είναι οι γονείς ανεξαρτήτως του αριθμού τους και του (συνδυασμού του) φύλου τους. Είναι το/τα άτομο/α που πλημμυρίζουν συναισθήματα για το παιδί τους, που το αγκαλιάζουν και το προστατεύουν. Ο συγγραφέας έχει επιλέξει τα ομοιοκατάληκτα δίστιχα για να πει την ιστορία του, τα οποία βρίσκω επιτυχημένα αισθητικά, αλλά και επιδραστικά, καθώς συνταιριάζουν ακόμη και αυτά που μέχρι πριν, (ίσως) μας φαινόταν ασύμβατα. Ποιος άλλωστε μπορεί να αρνηθεί ότι «μπορεί να είναι δυο οι μαμπάδες και στην κουζίνα σας μαζί να τρώτε λουκουμάδες»;!
Η εικονογράφος αποδίδει τη διαφορετικότητα με πλάσματα (αρκετά από αυτά, ζώα) όλων των μεγεθών, των σχημάτων και των χρωμάτων. Η ζωντάνια, η διασκέδαση και η χαρά στις δραστηριότητες της οικογένειας αποτυπώνονται, αλλά και μεταδίδονται στον αναγνώστη. Επιβλητικός είναι ο τρόπος που επιλέχθηκε να απεικονιστεί η μονογονεϊκή οικογένεια: η ανυπαρξία του δεύτερου γονέα αντισταθμίζεται πλήρως από το ‘εκτόπισμα’ του ενήλικα ελέφαντα! Υπάρχουν στιγμιότυπα (π.χ. στη ρητή αναφορά σε ‘μπαμάδες και μαμπάδες’), όπου οι γονείς είναι πράγματι απροσδιόριστου φύλου. Ωστόσο, νιώθω ότι υπήρχε χώρος για περισσότερη αντι-συμβατικότητα, αντιπροσώπευση και συμπερίληψη. Για παράδειγμα, οι γυναίκες της οικογένειας είναι -ως συνήθως- αυτές που κάνουν τα ψώνια απ’ το σούπερ μάρκετ’, ενώ ο λογιστής και ο χειρωνάκτης δίπλα τους, είναι τι άλλο; Άνδρες! Επίσης, νιώθω ότι μια απεικόνιση γονέων πέρα από το ‘κλασσικό’ ετερόφυλο ζευγάρι θα αναδείκνυε ακόμα περισσότερο την υπέροχη φράση που ορίζει τον γονέα, ανεξαρτήτως φύλου και τύπου ζευγαριού. Αντιθέτως και προς μεγάλη μου ικανοποίηση, δίνεται πολύς χώρος στις θετές οικογένειες, μιας και σε πολλές από τις σελίδες τα παιδιά διαφέρουν -είτε κάπως, είτε πλήρως- από τους γονείς τους.
Όπως έχει ειπωθεί πολλές φορές από αυτό το βήμα, το παιδικό βιβλίο οφείλει να σέβεται το αναγνωστικό του κοινό, πέρα και πάνω από το σύνηθες και το επικρατούν. Πιστεύω ότι με το βιβλίο αυτό θα νιώσουν οικεία πολλά -αν όχι όλα- τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένεια, όποια σύσταση και αν (αυτή) έχει.
