Κείμενο – εικονογράφηση: Jennifer Smith
Μετάφραση: Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου
Επιμέλεια: Γαβριέλλα Σωτηροπούλου
Εκδόσεις: Καπόν
Χρονιά έκδοσης: 2024
Ηλικίες: 9+
H εικονογράφος Jennifer Smith γράφει και εικονογραφεί την άγρια ζωή που λάμπει και ακτινοβολεί σε έναν κόσμο βιοφωταύγειας, στο βιβλίο της «Φως, τα θαύματα της βιοφωταύγειας».
Όπως αναφέρει και στο βιβλίο, «βιο» σημαίνει ζωντανό και «φωταύγεια» είναι η εκπομπή φωτός. Η βιοφωταύγεια λοιπόν είναι η εκπομπή φωτός από ζωντανούς οργανισμούς. Η πολυβραβευμένη επιστημονική εικονογράφος σχεδιάζει με μια πολύχρωμη παλέτα που φαίνεται να ακτινοβολεί πάνω στις σελίδες. Το βιβλίο της μας συστήνει σε μια πλειάδα θαλάσσιων πλασμάτων, αλλά και σε έντομα όπως οι πυγολαμπίδες, ακόμα και σε μανιτάρια που παράγουν φως.
Ιδιαίτερη θέση βρίσκουν εδώ και πλάσματα που φωσφορίζουν, απορροφούν δηλαδή το φως από εξωτερική πηγή, συνήθως τον ήλιο, για να παράγουν το δικό τους, χαμηλότερης ενέργειας φως. Απαριθμεί και σχεδιάζει οργανισμούς που ακτινοβολούν, από πλατύποδες μέχρι σαλαμάνδρες και ανθρώπους, είτε σε ορατά είτε σε αόρατα μήκη κύματος.
Φωτίζει το θέμα της ωστόσο τόσο οπτικά όσο και λεκτικά. Πέρα από την απεικόνιση, περιγράφει τους μηχανισμούς παραγωγής της βιοφωταύγειας στα φωτοφόρα κύτταρα των ψαριών, τη συνταγή της βιοφωταύγειας, αυτές δηλαδη τις χημικές αντιδράσεις που φωτίζουν τα μέρη του σώματος πλασμάτων όπως οι καρχαρίες-φανάρι και τα μανιτάρια-φαντάσματα, αλλά και την αμυντική βλέννα μικροσκοπικών καρκινοειδών, γνωστών ως θαλάσσιες πυγολαμπίδες, και των βαμπίρ καλαμαριών.
Στη «Βουτιά στα βαθιά» τιμά τους επιστήμονες και τους εξερευνητές διαφορετικών φυλετικών καταβολών, ενώ στο «χρονολόγιο» μας ταξιδεύει σε κινέζικα γραπτά του 1500 π.Χ., γιαπωνέζικες παραδόσεις, αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους και μεσαιωνικά χειρόγραφα αλλά και ιστορίες από τον Α’ και τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο ενώ αναφέρεται και στις δυνατότητες αξιοποίησης του φαινομένου.
Ωστόσο, η προσεκτική ανάγνωση του κειμένου από έναν θαλάσσιο βιολόγο, δεν μπορεί να αγνοήσει μικρές αστοχίες, που το αδικούν και πολύ εύκολα θα είχαν αποφευχθεί αν αξιοποιούνταν και η συμβολή ενός ειδικού επιστήμονα στην απόδοση. Έτσι, όροι όπως «Dinoflagellata» θα μπορούσαν να είχαν αποδοθεί με τον ελληνικό όρο δινομαστιγωτά, το «Οφιουροειδές» με το ορθότερο οφίουρος ή να εξέλιπαν οι ανακολουθίες στον τρόπο γραφής των λατινικών ονομάτων των ειδών.
Κατά γενική ομολογία πάντως, μιλάμε για ένα βιβλίο που αναμφίβολα γεννά τον θαυμασμό και δίνει αφορμές για μια βαθύτερη ενασχόληση με το φαινόμενο της βιοφωταύγειας και το πλήθος των οργανισμών που συνδέονται με αυτή.
